Конъюнктура: 06 - 10 июнь

 

ь Кыргыз Республикасынын Улуттук банк Башкармасынын 2011-жылдын 8-июнундагы отурумунда Улуттук банктын 2011-жылдын 1-чейреги ъчън акча-кредит саясаты жёнъндё отчету жактырылган.  

Ёлкёдё инфляция деьгээлинин жогору болуп турушу шартында Улуттук банк акча-кредит саясатынын таасирин къчётъъ боюнча чараларды кёръънъ уланткандыгы отчетто белгиленген. Инфляцияны монетардык тъзъъчълёрдъ чектёё максатында, 1-чейрек ичинде ёлкёнън башкы банкы, банк тутумундагы ъстёк ликвиддъълъктён арылтуу боюнча операцияларды арттырган: Улуттук банктын жъгъртъъдёгъ ноталарынын кёлёмъ 1,7 эсеге ёсъп, 1 165,2 млн. сомго чейинкини, ал эми репо операцияларынын кёлёмъ 3,3 эсеге ёсъп, 230,8 млн. сомго чейин жеткен. Эсептик чен жыл башындагы 5,5 пайыздан 1-чейректин акырына карата 6,9 пайызга чейин жогорулаган.  

Мындан тышкары, ушул эле багытта Улуттук банк, 2011-жылдын 14-мартынан тартып коммерциялык банктардын милдеттъъ камдарынын ёлчёмън, эсептик базанын 8 пайызынан 9 пайызына чейин кёбёйткён; Банктарды рефинансылоонун адистештирилген фондусунун кредиттёё максаттары ъчън базалык ченди 7 пайыздан 8,25 пайызга чейин жогорулаткан.  

Алмашуу курсунун кескин ёзгёръъсънё жол бербёё максатында Улуттук банк, 2011-жылдын январь-март айларында валюталык интервенцияларды ишке ашырган: чет ёлкё валютасын накта сатуу 62,5 млн. АКШ доллар чегинде катталган, ал эми доллардын сомго карата алмашуу курсу 0,3 пайызга, 1 АКШ доллары ъчън 47,0992ден 47,2448 сомго чейин жогорулаган.  

Чейрек ичинде акча базасы 7,2 пайызга тёмёндёп, 45,1 млрд. сомго чейин жеткен. Кеьири мааниде колдонулуучу М2Х акча массасы отчеттук мезгил ичинде 3,7 пайызга, 66,6 млрд. сомго чейин кыскарган. Мында, экономиканы монетизациялоо кёрсёткъчъ 0,5 пайыздык пунктка, 28,4 пайызга чейин кёбёйгён. 

Ётъп жаткан жылдын 1-чейрегинде экономикалык ёнъгъъ багыты ёсъшкё ык коюп, ал 0,4 пайызды тъзгён.  

Тёлём теьдеминин сальдосу 27 млн. АКШ доллар ёлчёмъндё оь калыптанган. Мында, къндёлък операциялардын эсебинин абалынын начарлоосу белгиленген: анын тартыштыгы ИДПга карата 4,3 пайызга чейин кёбёйгён. Ошону менен бирге эле, эмгек мигранттарынын акчалай которуу агымынын олуттуу арткандыгы катталган.  

Финансы министрлигинин Борбордук казыналыгынын алдын ала маалыматтары боюнча, мамлекеттик бюджеттин 2011-жылдын январь-март айлары ъчън профицити 1,5 млрд. сомду же ИДПга карата 3,2 пайызды тъзгён. Баяндамада ошондой эле, Ёкмёттън чыгашаларынын негизги бёлъгъ экинчи жарым жылдыкта ишке ашырыла тургандыгына, ошондой эле ъч жылдык бюджетте бюджетти консолидациялоо каралбагандыгына карата айрым бир кооптонуулардын орун алып жаткандыгы белгиленген.  

Отчетто ошондой эле, керектёё бааларынын индексинин 1-чейректе 6,4 пайызга ёсъшъ негизинен, дъйнёлък товардык-сырьёлук рыноктордогу баанын жогорулоосу алкагында, жашылча жана жемиш, нан азыктары, талкандар, кант сыяктуу азык-тълък товарларына баанын жогорку ёсъш арымда болушуна байланыштуу экендиги белгиленген.  

Талкуунун жъръшъндё, учурда Улуттук банкка Ёкмёт менен биргеликте баа жагдайын турукташтыруу ъчън бардык чараларды кёръъ зарылчылыгы баса кёрсётългён. Мындан тышкары, салык-бюджет жана акча-кредит саясатын координациялоо 2011-жыл ичинде Ёкмёттън чыгашаларды бирдей ченемде бёлъштърълъшънън маанилъъ шартынан экендиги чагылдырылган. 

Отурумда ошондой эле, ЭВФ менен мындан ары кызматташуу мселелери да каралган. Алдын ала маалыматтар боюнча, 2011-жылдын 20-июнунда ЭВФтин Директорлорунун Аткаруу кеьеши Кыргыз Республикасынын 2011-2014-жылга экономикалык жана финансылык саясаты боюнча меморандумдун долбоорун кароого алат. Бул, кеьейтилген кредиттёё механизминин алкагында ЭВФ менен орто мёёнёттък келишим аркылуу колдоого алыныш ыктымал. 

Ички валюта рыногундагы жагдайды талкуулоодо, 2011-жылдын апрель-май айларында абал ёзгёръп, чет ёлкё валюталарын сунуштоо ага карата талаптан артып, улуттук валютанын чыьдалуусу байкалгандыгы белгиленген. Алгачкы жъргъзългён иликтёёлёр, эмгек мигранттарынын акчалай которууларынын агымынын артышы валютаны сунуштоонун ёсъшънё търткъ берген фактордон болгондугун кёрсёткён. Рынокто алып сатарлык операциялардын айкын белгилери байкалган эмес. Курстун динамикасына макроэкономикалык анализдёёлёрдъ, тёлём теьдеминин статистикасын алуу учурунда жъргъзъъгё болот. Сомдун чыьдалуусунун кескин жъръшънё жол бербёё ъчън Улуттук банк апрель-май айларында чет ёлкё валюталарын сатып алып турган. Ушуга байланыштуу, бюджеттик чыгашалардын ёсъшъ шартында интервенцияларды ишке ашыруу зарылчылыгы белгиленген. Бул акча сунушунун ёсъш арымын демек, баанын жалпы деьгээлинин ёсъшън токтотуу максатында ачык рынокто операциялардын жигерин арттыруу аркылуу, алардан арылууну талап кылат. Талкуунун жыйынтыгы боюнча Улуттук банк Башкармасынын мъчёлёръ 2011-жылдын 1-чейрек ичиндеги акча-кредит саясат жёнъндё отчетту жактырып, кабыл алган.  

 

 

 

Банктык эмес финансы мекемелеринин жаьылыктары 

 

Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тарабынан тёмёнкъ банктык эмес финансы-кредит мекемелерине лицензиялар (къбёлъктёр) берилген:  

1. Жеке ишкер Муталипов Дильшат Раимжоновичке нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 9-июнунда № 4694 лицензия берилген. Алмашуу бюролорунун каттоо номери, тиешелъълъгънё жараша № 2781, 2782. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Ю.Абдрахманов атындагы кёчё, 182 ("Рубин" ЮБ); Чъй проспектиси, 98;  

2. Жеке ишкер Сарбашев Эркенбай Мамановичке нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 9-июнунда № 4693 лицензия берилген. Алмашуу бюросунун каттоо номери № 2780, Юридикалык дареги: Бишкек шары, И.Ахунбаев атындагы кёчё 132-2; 

3. Жеке ишкер Нестеров Сергей Алексеевичке нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 6-июнунда № 4692 лицензия берилген. Алмашуу бюролорунун каттоо номери, тиешелъълъгънё жараша № 2779, 2778. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Киев кёчёсъ, б/н (Беш-Сары); Киев-Кулиев кёчёлёрънън кесилишинде, АБ "У Сергея"; 

4. Жеке ишкер Айдаралиев Чынгызбек Акылбековичке нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 6-июнунда № 4691 лицензия берилген. Алмашуу бюросунун каттоо номери № 2777. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Жибек-Жолу кёчёсъ, 186; 

5. Жеке ишкер Васильченко Виктор Ивановичке нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 6-июнунда № 4690 лицензия берилген. Алмашуу бюросунун каттоо номери № 2776. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Жибек-Жолу кёчёсъ, 166 ъй; 

6. Жеке ишкер Мамонтов Александр Анатольевич нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 6-июнунда № 4689 лицензия берилген. Алмашуу бюросунун каттоо номери № 2775. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чъй проспектиси, 147 

7. Жеке ишкер Нестерова Вера Александровнага нак чет ёлкё валютасы менен операцияларды жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 6-июнунда № 4688 лицензия берилген. Алмашуу бюросунун каттоо номери № 2774. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Ж. Бёкёнбаев атындагы кёчё, 104 "а"; 

8. МКК "Альянс Капитал" ЖЧКсына жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёё ъчън 2011-жылдын 6-июнунда каттоодон ёткёндъгъ жёнъндё №371 къбёлък берилген, Юридикалык дареги: Ысык-Кёл абласты, Каракол шаары, Торгоев атындагы кёчё, 53 (экинчи кабат);  

9. МКК "Бай Бол Жумгал" ЖЧКсына жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёё ъчън 2011-жылдын 8-июнунда каттоодон ёткёндъгъ жёнъндё №372 къбёлък берилген. Юридикалык дареги: Нарын абласты, Жумгал районунун, Чаек айылынын, Э.Матыев атындагы кёчё, (Жумгал районун, Мамлекеттик администрациясынын имаратына жакын жерде жайгашкан);  

10. МКК "Киреше-Толсун" ЖЧКсына жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёё ъчън 2011-жылдын 10-июнунда каттоодон ёткёндъгъ жёнъндё №373 къбёлък берилген. Юридикалык дареги: Талас абласты, Манас кёчёсъ, 53 (Борбордук рынокко жакын жерде жайгашкан);  

11. МКК "Акчайым" ЖЧКсына жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёё ъчън 2011-жылдын 10-июнунда каттоодон ёткёндъгъ жёнъндё №374 къбёлък берилген. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл абласты, Каракол шаары, Торгоев атындагы кёчё, 57;  

12. МКА "Тон Финанс" ЖЧКсына жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёё ъчън 2011-жылдын 10-июнунда каттоодон ёткёндъгъ жёнъндё №198 къбёлък берилген. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл абласты, Тоь району, Бёкёнбаев айылы, Атакан кёчёсъ, 64.  

 

Банктар аралык тёлёмдёр 

 

Банктар аралык тёлём системаларынын кёрсёткъчтёръ 

 

Бардыгы болуп банктар аралык тёлём системалары 

анын ичинде  

Клиринг системасы 

Гросстук системасы 

кёлёмъ 

сом 

саны 

даана 

кёлёмъ 

сом 

саны 

даана 

кёлёмъ 

сом 

саны 

даана 

2011-жылдын 06 июнунан 10-июнуна чейинки мезгил ичиндеги кёрсёткъчтёр  

(отчеттук мезгил

Жумалык абсолюттук маани 

11 516 923 951,04 

27 134 

1 269 158 540,97 

24 814 

10 247 765 410,07 

2 320 

Банктар аралык тёлём системаларынын тёлёмдёръндёгъ ълъшъ (%)  

100,0 

100,0 

11,0 

91,4 

89,0 

8,6 

анын ичинде (%): 

  

  

  

  

  

  

ББПБнын таза позициялары 

0,2 

1,5 

1,5 

1,6 

0,0 

0,0 

Борбордук Казыналыктын чыгыш тёлёмдёръ 

19,8 

12,7 

23,6 

13,7 

19,3 

2,0 

Борбордук Казыналыктын кириш тёлёмдёръ 

17,7 

23,3 

12,0 

25,3 

18,4 

2,0 

Социалдык Фонддун чыгыш тёлёмдёръ 

0,03 

1,8 

0,3 

2,0 

0,0 

0,0 

Социалдык Фонддун кириш тёлёмдёръ 

0,8 

11,0 

7,4 

12,0 

0,0 

0,0 

Ёткён ай ъчън орточо жумалык кёрсёткъчтёр 

Абсолюттук мааниси 

9 513 486 073,15 

25 085 

1 144 323 407,43 

22 823 

8 369 162 665,72 

2 262 

Отчеттук мезгилдин кёрсёткъчтёрънън ёткён айдын орточо жумалык кёрсёткъчтёрънён четтеши 

Абсолюттук мааниси 

2 003 437 877,89 

2 049 

124 835 133,54 

1 991 

1 878 602 744,35 

58 

21,1 

8,2 

10,9 

8,7 

22,4 

2,6 

 

 

Элкарт улуттук тёлём системасынын кёрсёткъчтёръ 

 

Абалы  

2011-жылдын 03-июнуна карата 

2011-жылдын 10-июнуна карата 

Жъгъртъъдёгъ карттардын саны (кайрадан чыгарылгандарын эске алуусуз

110 865 

111 315 

Pos-терминалдардын саны

- банктарда  

- соода тъйъндёръндё 

562 

419 

143 

566 

423 

143 

Банкоматтардын саны 

142 

142