ь Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы, Акча-кредиттик жёнгё салуу комитети тарабынан 2011-жылдын 30-майында «Банктарды рефинансылоонун адистештирилген фонду» ЖЧКсын кредиттёё максаттары ъчън базалык ченди 10,0 пайыз деьгээлинде белгилёё чечими кабыл алынгандыгын маалымдайт. Бул чечим 2011-жылдын 1-июнунан тартып къчънё кирген.
ь Кыргыз Республикасынын Улуттук банк Башкармасынын 2011-жылдын 1-июнундагы отурумунда тёмёнкъ маселелер кароого алынган:
- 2011-жылдын биринчи чейрегиндеги акча-кредиттик саясат жёнъндё отчет, келээрки мезгилде жъргъзълъъчъ акча-кредиттик программа жана финансылык туруктуулукка коркунуч келтирип жаткан кёрсёткъчтёргё жъргъзългён иликтёёлёрдън натыйжалары жёнъндё отчет тууралуу;
- Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктар тутумунун ёнъгъъ тенденциясы жёнъндё.
- Тёлём системасынын учурдагы абалы жёнъндё отчет
Улуттук банктын коомдук пикирди билъъ кызматы, Кыргыз Республикасынын Эл аралык валюта фондусу менен кызматташуусу жёнъндё маалыматтарды карооьуздарга сунуштайт.
Эл аралык валюта фондусу- бул, ал ага мъчё болгьон мамлекеттердин ортосунда валюта-кредиттик мамилелерди жёнгё салуу жана аларга, негизинен, тёлём теьдеминин тартыштыгынан улам келип чыккан кыйынчылык учурунда чет ёлкё валютасында кыска жана орто мёёнёттъъ кредиттерди сунуштоо аркылуу, финансылык жардам кёрсётъъ ъчън каралган ёкмёттёр аралык уюм. Башкаруучулар кеьеши жана директорат ЭВФтин жетекчи органы болуп саналышат. ЭВФ БУУнун адистештирилген мекемеси статусуна ээ жана дъйнёлък валюта системасынын институционалдык пайдубалы катары кызмат кылат. ЭВФ БУУнун эл аралык валюта-финансылык конференциясы тарабынан 1944-жылы уюшулган. Конференция, ЭВФ жёнъндё Келишимдин Статьяларын кабыл алган жана ошонун ёзъ анын Уставы да болуп эсептелет.
ЭВФтин капиталы ар бир ёлкё ъчън белгиленген квотага ылайык, мъчё-ёлкёлёрдън тёлёмдёрънён тъзълёт. Дъйнёнън 180ден ашуун ёлкёсъ анын мъчёсъ болуп саналышат.
Кыргыз Республикасы ЭВФке 1992-жылы май айында мъчё болгон. Ушул учурдан тартып, ёлкё аны менен камдык каражаттар (Stand-by) жана системалык кайра ёзгёртъп тъзъънъ каржылоо механизми (STF – Systemic Transformation Facility), ошондой эле жакырчылыкты кыскартуу жана ПРГФнын (PRGF – Poverty Reduction and Growth Facility) экономикалык ёсъшкё търткъ беръъ максаттарына каржылоо жана тышкы таасирлерди ESF (ESF – Exogenous Shock Facility) четтетъъ ъчън каржылоо механизмдери жёнъндё келишимдердин алкагында кызматташып келъъдё. Бътъндёй алганда 1993-жылдан 2010-жылга чейинки мезгил аралыгында ЭВФ, ёлкёгё 2010-жылдын сентябрь айында РСФ (Rapid Credit Facility – RCF) ыкчам кредиттёё механизминин алкагында 22,2 млн. СДР ёлчёмъндё сунуштаган кредитти кошо алганда, 323,4 млн. СДР суммасында жеьилдетилген кредиттерди берген.
Бул механизм кыска мёёнёттъъ программа болуп саналат жана тёлём теьдемин каржылоого ётё курч муктаждыкты башынан кечирген ёлкёлёргё берилет жана таасирлер, жаратылыш кырсыктары жана ёзгёчё кырдаалдар сыяктуу ар кандай жагдайларда колдоо кёрсётъънъ камсыз кылат. РСФнын алкагындагы каражаттар Кыргыз Республикасына ёлкёдё болуп ёткён саясий жагдайлардан улам берилген. Республикага 2011-жылдын апрель жана июнь айларындагы саясий жагдайлардан кийин жардам кёрсёткён эл аралык финансылык институттардын ичинен ЭВФ алгачкылардан болгон.
Экономиканын чакандыгы жана тышкы таасирлерге дуушар болуу деьгээлин эске алуу менен Кыргыз Республикасы ъчън ЭВФтин жеьилдетилген орто мёёнёткё каралган механизмдеринин биринин алкагында аны менен жигердъъ кызматташуусун улантуу ётё маанилъъ. Ушундай негизде кызматташуунун ёзъ башка финансылык институттар ъчън да (Дъйнёлък банк, Азия ёнъгъъ банкы, Европа банкы ж.б.) негизди тъптёйт, анткени макроэкономикалык туруктуулукту камсыз кылуу, ЭВФтин программасынын негизги маселесинен болуп саналат.
Учурда, ЭВФтин миссиясынын 2011-жылдын 20-апрелинен 4-майына чейинки иш натыйжасы боюнча, ECФ (ECF – Extended Credit Facility)_ кеьейтилген кредиттик механизмдин алкагында 66,6 млн. СДР ёлчёмъндё финансылык жардам алуу ъчън Кыргыз Республикасынын 2011-2013-жылдардагы экономикалык саясаты жёнъндё меморандумдун долбоору, анын Директорлорунун Аткаруу Кеьешинин кароосуна беръъ ъчън даярдалууда. Бул механизм орто мёёнёткё каралган программа болуп саналат жана жеьилдетилген мънёзгё ээ.
Бул тасирдъъ финансылык уюм менен кызмтташууда гранттык негизде техникалык жардамдардын кёрсётълъшъ дагы бир маанилъъ аспекттен болуп саналат. Эгемендъълъккё ээ болгондон кийинки алгачкы жылдары иши узак мёёнёткё каралган кеьешчилер статистиканын, салык системасынын жана борбордук банктын ишинин сапатын жакшыртууга орчундуу салым кошкон. Мындан тышкары, техникалык жардамдарды кёрсётъъ жана мамлекеттик кызматкерлер ъчън окутуу программаларын уюштуруу максатын кёздёгён бир катар миссиялар да, бул багытта жъргъзълъп жаткан ишти толуктаган.
Банктык эмес финансы мекемелеринин жаьылыктары
Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тарабынан тёмёнкъ банктык эмес финансы-кредит мекемелерине (БФКМ) лицензиялар (къбёлъктёр) берилген:
1. Жеке ишкер Алиева Айгуль Нажимидиновнага нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 30-майында № 4676 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Балыкчы шаары, Фрунзе кёчёсъ 136-ъй;
2. Жеке ишкер Минбаев Самат Асанбаевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 30-майында № 4677 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Каракол шаары, Токтогул кёчёсъ н/ж (Байсал дъкёнъ).
3. Жеке ишкер Юсупов Рустам Хабибовичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 30-майында № 4678 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Каракол шаары, Ленин атындагы кёчё 145-ъй;
4. Жеке ишкер Печурин Сергей Николаевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4676 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Чъй областы, Кара-Балта шаары, Кожомбердиев атындагы кёчё, 18-ъй, "Арго" АБ.
5. Жеке ишкер Телегонов Турганбек Ахметалиевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4680 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Исык-Кёл областы, Чолпоната шаары, Совет кёчёсъ, 77 (почтанын имаратында).
6. Жеке ишкер Токтоназаров Нуралы Токеновичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4681 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2767 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Ден Сяопин атындагы кёчё, 2-10/11.
7. Жеке ишкер Сарсенбаев Алтынбек Албыспаевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4682 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2767, 2769 номерлеринде катталган. Юридикалык дареги: Чъй областы, Чалдовар айылы, Ленин кёчёъ 524, Чъй областы, Чалдовар айылы, Ленин кёчёсъ 524 «А», тиешелъълъгънё жараша.
8. "Шанс-Артур" ЖЧКсына нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4683 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Талас шаары, Турдалиев атындагы кёчёсъ 181.
9. Жеке ишкер Джолдошбаев Галиакпар Эрбаевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4684 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2770 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Курманжан Датка атындагы кёчё, 276-ъй
10. Жеке ишкер Джолдошбаев Галиакпар Эркебаевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4685 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2771 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Юридический адрес: Бишкек шаары, Курманжан-Датка атындагы кёчё, 290-ъй.
11. Жеке ишкер Давлетов Нурбек Болотбековичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4686 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2772 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Тынчтык кёчёсъ, 1/1.
12. Жеке ишкер Кудукеев Алтынбек Анарбековичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2011-жылдын 3-июнунда № 4687 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2773 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Москва кёчёсъ 164-ъй.
Банктар аралык тёлёмдёр
|
Банктар аралык тёлём системаларынын кёрсёткъчтёръ |
|||||||||||
|
|
Бардыгы болуп банктар аралык тёлём системалары |
анын ичинде |
|||||||||
|
Клиринг системасы |
Гросстук системасы |
||||||||||
|
кёлёмъ сом |
саны даана |
кёлёмъ сом |
саны даана |
кёлёмъ сом |
саны даана |
||||||
|
2011-жылдын 30 майынан 3-июнуна чейинки мезгил ичиндеги кёрсёткъчтёр (отчеттук мезгил) |
|||||||||||
|
Жумалык абсолюттук маани |
12 394 399 817,48 |
27 889 |
1 477 347 461,24 |
25 088 |
10 917 052 356,24 |
2 801 |
|||||
|
Банктар аралык тёлём системаларынын тёлёмдёръндёгъ ълъшъ (%) |
100,0 |
100,0 |
11,9 |
90,0 |
88,1 |
10,0 |
|||||
|
анын ичинде (%): |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
ББПБнын таза позициялары |
0,2 |
1,3 |
1,7 |
1,4 |
0,0 |
0,0 |
|||||
|
Борбордук Казыналыктын чыгыш тёлёмдёръ |
14,1 |
18,1 |
28,6 |
19,9 |
12,1 |
1,9 |
|||||
|
Борбордук Казыналыктын кириш тёлёмдёръ |
27,5 |
23,2 |
10,4 |
25,2 |
29,8 |
5,0 |
|||||
|
Социалдык Фонддун чыгыш тёлёмдёръ |
0,3 |
3,9 |
2,7 |
4,4 |
0,0 |
0,0 |
|||||
|
Социалдык Фонддун кириш тёлёмдёръ |
0,4 |
6,6 |
3,6 |
7,4 |
0,0 |
0,0 |
|||||
|
Ёткён ай ъчън орточо жумалык кёрсёткъчтёр |
|||||||||||
|
Абсолюттук мааниси |
9 513 486 073,15 |
25 085 |
1 144 323 407,43 |
22 823 |
8 369 162 665,72 |
2 262 |
|||||
|
Отчеттук мезгилдин кёрсёткъчтёрънън ёткён айдын орточо жумалык кёрсёткъчтёрънён четтеши |
|||||||||||
|
|
2 880 913 744,33 |
2 804 |
333 024 053,81 |
2 265 |
2 547 889 690,52 |
539 |
|||||
|
% |
30,3 |
11,2 |
29,1 |
9,9 |
30,4 |
23,8 |
|||||
Элкарт улуттук тёлём системасынын кёрсёткъчтёръ
|
Абалы |
2011-жылдын 27-майына карата |
2011-жылдын 03-июнуна карата |
|
Жъгъртъъдёгъ карттардын саны (кайрадан чыгарылгандарын эске алуусуз) |
110 584 |
110 865 |
|
Pos-терминалдардын саны: - банктарда - соода тъйъндёръндё |
561 418 143 |
562 419 143 |
|
Банкоматтардын саны |
143 |
142 |