Кыргыз Республикасынын  Улуттук банк Башкармасынын  2017-жылдын 8-июнундагы  № 2017-П-12/23-1-(НПА) токтомуна  тиркеме

Банк ишин лицензиялоо жөнүндө 

ЖОБО 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2019-жылдын 27-февралындагы № 2019-П-33/9-7-(НФКО), 2019-жылдын 24-апрелиндеги № 2019-П-12/22-4-(НПА), 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА), 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА), 2021-жылдын 14-июлундагы № 2021-П-12/38-3-(НПА), 2021-жылдын 25-августундагы №2021-П-12/47-2-(НПА), 2022-жылдын 9-мартындагы № 2022-П-12/12-3-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

I БӨЛҮК. ЖАЛПЫ ЖОБОЛОР 

1-глава. Банк, анын уюштуруучулары (акционерлери)  

1. Бул "Банк ишин лицензиялоо жөнүндө" жободо (мындан ары - жобо) Кыргыз Республикасынын аймагында түзүлүүчү коммерциялык банктардын (мындан ары - "банк") ишин лицензиялоо тартибин, банктын капиталына чектүү катышууга ээ болууга уруксат алуу, банктардын кызмат адамдарын макулдашуу, обочо түзүмдүк бөлүмдөрдү түзүү аркылуу банктардын иш чөйрөсүн кеңейтүү, банктардын уставына сунушталган өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду макулдашуу тартиби, банктарды жана "өтмө" банк мекемелерин өзгөртүп түзүү чараларын ишке ашыруунун алкагында өзгөртүп түзүү тартиби, ошондой эле микрофинансылык компанияларды коммерциялык банкка кайра каттоо жана кадимки банкты ислам банкына өзгөртүп түзүү тартиби аныкталган.  

Бул жобонун талабы Кыргыз Республикасынын "Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик өнүктүрүү банкы жөнүндө" Мыйзамында каралган өзгөчөлүктөрдү эске алуу менен Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик өнүктүрүү банкына да таркатылат.  

Банк өз ишин Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана уставга ылайык, Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын (мындан ары - "Улуттук банк") банк операцияларын жүргүзүү укугуна берген лицензиясынын негизинде жана ушул жобого ылайык жүзөгө ашырат.  

Улуттук банктын тиешелүү лицензиясы болгон шартта "ислам терезесине" ээ банк Улуттук банк тарабынан белгиленген тартипте ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын жүзөгө ашырууга тийиш.  

Улуттук банктын тиешелүү лицензиясы болгон шартта ислам банкы Улуттук банк тарабынан белгиленген тартипте ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык гана банк операцияларын жүзөгө ашырууга тийиш.  

2. Банкка лицензиянын берилишин жана анын лицензияга ылайык ишин жүзөгө ашырылышын банктын төлөөгө жөндөмдүүлүгүнө Улуттук банктын гарантиясы катары кароого болбойт.  

3. Банк акционердик коом (жабык же ачык) уюштуруу-укуктук формасында гана түзүлүшү жана иш алып барышы мүмкүн.  

4. Банк Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык мамлекеттик каттоодон өткөн күндөн тартып юридикалык жак статусуна ээ болот. Юридикалык жак катары банкты мамлекеттик каттоодон өткөртүү үчүн Улуттук банктын банкты уюштурууга уруксаты сунушталууга тийиш.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

5. Банк өз ишин баштоосу үчүн банктык операцияларды жүргүзүү укугуна Улуттук банктын лицензиясын алууга тийиш.  

Лицензия үчүн мамлекеттик алым өлчөмү Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык аныкталат. 

Банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия алганга чейин банкты уюштурууга байланыштуу иштерди эске албаганда, юридикалык жак катары кандай болбосун иш менен алектенүүсүнө тыюу салынат.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 27-февралындагы № 2019-П-33/9-7-(НФКО) токтомунун редакциясына ылайык) 

6. Банк өзүнүн фирмалык (расмий) аталышы катары уставында жазылган аталышты колдонот. Банк уставында көрсөтүлгөн аталыштан башка аталышты кандай болбосун документтерде, кулактандырууларда же жарнамаларда колдонууга укугу жок. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

Банктын фирмалык (расмий) аталышы Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын 15-беренесинин жана ушул жобонун 7-пунктунун талаптарына ылайык келүүгө тийиш. 

7. Банктын фирмалык (расмий) аталышында чет мамлекеттердин/калктуу пункттардын аталыштарын, анын ичинде банктын чет мамлекеттерге/калктуу пункттарга толук же жарым-жартылай таандыгын билдирген сөздөрдү колдонушуна төмөнкү учурларда гана жол берилет, эгерде:  

а) банктын добуш берүүгө укук чегерген кандай болбосун акцияларынын 40 жана андан көп пайызына ээ болгон банктын уюштуруучулары (акционерлери) ошол чет мамлекеттердин/калктуу пункттардын атынан, алардын мыйзамдарына ылайык кандай болбосун уюмдарда иш алып барууга/катышууга ыйгарым укуктуу болсо. Мындай учурда тиешелүү мамлекеттин фирмалык аталаштар жагында иш алып барган ыйгарым укуктуу органынын ошол мамлекеттин/калктуу пункттун (шаарлардын же кыштактардын) аталышын, анын ичинде аларга толук же жарым-жартылай таандыгын билдирген сөздөрдү, мыйзамга ылайык колдонууга уруксат берилгендигинин кат жүзүндөгү тастыктамасы же ошол органдын мыйзам талабына ылайык мындай уруксат берүү/тастыктоо талап кылынбай тургандыгы тууралуу кат жүзүндөгү тастыктамасы Улуттук банкка тапшырылууга тийиш.  

б) колдонулган аталыш тиешелүү мамлекеттин мыйзамдарына ылайык каттоодон өткөн уюштуруучунун (акционердин) - юридикалык жактын фирмалык аталышына/катталган товардык белгисине дал келген шартта.  

Банктын добуш берүүгө укук чегерген кандай болбосун акцияларынын 40 жана андан көп пайызына ээ болгон банктын уюштуруучуларынын (акционерлеринин) - юридикалык жактардын негизги экономикалык иши тиешелүү аймактын көпчүлүк бөлүгүндө ишке ашырылган болсо, банктын фирмалык аталышында башкача географиялык белгилерди/аталыштарды (евразиялык, европалык, азиялык жана башка) колдонууга жол берилет.  

Банктын уставдык капиталында эл аралык уюмдардын жана/же эл аралык финансылык/кредиттик институттардын үлүшү 50 жана андан көп пайызды түзсө, банктын фирмалык аталышында "эл аралык" деген сөздү колдонууга жол берилет.  

Банк баалуу кагаздар менен соода жүргүзүү жана/же инвестициялык долбоорлорду (тиешелүү инвестициялык саясаты болгон шартта) каржылоо боюнча инвестициялык ишти жүргүзсө жана мамлекеттик баалуу кагаздарга жана банктык жайларга инвестицияларды эске албаганда, мындай инвестициялардын үлүшү банктын таза суммардык активдеринин 60 жана андан көп пайызын ээлесе, банктын фирмалык аталышында "инвестициялык" деген сөздү колдонууга жол берилет. Мында, инвестицияларын үлүшүн эсептөөдө, анда чогуу алганда банктын таза суммардык капиталынын 20 пайызынан көбүрөөгүн түзгөн узак мөөнөткө инвестициялоо максатында уюмдардын уставдык капиталына инвестициялар да камтылышы мүмкүн.  

Ушул жобонун алкагында инвестициялык долбоорлор дегенден улам, Кыргыз Республикасынын экономикалык жана социалдык абалын андан ары жакшыртуу максатында турак жайларды, социалдык мекемелерди жана жолдорду куруу, саламаттыкты сактоо, билим берүү жана башка маанилүү чөйрөлөрдү камтыган долбоорлорду өздөштүрүүнү караган иш багыттарын түшүнүү зарыл.  

Эгерде банк тарабынан жеке адамдардан жана юридикалык жактардан тартылган мөөнөттүү депозиттердин үлүшү банктын тартылган милдеттенмелеринин 60 жана андан көп пайызын түзсө, банктын фирмалык аталышында "аманат" деген сөздүн колдонулушуна жол берилет.  

Эгерде банк ишинде кандайдыр бир иш багыты басымдуу абалды ээлесе, б.а. анын таза суммардык активдеринин же милдеттенмелеринин 60 жана андан көп пайызын түзсө, банктын фирмалык аталышында ошол иш багыттарын мүнөздөгөн сөздөрдү колдонууга жол берилет.  

Банкты уюштуруу учурунда фирмалык аталышында иш багытынын мүнөздүү өзгөчөлүгүн белгилеген көрсөтмөлөрдү колдонууда Жобонун ушул пунктунун талаптарын аткаруу банктын бизнес-планына жараша аныкталат.  

Улуттук банктын Көзөмөл боюнча комитети банктын уюштуруучуларынын (акционерлердин) курамы, статусу же уставдык капиталдагы алардын үлүшү өзгөрүп, ошондон улам, банк Жобонун ушул пунктунун талабын аткара албай калса, ошондой эле ал үч жылдан беш жылга чейинки аралыкта фирмалык аталышына ылайык келбеген ишкердикти жүргүзүп келген болсо жана/же Жобонун ушул пунктунда белгилеген чектүү маани банктын таза суммардык активдеринин жана милдеттенмелеринин 20 пайызынан азды түзгөн деңгээлге чейин төмөндөп кеткен шартта, банктын фирмалык (расмий) аталышын өзгөртүүнү талап кылууга укуктуу.  

8. Жаңыдан түзүлүп жаткан банктар үчүн уставдык капиталдын минималдуу өлчөмү Улуттук банк тарабынан аныкталат.  

9. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында аларга банк ишине катышууга тыюу салынбаган жеке адамдар жана/же юридикалык жактар (Кыргыз Республикасынын резиденттери жана резидент эместери) банктын уюштуруучусунан (акционеринен) болушу мүмкүн.  

10. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин атынан ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган банктын уюштуруучусу (акционери) катары иш алып барышы мүмкүн. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

11. Төмөнкүлөр банктын уюштуруучусунан (акционеринен) боло албайт:  

1) оффшордук аймактарда жашаган жана/же каттоодон өткөн же тизмеги Улуттук банк тарабынан аныкталган оффшордук аймактарда каттоодон өткөн аффилирленген жактар алардын катышуучусунан болгон жеке адамдар жана юридикалык жактар.  

2) Бириккен Улуттар уюмунун Коопсуздук Кеңеши тарабынан аларга карата эл аралык санкциялар белгиленген жеке адамдар жана юридикалык жактар, ошондой эле көрсөтүлгөн жактар менен укуктук мамилелерге тыюу салган жана Бириккен Улуттар уюмунун Коопсуздук Кеңеши тарабынан аларга карата, Кыргыз Республикасы үчүн да милдеттүү болгон санкциялар белгиленген мамлекеттерде каттоодон өткөн жеке адамдар жана юридикалык жактар;  

3) өз иши, финансылык абалы, катышуучуларынын курамы жөнүндө маалыматтарды белгиленген тартипте бербеген жана бенефициардык ээлерин кошо алганда, юридикалык жактын катышуучуларын так идентификациялоого жана алар боюнча иликтөөлөрдү жүргүзүүгө мүмкүндүк берген кандай болбосун башка маалыматтарды жана документтерди сунуштабаган, же болбосо бенефициардык ээлерин кошо алганда, юридикалык жактын катышуучуларын так идентификациялоого жана алар боюнча иликтөөлөрдү жүргүзүүгө мүмкүндүк бербеген маалыматтарды сунуштаган, ошондой эле өзүнүн кынтыксыз ишкердик аброюн тастыктай албаган жеке адамдар жана юридикалык жактар; 

4) банктын акцияларын сатып алууга жумшалган акча каражаттарынын мыйзамдуу булактарын Улуттук банк тарабынан белгиленген тартипте тастыктай албаган жеке адамдар жана юридикалык жактар;  

5) Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетин кошпогондо, республикалык же жергиликтүү бюджеттерден каржылануучу юридикалык жактар; 

6) Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына же болбосо чет мамлекеттердин мыйзамдарына ылайык аларга карата тыюу салуулар же чектөөлөр белгиленген жеке адамдар жана юридикалык жактар. Ушул пункттун 3, 4-пунктчаларында көрсөтүлгөн чектөөлөр 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөн аз суммадагы банктык акцияларга ээ болгон банктын акционерлерине жайылтылбайт. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

12. Банк жана/же финансылык иш менен алектенбеген юридикалык жактар өз алдынча же башка жактар менен биргеликте төмөнкүлөрдү ишке ашыра албайт:  

1) кайсыл болбосун банктын добуш берүүгө ыйгарым укук чегерген акцияларынын жыйырма жана андан жогору пайызына тике же кыйыр түрдө ээлик кылууга же аларды тескөөгө алууга;  

2) банк ишин контролдоого.  

13. Ушул жобонун максатында эгерде, ошол юридикалык жак төмөнкүлөрдөн болуп саналса, финансылык иш жана банк жана/же финансылык ишке байланыштуу ишкердикти жүргүзгөн юридикалык жак болуп эсептелет:  

а) банктык холдингдик компания (башкаруучу компания) болуп саналса жана ушул жобонун 14-пунктунда көрсөтүлгөн ишкердиктин түрүн жүзөгө ашырган банктарды жана башка компанияларды башкаруу максатында гана түзүлгөн болсо;  

б) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын лицензиясынын (уруксатынын) негизинде жана ошол компания жайгашкан (каттоодон өткөн) өлкөдө консолидацияланган көзөмөл жөнүндө мыйзам иштелип чыккан шартта, ушул жобонун 14-пунктунда көрсөтүлгөн ишкердиктин кайсыл болбосун түрүн жүзөгө ашыра алат.  

14. Ушул жобонун максатында төмөндө көрсөтүлгөн иш багыттары банктык жана/же финансылык иштин түрүнөн болуп саналат:  

1) банк иши;  

2) микрокаржылоо иши (микрокредиттерди берүү);  

3) инвестициялык фондулардын иши;  

4) камсыздандыруу иши;  

5) лизингдик иши;  

6) ипотекалык кредиттөө боюнча ишти жүзөгө ашыруу;  

7) ишеним боюнча башкарууну (траст) ишке ашыруу;  

8 ) аудитордук иш.  

15. Уюштуруучулар (акционерлер) - банктын олуттуу катышуучуларынын финансылык абалы канааттандырарлык болууга тийиш жана алар салыктарды жана аларга теңдештирилген төлөмдөрдү төлөө боюнча өз милдеттенмелерин так аткарышы зарыл. Уюштуруучулар (акционерлер) - юридикалык жактар бекитилген мыйзамдык тартипте каттоодон өтүп, кеминде бир жыл иш алып барууга тийиш.  

16. Банктын уюштуруучулары (акционерлери) ошондой эле банк менен аффилирленген жана байланыштуу жактар Улуттук банктын талабы боюнча өз иши, уюштуруучулар/акционерлер курамы тууралуу маалыматты, уюштуруу документтерин, уюштуруучулар (акционерлер) жөнүндө маалымат камтыган финансылык жана башка отчетторду, финансылык абал жана жүргүзүлүп жаткан операциялар, ошондой эле бенефициардык ээлерин кошо алганда, юридикалык жактардын катышуучуларын айкын тастыктоого жана аларга иликтөөлөрдү жүргүзүүгө мүмкүндүк берген башка маалыматтарды жана документтерди берүүгө милдеттүү.  

Уюштуруучулар (акционерлер) Улуттук банктын талабы боюнча банк жана анын уюштуруучулары (акционерлери) менен жалпы кызыкчылыгы болгон жактарга тиешелүү жогоруда көрсөтүлгөн маалыматтарды сунуштоого милдеттүү.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

17. Мамлекеттик же муниципалдык кызматчылар:  

1) кызматта турган учурда аларды милдеттүү түрдө ишеним боюнча тескөөгө өткөрүп берүү менен банктын жана/же банктык холдингдик компаниянын акцияларына ээ болууга;  

2) алар банктын жана/же банктык холдингдик компаниянын башкаруу органдарында катыша албайт.  

18. Банктык жайлар, анын ичинде филиалдардын жана аманат жана көчмө касса жайлары (касса түйүндөрүнүн, сактоо жайларынын ж.б. жайлардын жабдылышын кошо алганда) техникалык жактан жабдылышы, өрт коопсуздугунун сакталышы боюнча белгиленген талаптарга жооп берүүгө жана ал тууралуу банк менен ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын ортосунда тиешелүү документтер түзүлүүгө тийиш.  

Банктык жайларга карата белгиленген бул талаптар кассадагы акча каражаттарынын калдыгы 500000 сомдон ашпаган көчмө касса жайларына таркатылбайт.  

19. Банкты жоюу (ишин токтотуу) Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарга ылайык ишке ашырылат.  

Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик өнүктүрүү банкын жоюуга карата "Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик өнүктүрүү банкы жөнүндө" Мыйзамдын 24-беренесинин талаптары колдонулат.  

20. Жободо пайдаланылган терминдер (атоолор) Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамында, банктык мыйзамдарда жана Улуттук банктын банктык терминдер глоссарийинде (жыйнак) каралган аныктамаларга ылайык колдонулат. 

Бул Жободо ошондой эле, төмөнкү терминдер да колдонулат:  

1) Ишеним боюнча башкаруу - бул, ишеним боюнча тескөө келишимине ылайык активдерди (акцияларды) тескөөгө алуу. Ушул жобонун максатында ошол жактын активдерин тескөөчү аны менен жалпы кызыкчылыкка ээ болууга тийиш жана:  

а) ошол жак тарабынан кандай болбосун негизде контролдукка алынууга же анын активдерин тескөөдө андан көз каранды болууга тийиш эмес;  

б) ошол жактын кызматкери болгон эмес жана кызматкери болуп саналбайт же иш боюнча өнөктөшү дагы эмес;  

в) ошол жактын жакын тууганы эмес.  

2) Чет өлкө банкы - Кыргыз Республикасынын аймагында катталбаган банк;  

3) "Ислам терезесине" ээ банк - тиешелүү лицензиясы болгон шартта, ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык, тиешелүү бөлүмдүн ("ислам терезесинин") алкагында кызмат көрсөтүүлөрдү сунуштаган банк;  

4) Ислам банкы - Улуттук банктын тиешелүү лицензиясынын негизинде ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк ишин жүзөгө ашырган банк;  

5) Банктык жай - банкка таандык болгон же финансылык ижара келишими же башка келишимдер боюнча банктын карамагында турган жана негизги каражат катары пайдаланылып жаткан/пайдаланыла турган кыймылсыз мүлк (анын ичинде курулуп/орнотулуп жаткандарын кошо алганда).  

6) Шариат кеңеши - банктын саясаттарынын жана типтүү келишимдеринин Шариат стандарттарына дал келүүсү үчүн жооп берген орган.  

7) Алмашуу пункту - банк операцияларын жүргүзүү укугуна берген лицензиянын негизинде нак чет өлкө валютасы менен алмашуу операцияларын жүргүзүү үчүн атайын жабдылган жай.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

2-глава. Улуттук банктын кароосуна сунушталуучу документтерге карата талаптар  

21. Ушул жобого ылайык Улуттук банкка сунушталуучу жана бир нече барактан турган документтердин ар бир барагына номер, кол коюлуп, талаптагыдай таризделинип көктөлүүгө тийиш. Финансылык отчеттуулуктун эл аралык стандарттарынын талаптарына ылайык басып чыгарылуучу жылдык отчеттор (түшүндүрмөлөрдү жана чечмелөөлөрдү, консолидацияланган балансты, түшкөн пайдалар жана кеткен чыгымдар жөнүндө отчетту, финансылык отчеттун башка формаларын, ошондой эле финансылык отчеттун анык жана тактыгын тастыктаган аудитордук корутундуну камтыган) типографиялык жол менен басылып чыгарылган китепче түрүндө сунушталышы мүмкүн.  

22. Улуттук банкка документтин түп нускасы жана/же анын тиешелүү түрдө тастыкталган көчүрмөсү берилиши зарыл. Чет өлкөлүк уюштуруучулар (акционерлер) тарабынан берилген документтер Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте легалдаштырылууга тийиш. Чет тилде толтурулган документтер тиешелүү негизинде күбөлөндүрүлгөн мамлекеттик жана/же расмий тилдердеги котормосу менен бирге берилиши зарыл.  

Зарылчылык келип чыккан шартта, айрым документтер Улуттук банктын талабы боюнча электрондук формада берилиши мүмкүн.  

Банктар, жеке адамдар жана юридикалык жактар, ушул Жободо каралган документтер менен бирге Жобонун 33-тиркемесине ылайык, жеке маалыматтары Улуттук банкка сунушталууга тийиш болгон адамдардын ошол жеке маалыматтарды топтоого жана иштеп чыгууга макулдугун кошо сунуштоого тийиш. Жогорудагы макулдук берилбеген учурда, ал документтерди, анын ичинде банктардын обочо түзүмдүк бөлүмдөрүнүн жетекчилерин, башкы бухгалтерлерин, банктын акционерлерин кошо алганда, банктын кызмат адамдарын макулдашуу маселелерине тиешелүү документтерди кароодон баш тартуу үчүн негиз болуп саналат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

23. Банк лицензиясы үчүн алдын ала уруксат алууга өтүнүч кат жана документтер кайтарылып алынган учурунда же лицензия берүүдөн, банк капиталына чектүү катышууга берилген өтүнүч катты канааттандыруудан баш тартылган шартта жана ушул жобонун алкагында ушундай башка учурларда банк жана өтүнүч ээсинин документтери Улуттук банк тарабынан кайтарылып берилбейт.  

24. Ушул жободо башкача белгиленбесе, өтүнүч ээсинин документтерди кайрадан иштеп чыгууга кеткен убакыты Улуттук банктын документтерди кароого алуу мөөнөтүнө кирбейт.  

25. Улуттук банкка келип түшкөн документтер ал белгилеген талаптарга жооп бербесе, документтерди кароого алуу мөөнөтү, белгиленген талаптарга жооп берген документтер алынган күнүнөн тартып эсептелинет.  

II БӨЛҮК. БАНКТАРДЫ УЮШТУРУУ ЖАНА ЛИЦЕНЗИЯЛОО  

3-глава. Банкты уюштуруу үчүн берилген документтер  

26. Уюштуруучулар банкты уюштуруу чечимин кабыл алгандан кийин банктык операцияларды жүргүзүү укугуна уруксат алуу үчүн зарыл документтерди даярдоо максатында уюштуруучулар уюштуруу тобун түзүүгө жана документтерди карап чыгуу маселелери боюнча Улуттук банк менен байланышып туруу үчүн ыйгарым укуктуу адамды аныктоого тийиш.  

27. Уюштуруучулар тарабынан Директорлор кеңешинин төрагасы же башкармасынын төрагасы кызматына шайланган/дайындалган адам ыйгарым укуктуу адам болушу мүмкүн.  

28. Уюштуруучулардын өкүлү банкты уюштурууга уруксат алуу өтүнүчү берилгенге чейин эле тиешелүү кеп-кеңештерди алып, банктарды лицензиялоо жол-жоболору менен таанышуу үчүн Улуттук банкка кайрылышы мүмкүн.  

29. Банкты уюштурууга уруксат алуу үчүн өтүнүч ээси төмөндө көрсөтүлгөн документтердин мамлекеттик жана/же расмий тилдеги түп нускасын же алардын талаптагыдай негизде тариздетилген көчүрмөлөрүн Улуттук банкка сунуштоого тийиш:  

1) уюштуруучулардын жалпы жыйынында дайындалган ыйгарым укуктуу адамдын кол тамгасы коюлган банкты уюштурууга уруксат алуу үчүн өтүнүч катты (1-тиркемеде келтирилген форма боюнча);  

2) уюштуруучулардын (жалпы) жыйынынын протоколу, - төмөнкү чечимдерди камтыган нотариалдык жактан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрдүн эки нускасы:  

а) банкты уюштуруу жөнүндө;  

б) анын фирмалык (расмий) аталышын бекитүү жөнүндө;  

в) Директорлор кеңешинин мүчөлөрүн жана анын төрагасын шайлоо жөнүндө;  

г) Директорлор кеңешинин Комитеттеринин мүчөлөрүн жана анын өкүлдөрүн шайлоо жөнүндө;  

д) Башкарма мүчөлөрүн, Башкарманын төрагасын жана анын орун басарларын дайындоо, башкы бухгалтерди бекитүү жөнүндө;  

е) уставды бекитүү жөнүндө;  

ж) алгачкы үч жыл үчүн бизнес-планды, банктын уюштуруу түзүмүн, болжолдуу балансты, кирешелер, чыгашалар жана пайда алуу планын бекитүү жөнүндө;  

з) ыйгарым укуктуу адамды бекитүү жана ага тиешелүү документтерге кол коюу укугун берүү жөнүндө; 

3) уюштуруучулар кол койгон уюштуруу келишиминин эки түп нускасы. Уюштуруучулардын - юридикалык жактардын ыйгарым укуктуу өкүлдөрүнүн кол тамгасы юридикалык жактын мөөрү менен тастыкталат. Уюштуруучу - жеке адамдын колтамгасы нотариус тарабынан тастыкталат. Чет өлкөлүк өтүнүч ээсинин документтери ушул жобонун 2-главасынын 2.2 пунктунун талаптарына ылайык келүүгө тийиш. Уюштуруу келишиминде (типтүү форма) чагылдырылуучу маселелер тизмеси 2-тиркемеде келтирилет;  

4) банктын уставы - эки нускада.  

Банк уставында (уставдын типтүү формасы 3-тиркемеде келтирилген) мыйзамда каралган маалыматтардан тышкары, милдеттүү түрдө төмөнкүлөр камтылууга тийиш:  

а) уюштуруучулар жыйыны уставды бекитүү чечимин кабыл алган күн жана чечимдин номери;  

б) Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамында жана ушул Жободо белгиленген банктардын аталыштарына карата талаптарга ылайык келген мамлекеттик жана расмий тилдерде толук жана кыскартылган фирмалык (расмий) аталышы; 

в) банктын уюштуруу-укуктук формасы жана менчик формасы боюнча маалыматтар;  

г) банктын башкаруу органдары жөнүндө жоболор;  

д) акционерлердин көпчүлүк добушун талап кылган маселелер тизмесин кошо алганда, банктын башкаруу органдарынын чечимдерди кабыл алуу тартиби;  

е) банктын жана анын обочо жайгашкан бөлүмдөрүнүн юридикалык дареги (жайгашкан орду) жөнүндө маалымат;  

ж) чет өлкө банкынын филиалын ачуу учурунда Кыргыз Республикасынын мыйзам талаптарынын аткарылышы жөнүндө жобо;  

5) юридикалык жактарды каттоодон өткөргөн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын фирмалык аталышты колдоо боюнча корутундусунун көчүрмөсү. Улуттук банк, банкты уюштурууга уруксат берүү чечимин кабыл алганга чейин тиешелүү документтерди кайталап талап кылууга укуктуу;  

6) ушул жобонун 7-пунктуна ылайык, эгерде бул зарыл болсо, банктын жарыяланган фирмалык аталышына ылайык келишин тастыктаган башка документтер; 

7) банктын ырааттуу чагылдырылган уюштуруу түзүмү;  

8) бизнес-план - Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын талаптарын эске алуу менен эки түп нускада түзүлөт (суроолор тизмеги  

7-тиркемеде келтирилген); 

9) 5 жана 6-тиркемеде келтирилген форма боюнча эки анык нускада түзүлгөн, Директорлор кеңешинин төрагасы кол койгон уюштуруучулар (акционерлердин) тизмеси;  

10) төмөнкү маалыматтарды кошо алганда, уюштуруучуларга (акционерлерге) тиешелүү маалыматтар:  

а) ар бир уюштуруучунун (акционердин) банктын капиталына катышуу үлүшү (өлчөмү);  

б) банктын уставдык капиталына багытталуучу акча каражаттарынын келип чыгуу булактарына тиешелүү маалыматтар, зарыл болгон документтерди кошо тирөө менен;  

в) ушул жобонун III бөлүгүнө ылайык банктын бардык уюштуруучуларына (акционерлерине) тиешелүү болгон башка маалыматтар жана документтер;  

11) эгерде банк, банктык топтун бөлүгү болсо, Жобонун III бөлүгүнө ылайык кошумча маалыматтар жана документтер;  

12) эгерде банк, банктык холдингдик компаниянын туунду компаниясы түрүндө түзүлсө, ушул жобонун 22-главасына ылайык тиешелүү документтер;  

13) Төраганын жана орун басарларынын аты-жөнүн көрсөтүү менен Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн тизмесин жана Жобонун IV бөлүгүнө ылайык маалыматтарды/документтерди;  

14) Төрагалык кылуучу адамдардын аты-жөнүн көрсөтүү менен Аудит боюнча комитеттин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитеттин, Дайындоо жана сый акы төлөө боюнча комитеттин мүчөлөрүнүн тизмесин жана Жобонун IV бөлүгүнө ылайык алардын төрагаларына тиешелүү маалыматтарды/документтерди; 

15) ушул жобонун IV бөлүгүнө ылайык, банк башкармасынын төрагасынын, башкарманын төрагасынын орун басарларынын, башкарма мүчөлөрүнүн, башкаруучу директордун (болгон болсо), башкы бухгалтердин, банктын кредиттик ишине жооп берген түзүмдүк бөлүмдүн жетекчисинин, активдердин жана пассивдердин тескөөгө алынышына жооп берген түзүмдүк бөлүмдүн жетекчисинин, ошондой эле ички аудит кызматынын жетекчисинин, тобокелдикти аныктоо менеджментинин жана комплаенс-контролдун (же болбосо функционалдык милдеттери боюнча ага теңештирилген адамдын) кызмат ордуна талапкерлер жөнүндө маалыматтарды (документтерди);  

16) террористик ишти каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (изин жашырууга) каршы аракеттенүү боюнча саясатты жана жол-жоболорду;  

17) банктын Директорлор кеңеши тарабынан бекитилген жана төмөнкүлөрдү камтыган кредиттик саясатты, операциялык иш саясатын жана банктын башка негизги саясаттарын:  

а) банк дуушар болушу ыктымал болгон тобокелдиктерди аныктоо, баа берүү, контролдоо жана мониторинг жүргүзүү жол-жоболору;  

б) келип чыгышы мүмкүн болгон тобокелдиктерди минималдаштыруу боюнча туруктуу ишке ашырылып турган контролдук чараларын;  

в) бекитилген саясатка ылайык маалымат системасы, тобокелдиктерди тескөө, ички контролдук системасы боюнча кыскача маалыматтарды;  

г) террористик ишти каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (изин жашырууга) каршы аракеттенүү боюнча саясатты жана жол-жоболорду;  

18) банкты түзүү жана анын ишин уюштуруу боюнча иш-чаралардын ырааттуу чагылдырылган планы; 

19) Кыргыз Республикасынын депозиттерди коргоо фондусуна өтүүгө билдирме;  

20) Кыргыз Республикасында "Элкарт" банктык төлөм карттарын колдонуу менен нак эмес эсептешүүлөрдүн улуттук системасына туташуу/кошулуу жөнүндө милдеттенме-кат, мамлекеттик тилде ишин жүргүзүү үчүн персоналдын зарыл санын камсыз кылуу жөнүндө милдеттенме-кат жана пландаштырылып жаткан көрсөткүчтөр (региондорду кошо алганда, карттарды чыгарууну, аралыкта орнотулуучу жабдуулардын саны) чагылдырылган бизнес-план.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдордун редакциясына ылайык) 

30. Чет өлкө валютасында банк операцияларын жүзөгө ашыруу үчүн кошумча дагы төмөнкү талаптарды аткарууга милдеттүү:  

1) болжолдонуп жактан иш багытын жөнгө салып, тобокелдиктерге баа берип, мониторинг жүргүзүүгө өбөлгө түзгөн бекитилген ички документтердин болушу.  

2) жабдууларга карата талаптарды кошо алганда, банктын техникалык жактан жабдылышын камсыз кылуу жана ал ишке ашырылышы болжолдонуп жаткан операциялар чөйрөсүнө шайкеш болууга тийиш.  

31. Чет өлкө валютасында банк операцияларын жүзөгө ашыруу үчүн банк ушул жобонун 29-пунктунда көрсөтүлгөн документтерге жана маалыматтарга кошумча, төмөнкү документтерди сунуштоого тийиш:  

1) ишке ашыруу болжолдонуп жаткан операцияларга жана алардын банк ишине тийгизүүчү таасирине ар тараптуу талдап-иликтөөлөр жүргүзүлгөндүгү жана Директорлор кеңеши тарабынан ошол операцияларды коштогон тобокелдиктер идентификациялангандыгы тууралуу Директорлор кеңешинин билдирүүсү;  

2) эгерде негизги бизнес-планда мындай жоболор караштырылбаган болсо, чет өлкө валютасында банктык операцияларды эске алуу менен иштелип чыккан бизнес-план;  

3) квалификациялуу персоналдын бардыгын ырастоочу маалыматтар;  

4) банктын болжолдонуп жаткан операцияларды жөнгө салуучу ички документтери (саясаттары).  

32. Банктын болжолдонуп жаткан операциялар боюнча иш багытын жөнгө салган ички документтери (саясаттары) ички контролдуктун шайкеш деңгээлин камсыз кылууга жана өзүндө төмөнкүлөрдү камтууга тийиш:  

1) болжолдонуп жаткан операцияларга байланыштуу бардык тобокелдиктерди аныктоо, ага баа берүү, мониторинг жана контролдук жүргүзүү;  

2) болжолдонуп жактан операциялардын бухгалтердик эсепке алынышы жол-жобосун;  

3) келип чыгышы мүмкүн болгон тобокелдиктерге бөгөт коюу боюнча контролдук чараларды;  

4) Улуттук банк тарабынан белгиленген стандарттар жана эрежелер боюнча маалыматтардын берилишине техникалык жабдуулардын даярдыгы.  

33. Жаңы уюштурулуп жаткан банк Башкармасынын төрагасы кызматына дайындалган адам, Кыргыз Республикасынын банктык мыйзам талаптарына ылайык он төрт күндүн ичинде мурдагы кызмат ордун бошотуп берүүгө тийиш.  

4-глава. Ислам банкын уюштуруу үчүн сунушталуучу документтер  

34. Уюштуруучулар тарабынан ислам банкын уюштуруу чечими кабыл алынгандан кийин, банкты уюштурууга уруксат алуу үчүн тиешелүү документтерди даярдоого, Улуттук банк менен туруктуу негизде байланышып туруучу ыйгарым укуктуу адамды аныктап, уюштуруу тобун түзө алышат.  

35. Уюштуруучулар тарабынан Директорлор кеңешинин жана банк башкармасынын төрагасынын кызмат ордуна шайланган/дайындалган адам ыйгарым укуктуу адам болушу мүмкүн.  

36. Уюштуруучулардын өкүлү ислам банкын уюштурууга уруксат алуу өтүнүчү берилгенге чейин эле тиешелүү кеп-кеңештерди алып, банктарды лицензиялоо жол-жоболору менен таанышуу үчүн Улуттук банкка кайрылышы мүмкүн.  

37. Ислам банкын уюштурууга уруксат алуу үчүн өтүнүч ээси төмөндө көрсөтүлгөн документтердин мамлекеттик жана/же расмий тилдеги түп нускасын же алардын талаптагыдай негизде тариздетилген көчүрмөлөрүн Улуттук банкка сунуштоого тийиш:  

1) уюштуруучулардын жалпы жыйынында дайындалган ыйгарым укуктуу адамдын кол тамгасы коюлган ислам банкын уюштурууга уруксат алуу үчүн өтүнүч катты (1-тиркемеде келтирилген форма боюнча);  

2) уюштуруучулардын жалпы жыйынынын протоколу - төмөнкү чечимдерди камтыган нотариалдык жактан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрдүн эки нускасы:  

а) ислам банкын уюштуруу;  

б) банктын фирмалык (расмий) аталышын бекитүү;  

в) Директорлор кеңешинин мүчөлөрүн жана анын төрагасын шайлоо;  

г) Шариат кеңешинин мүчөлөрүн жана анын төрагасын шайлоо;  

д) Комитеттердин, Директорлор кеңешинин мүчөлөрүн, алардын төрагаларын шайлоо;  

е) башкарма мүчөлөрүн, төрагасын жана анын орун басарларын дайындоо, башкы бухгалтерди бекитүү  

ж) уставды бекитүү;  

з) алгачкы үч жыл үчүн бизнес-планды, ислам банкынын уюштуруу түзүмүн, болжолдуу балансты, кирешелер, чыгашалар жана пайда алуу планын бекитүү;  

и) тиешелүү документтерге кол коюуга укуктуу ыйгарым укуктуу адамды бекитүү;  

3) уюштуруучулар кол койгон уюштуруу келишиминин эки түп нускасы. Уюштуруучулардын - юридикалык жактардын ыйгарым укуктуу өкүлдөрүнүн кол тамгасы юридикалык жактын мөөрү менен тастыкталат. Уюштуруучу - жеке адамдын колтамгасы нотариус тарабынан тастыкталат. Чет өлкөлүк өтүнүч ээсинин документтери ушул жобонун 22-пунктунун талаптарына ылайык келүүгө тийиш. Уюштуруу келишиминде (типтүү форма) чагылдырылуучу маселелер тизмеси 2-тиркемеде келтирилген;  

4) банктын уставы - эки нускада. Банктын уставында (ислам банкы үчүн типтүү форма 4-тиркемеде келтирилген) мыйзамдарда каралган маалыматтардан тышкары, милдеттүү түрдө төмөнкүлөр камтылууга тийиш:  

а) уюштуруучулар жыйыны уставды бекитүү чечимин кабыл алган күн жана чечимдин номери;  

б) Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамында жана ушул Жободо белгиленген банктардын аталыштарына карата талаптарга ылайык келген мамлекеттик жана расмий тилдерде толук жана кыскача фирмалык (расмий) аталышы; 

в) банктын уюштуруу-укуктук формасы жана менчик формасы боюнча маалыматтар;  

г) банктын башкаруу органдары жөнүндө жоболор;  

д) акционерлердин көпчүлүк добушун талап кылган маселелер тизмесин кошо алганда, банктын башкаруу органдарынын чечимдерди кабыл алуу тартиби;  

е) Шариат кеңеши аткаруучу милдеттер жана анын ыйгарым укуктары, ошондой эле кеңешти түзүү тартиби (кеңештин мүчөлөрү кайсыл орган тарабынан канча мөөнөткө шайланат) жана ислам каржылоо принциптери боюнча кеңештин мүчөлөрүнө карата талаптар;  

ж) банктын жана анын обочо жайгашкан бөлүмдөрүнүн юридикалык дареги (жайгашкан орду) жөнүндө маалымат;  

з) чет өлкө банкынын филиалын ачуу учурунда Кыргыз Республикасынын мыйзам талаптарынын аткарылышы жөнүндө жобо;  

5) юридикалык жактарды каттоодон өткөргөн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын фирмалык аталышты колдоо боюнча корутундусунун көчүрмөсү. Улуттук банк, ислам банкын уюштурууга уруксат берүү чечимин кабыл алганга чейин тиешелүү документтерди кайталап талап кылууга укуктуу;  

6) ушул жобонун 7-пунктуна ылайык, эгерде бул зарыл болсо, банктын жарыяланган фирмалык аталышына ылайык келишин тастыктаган башка документтер; 

7) банктын ырааттуу чагылдырылган уюштуруу түзүмү;  

8) бизнес-план – Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын талаптарын эске алуу менен эки түп нускада түзүлөт (ислам банкы үчүн суроолор тизмеги 8-тиркемеде келтирилген); 

9) 5 жана 6-тиркемеде келтирилген форма боюнча эки анык нускада түзүлгөн, Директорлор кеңешинин төрагасы кол койгон уюштуруучулар (акционерлердин) тизмеси;  

10) төмөнкү маалыматтарды кошо алганда, уюштуруучуларга (акционерлерге) тиешелүү маалыматтар:  

а) ар бир уюштуруучунун (акционердин) ислам банкынын капиталына катышуу үлүшү (өлчөмү);  

б) банктын уставдык капиталына багытталуучу акча каражаттарынын келип чыгуу булактарына тиешелүү маалыматтар, зарыл болгон документтерди кошо тирөө менен;  

в) ушул жобонун III бөлүгүнө ылайык банктын бардык уюштуруучуларына (акционерлерине) тиешелүү болгон башка маалыматтар жана документтер;  

11) эгерде банк, банктык топтун бөлүгү болсо, Жобонун III бөлүгүнө ылайык кошумча маалыматтар жана документтер;  

12) эгерде банк, банктык холдингдик компаниянын туунду компаниясы түрүндө түзүлсө, ушул жобонун 22-главасына ылайык тиешелүү документтер;  

13) Төраганын жана орун басарларынын аты-жөнүн көрсөтүү менен Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн тизмесин жана Жобонун IV бөлүгүнө ылайык маалыматтар/документтер;  

14) Төрагасынын аты-жөнүн көрсөтүү менен Шариат кеңешинин мүчөлөрүнүн тизмесин жана Жобонун IV бөлүгүнө ылайык төрагага тиешелүү маалыматтар/документтер;  

15) Төрагалык кылуучу адамдардын аты-жөнүн көрсөтүү менен Аудит боюнча комитеттин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитеттин, Дайындоо жана сый акы төлөө боюнча комитеттин мүчөлөрүнүн тизмесин жана Жобонун IV бөлүгүнө ылайык алардын төрагаларына тиешелүү маалыматтарды/документтерди;  

16) ушул жобонун IV бөлүгүнө ылайык, банк башкармасынын төрагасынын, башкарманын төрагасынын орун басарларынын, башкарма мүчөлөрүнүн, башкаруучу директордун (болгон болсо), башкы бухгалтердин, банктын кредиттик ишине жооп берген түзүмдүк бөлүмдүн жетекчисинин, активдердин жана пассивдердин тескөөгө алынышына жооп берген түзүмдүк бөлүмдүн жетекчисинин, ошондой эле ички аудит кызматынын жетекчисинин, тобокелдикти аныктоо менеджментинин жана комплаенс-контролдун (же болбосо функционалдык милдеттери боюнча ага теңештирилген адамдын) кызмат ордуна талапкерлер жөнүндө маалыматтарды (документтерди);  

17) банктын Директорлор кеңеши тарабынан бекитилген, шариат кеңеши колдоого алган жана төмөнкүлөрдү камтыган каржылоо саясатын, операциялык иш саясатын жана банктын башка негизги саясаттарын:  

а) банк дуушар болушу ыктымал болгон тобокелдиктерди аныктоо, баа берүү, контролдоо жана мониторинг жүргүзүү жол-жоболору;  

б) ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык операциялары жүзөгө ашырууда келип чыгышы мүмкүн болгон тобокелдиктерди минималдаштыруу боюнча туруктуу ишке ашырылып турган контролдук чараларын;  

в) бекитилген саясатка ылайык маалымат системасы, тобокелдиктерди тескөө, ички контролдук системасы боюнча кыскача маалыматтарды;  

18) Шариат стандарттарына ылайык түзүлгөн жана банктын шариат кеңеши тарабынан жактырылган ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын жүзөгө ашыруу боюнча келишимдердин түптүү формалары;  

19) террористик ишти каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (изин жашырууга) каршы аракеттенүү саясаты жана жол-жоболору;  

20) ислам банкын түзүү жана анын ишин уюштуруу боюнча иш-чаралардын ырааттуу планы;  

21) Кыргыз Республикасынын депозиттерди коргоо фондусуна өтүүгө билдирме;  

22) Кыргыз Республикасында "Элкарт" банктык төлөм карттарын колдонуу менен нак эмес эсептешүүлөрдүн улуттук системасына туташуу/кошулуу жөнүндө милдеттенме-кат, мамлекеттик тилде ишин жүргүзүү үчүн персоналдын зарыл санын камсыз кылуу жөнүндө милдеттенме-кат жана пландаштырылып жаткан көрсөткүчтөр (региондорду кошо алганда, карттарды чыгарууну, аралыкта орнотулуучу жабдуулардын саны) чагылдырылган бизнес-план. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакцияларына ылайык) 

38. Чет өлкө валютасында банк операцияларын жүзөгө ашыруу үчүн кошумча дагы төмөнкү талаптарды аткарууга милдеттүү:  

1) болжолдонуп жактан иш багытын жөнгө салып, тобокелдиктерге баа берип, мониторинг жүргүзүүгө өбөлгө түзгөн бекитилген ички документтердин болушу;  

2) жабдууларга карата талаптарды кошо алганда, банктын техникалык жактан жабдылышын камсыз кылуу жана ал ишке ашырылышы болжолдонуп жаткан операциялар чөйрөсүнө шайкеш болууга тийиш.  

39. Чет өлкө валютасында банк операцияларын жүзөгө ашыруу үчүн банк ушул жобонун 37-пунктунда көрсөтүлгөн документтерге жана маалыматтарга кошумча, төмөнкү документтерди сунуштоого тийиш:  

1) ишке ашыруу болжолдонуп жаткан операцияларга жана алардын банк ишине тийгизүүчү таасирине ар тараптуу талдап-иликтөөлөр жүргүзүлгөндүгү жана Директорлор кеңеши тарабынан ошол операцияларды коштогон тобокелдиктер идентификациялангандыгы тууралуу Директорлор кеңешинин билдирүүсү;  

2) эгерде негизги бизнес-планда мындай жоболор караштырылбаган болсо, чет өлкө валютасында банктык операцияларды эске алуу менен иштелип чыккан бизнес-план;  

3) квалификациялуу персоналдын бардыгын ырастоочу маалыматтар;  

4) банктын болжолдонуп жаткан операцияларды жөнгө салуучу ички документтери ( саясаттары).  

40. Банктын болжолдонуп жаткан операциялар боюнча иш багытын жөнгө салган ички документтери (саясаттары) ички контролдуктун шайкеш деңгээлин камсыз кылууга жана өзүндө төмөнкүлөрдү камтууга тийиш:  

1) болжолдонуп жаткан операцияларга байланыштуу бардык тобокелдиктерди аныктоо, ага баа берүү, мониторинг жана контролдук жүргүзүү;  

2) болжолдонуп жаткан операциялардын бухгалтердик эсепке алынышы жол-жобосун;  

3) келип чыгышы мүмкүн болгон тобокелдиктерге бөгөт коюу боюнча контролдук чараларды;  

4) Улуттук банк тарабынан белгиленген стандарттар жана эрежелер боюнча маалыматтардын берилишине техникалык жабдуулардын даярдыгы.  

41. Жаны уюштурулуп жаткан банктын Төрагасынын орун басарына дайындалган адам, он төрт күндүн ичинде дайындаган күндөн, мурда иштеп жаткан кызмат ордунан бошотулуш керек.  

42. Ислам банкын түзүүгө уруксат берүү өтүнүчүн кароо, ислам банкын түзүүдө анын уставдык капиталын топтоо жана анын өлчөмүн кийинчерээк өзгөртүү тартиби, ислам банк иши жана каржылоо принцибине ылайык операцияларды жүзөгө ашырууга банк лицензиясын алууга алдын ала уруксат берүү, банктын банк ишин жүзөгө ашырууга даярдыгын текшерүү, банк түзүүгө мурда берилген уруксатты жокко чыгаруу жана лицензия берүүдөн баш тартуу ушул жобонун 5-9-главаларында белгиленген тартипте жүзөгө ашырылат.  

5-глава. Банк түзүүгө уруксат алууга берилген өтүнүч катты кароо тартиби  

43. Банк түзүүгө уруксат алууга өтүнүч кат Улуттук банк тарабынан өтүнүч кат жана талап кылынган бардык документтер келип түшкөндөн кийинки алты айдан ашпаган мөөнөттө каралууга тийиш. Эгерде документтер Улуттук банктын талаптарына жооп бербесе, кароо мөөнөтү талаптагыдай документтер алынгандан тартып башталат.  

44. Өтүнүч катты кароого алуу мөөнөтү Улуттук банк Башкармасынын чечими менен дагы алты айга узартылышы мүмкүн.  

Улуттук банктын кароо мөөнөтүн узартуу тууралуу чечими түзүлүп жаткан банктын ыйгарым укуктуу өкүлүнө (уюштуруу тобунун өкүлүнө) чечим кабыл алынгандан кийинки үч күн ичинде тааныштырылууга тийиш.  

45. Өтүнүч катты жана ушул жобонун 3 жана 4-главаларында белгиленген, талап кылынган документтерди кароого алуунун жыйынтыгы боюнча Улуттук банк банкты түзүүгө уруксат берет же андан баш тартат.  

Банк түзүүгө уруксат берүү чечими Улуттук банк Башкармасы тарабынан ушул жобонун 43 жана 44-пункттарына көрсөтүлгөн мөөнөт ичинде кабыл алынат.  

46. Банк түзүүгө алдын ала уруксат алууга өтүнүч катты карап чыгууда Улуттук банк уюштуруучуларга (акционерлерге), Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин жана башкарманын мүчөлөрүнө жана башка кызмат адамдарына карата маалыматтарды, ошондой эле өтүнүч кат менен бирге алынган маалыматтарды топтоп, иликтөөгө алып, алардын аныктыгын текшерет.  

47. Ушул жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат орундарына талапкерлер банк түзүүгө уруксат берүүгө чейин, ушул жобонун IV бөлүгүнө ылайык Улуттук банктан макулдашуудан өтүүгө тийиш.  

48. Өтүнүч кат жана аны менен бирге тапшырылган документтер түзүлүп жаткан банк өз ишин алгылыктуу жана коопсуз банктык тажрыйбанын негизинде ишке ашыруусун аныктоо максатында иликтөөгө алынат. Атап айтканда, бизнес-пландын алгылыктуулугу, капиталдык базанын шайкештиги, уюштуруучулардын (акционерлердин) ишкердик аброю, компетенттүүлүгү жана Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин (болгон болсо), башкарма мүчөлөрүнө талапкерлер жана башка кызмат адамдары, пландаштырылып жаткан банк ишинин банктык мыйзамдарга ылайык келиши, монополияга каршы мыйзам талаптарынын аткарылышы, банктын пландаштырылып жаткан ишинин Кыргыз Республикасынын экономикасына жана банк тутумуна тийгизүүчү таасири кылдат иликтөөгө алынат.  

49. Банкты түзүүгө уруксат берүү маселеси оң чечилген шартта, өтүнүч ээси ушул жобонун 63-пунктунун талаптарын аткаргандан кийин ага банк операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия берилет.  

Уруксат алты айга чейин берилет. Ушул мезгил аралыгында уюштуруучулар түзүлгөн банкты юридикалык жак катары мамлекеттик каттоодон өткөртүүгө жана лицензия алуу өтүнүчү менен Улуттук банкка кайрылууга милдеттүү.  

50. Улуттук банк Башкармасы тарабынан банкты уюштурууга уруксат берүү маселеси оң чечилген шартта, чечим кабыл алынгандан кийинки үч жумуш күнү ичинде:  

1) ыйгарым укуктуу адамдын (уюштуруу тобунун өкүлүнө) же Директорлор кеңешинин төрагасынын же башкарманын төрагасынын атына - уставдык капиталды топтоо үчүн Улуттук банкта ачылган топтоо эсебинин номерин көрсөтүү менен кат жөнөтүлөт;  

2) юридикалык жактарды каттоо боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга - банктын уставына жана уюштуруу келишимине ылайык уставдык капиталдын өлчөмүн көрсөтүү менен Кыргыз Республикасынын мыйзам талабына ылайык банкты мамлекеттик каттоодон өткөртүү үчүн макулдук каты жөнөтүлөт;  

3) баалуу кагаздар рыногун жөнгө салуу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга - банктын уставына жана уюштуруу келишимине ылайык уставдык капиталдын өлчөмүн көрсөтүү менен Кыргыз Республикасынын мыйзам талабына ылайык банкты мамлекеттик каттоодон өткөртүү жана банктын акцияларын чыгарууну (эмиссияны) мамлекеттик каттоону ишке ашыруу үчүн макулдук катынын көчүрмөсү берилүүгө тийиш.  

51. Мамлекеттик каттоодон өткөндүгүн тастыктаган күбөлүктү алгандан кийинки беш жумуш күнү ичинде банк ыйгарым укуктуу адамдын (уюштуруу тобунун өкүлү) же Директорлор кеңешинин же башкарманын төрагасы кол койгон, төмөнкүлөр кошо тиркелген коштомо катты Улуттук банкка бериши зарыл:  

1) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын юридикалык жак мамлекеттик каттоодон өткөртүлгөндүгүн тастыктаган күбөлүгүнүн тиешелүү негизде тастыкталган көчүрмөсүн;  

2) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын банк акцияларынын чыгарылышын каттоодон өткөртүү чечиминин тиешелүү негизде тастыкталган көчүрмөсүн;  

3) юридикалык жакты каттоодон өткөргөн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын штампы басылган банктын уюштуруу келишиминин нотариалдык жактан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсүн;  

4) юридикалык жакты каттоодон өткөргөн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын штампы басылган банктын уставынын нотариалдык жактан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсүн. 

52. Банкты түзүүгө уруксат берилгенден лицензия алууга чейинки мезгил ичинде банк жана анын уюштуруучулары (акционерлер) алардын негизинде уруксат берилген документтерге киргизилген кандай болбосун өзгөрүүлөр тууралуу беш жумуш күнүнөн кечиктирбестен Улуттук банкка маалымдоого тийиш.  

6-глава. Банкты түзүү учурунда уставдык капиталды топтоо жана кийинчерээк анын өлчөмүн өзгөртүү тартиби 

53. Банктын капиталынын курамына ал боюнча банктын уюштуруучулар (акционерлер) тарабынан салынган каражаттарды кайтаруу боюнча милдеттенмеси жок жана Улуттук банктын талаптарына жооп берген уставдык капитал гана кирет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

54.  Банктын уставдык капиталы Кыргыз Республикасынын улуттук валютасында жана уюштуруучулардын (акционерлердин) акча каражаттарынын эсебинен гана нак эмес формада топтолот. 

Карыздык каражаттардын эсебинен уставдык капиталды түзүүгө, банктын акцияларын сатып алууга, ошондой эле банктын капиталында чектүү катышууга тыюу салынат.»; 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

55. Банктын уставдык капитал өлчөмүн түзүүдө же көбөйтүүдө, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган банкты реструктуризациялоо же кайра өзгөртүп түзүү учурларын эске албаганда, акциялар үчүн төлөө нак эмес формадагы акча каражаттары, ошондой эле бөлүштүрүлбөгөн пайданы банктын уставдык капиталын толуктоо үчүн багыттоо аркылуу гана жүзөгө ашырылышы мүмкүн. 

Банктын уставдык капитал өлчөмүн негизги каражаттар, материалдык жана материалдык эмес активдер түрүндө түзүүгө же көбөйтүүгө жол берилбейт.  

56. Акцияларды сатып алуу үчүн банктардан жана башка финансы-кредит уюмдарынан кредит алууга тыюу салынат. Банк сатып алууларга же банк өзү чыгарган баалуу кагаздардын кепилдиги астында кредит бере албайт.  

Мыйзамдарда түздөн-түз каралган учурларды эске албаганда, уставдык капиталды мамлекеттик бюджет каражаттарынын жана мамлекеттик бюджеттен тышкаркы каражаттардын эсебинен түзүүгө жол берилбейт.  

57. Банктын уюштуруучулары (акционерлери) Улуттук банкта ачылган топтоо эсебине Улуттук банк Башкармасы тарабынан банк түзүүгө уруксат берүү чечими кабыл алынган күндөн кийинки, бирок Улуттук банкка банк операцияларын жүзөгө ашыруу укугуна банктык лицензия берүү өтүнүчү менен кайрылган күндөн кечиктирбестен, алты ай ичинде уставдык капиталдын минималдуу өлчөмүн салууга милдеттүү.  

58. Банктык операцияларды жүзөгө ашыруу укугуна лицензия алганга чейин уюштуруучулар Улуттук банкта ачылган топтоо эсебиндеги каражаттарды кандайдыр-бир максаттарда пайдалана алышпайт. Лицензия берүүдөн баш тартылган учурда Улуттук банк уюштуруучуларга (акционерлерге) топтоо эсебиндеги бардык каражаттарды кайтарып берет.  

59. Уставдык капиталды алгач түзүү учурунда сыяктуу эле, аны кийин көбөйтүүдө да башка жактардын уюштуруучулары (акционерлери) үчүн акча каражаттарын салууга жол берилбейт.  

Уюштуруучунун (акционерлердин) каражаттары, анын ичинде насыя келишиминин алкагында алган же ага теңештирилген каражаттары Кыргыз Республикасына чет өлкө банктарынан чегерилген болсо (Кыргыз Республикасынын аймагында жайгашкан туунду банктарды капиталдаштырууну жүзөгө ашырган башкы банктарды эске албаганда), мындай банктар төмөнкүдөй кредиттик рейтингдердин бирине жооп берүүгө тийиш:  

- Standart & Poor's (АКШ) рейтингдик агенттиги тарабынан ыйгарылган "ВВВ" категориясынан төмөн болбогон узак мөөнөткө каралган кредиттик рейтингге,  

- Moody's Investors Servise (АКШ) рейтингдик агенттиги тарабынан ыйгарылган "Ваа" категориясынан төмөн болбогон узак мөөнөткө каралган кредиттик рейтингге,  

- Fitch-IBCA рейтингдик агенттиги тарабынан ыйгарылган "ВВВ" категориясынан төмөн болбогон узак мөөнөткө каралган кредиттик рейтингге,  

- же Capital Intelligence, Japan Credit Rating Agency (JCR), Dominion Bond Rating Service (DBRS), Rating & Investment Information (R&I) рейтингдик агенттиктери тарабынан ыйгарылган жогоруда белгиленген кредиттик рейтингдерге барабар болсо,  

- же банк-жөнөтүүчү жайгашкан өлкөнүн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдарында аккредитацияланган жана анын рейтинги банк-жөнөтүүчү жайгашкан өлкөнүн борбордук (улуттук) банкы тарабынан таанылган улуттук рейтингдик агенттик тарабынан ыйгарылган, жогоруда белгиленген кредиттик рейтингге барабар болсо.  

Ушул пункттун максаттарында чет өлкө банктары дегенден улам банк-жөнөтүүчүлөрдү гана түшүнүү зарыл. Банк-корреспонденттер (транзиттик банктар, банк-ортомчулар) бул аныктамага кирбейт.  

60. Акционерлер каттоодон өткөндөн кийинки үч жумуш күнү ичинде банк Улуттук банкка акционерлердин тиешелүү негизде тастыкталган реестрин сунуштоого милдеттүү.  

Андан кийин, акционерлер курамы же акционерлер үлүшү өзгөргөн учурда, банк акционерлер реестрине өзгөртүүлөр киргизилгенден кийинки беш жумуш күнү ичинде Улуттук банкка тиешелүү негизде тастыкталган, кагаз бетине түшүрүлгөн өзгөртүүлөр киргизилген акционерлер реестрин сунуштайт.  

Эгерде банкка акцияларды сатып алуу, ошондой эле чектүү маанинин өзгөрүүсүнө таасирин тийгизген санда ажыратып алуу ыкмасына көз карандысыз акцияларды өзгөртүү же ажыратып алуу фактылары маалым болсо, банк андан кийин жобонун ушул пунктуна ылайык өзгөртүүлөр киргизилген акционерлер реестрин сунуштоо менен үч жумуш күнүнөн кечиктирбестен Улуттук банкка дароо билдирүүгө милдеттүү.  

61. Уставдык капитал өлчөмүн өзгөртүү жобонун VI бөлүгүнө ылайык Улуттук банктан макулдук алгандан кийин жүргүзүлөт.  

Банктын уставдык капитал өлчөмүнүн түзүлүшүн, көбөйтүлүшүн текшерүү Улуттук банктын комплекстүү жана максаттуу текшерүүлөрүнүн алкагында жүргүзүлүшү мүмкүн.  

62. Банктын бардык катышуучуларынын (акционерлеринин) юридикалык иштерин жана банкты түзүүдө уставдык капиталды калыптандыруу, андан ары - уставдык капитал өлчөмүн (төлөм документтеринин, уставдык капитал өлчөмүн өзгөртүүгө байланыштуу чечимдеринин жана башка документтердин көчүрмөлөрүн кошо алганда), акциялар санын жана банк акционерлеринин курамын өзгөртүү боюнча баштапкы документтердин көчүрмөлөрүн банк атайы номенклатуралык номер ыйгаруу менен өзүнчө көктөмөдө сактоого жана алар туруктуу сактоо мөөнөтүнө ээ болууга тийиш. Банк бул көктөмөлөрдүн (юридикалык иштердин) талаптагыдай түзүлүшүн жана сакталышын камсыз кылган жооптуу адамды аныкташы зарыл.  

Банктын уставдык капиталынын кеминде беш пайызына ээлик кылуу үлүшү менен уюштуруучулардын (акционерлердин) юридикалык иштеринде кеминде төмөнкү маалыматтар камтылууга тийиш:  

- жеке адамдар боюнча - паспорттогу маалыматтарды;  

- юридикалык жактар боюнча - юридикалык жактын мамлекеттик каттоодон өткөндүгүн тастыктаган күбөлүк же документ.  

Банктын уставдык капиталынын беш жана андан жогору пайызына ээлик кылган акционерлердин юридикалык иштеринде байланыштуу, караштуу, туунду, аффилирленген жактар жана компаниялар/банктар боюнча маалымат ушул жобого карата 15 (жеке адамдар үчүн), 16 (юридикалык жактар үчүн) жана 17 (чет өлкө банктары үчүн) тиркемелердеги формаларда камтылууга тийиш.  

7-глава. Лицензия берүү жөнүндө өтүнүч катты кароо тартиби жана банктын ишкердикти жүзөгө ашырууга даярдыгын текшерүү  

63. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык мамлекеттик каттоодон өткөндөн кийин, бирок банкты уюштурууга уруксат берилген күндөн тартып алты айдан кечиктирбестен Директорлор кеңеши Улуттук банкка банк операцияларын жүзөгө ашыруу укугуна лицензия берүү өтүнүчүн сунуштайт.  

Өтүнүч катка төмөнкү талаптар аткарылгандыгы жөнүндө документтер жана маалыматтар кошо тиркелет:  

1) мамлекеттик каттоодон өткөндүгү жөнүндө күбөлүгүнүн болушу;  

2) минималдуу уставдык капитал өлчөмү төлөнгөндүгүн тастыктоо;  

3) банк жайгашкан жайлар жана жабдуулар (касса түйүндөрүнүн жана сактоо жайынын жабдылышын жана жабдууларды кошо алганда) Улуттук банк тарабынан белгиленген техникалык жактан чыңдоо жана жабдуу, өрт коопсуздугу талаптарына ылайык келүүсү (ошол мамлекеттик органдын тиешелүү мөөрү менен тастыкталган, ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жайдын талапка жооп бере тургандыгы жөнүндө актысы); 

4) келерки финансалык жылга көз карандысыз тышкы аудиторду тандоо;  

5) Улуттук банктын талаптарына ылайык уюштуруу түзүмүнүн, башкаруу органынын жана банк персоналынын (кызмат адамдарынын) болушу;  

6) бизнес-план, негизги саясаттар, жоболор жана жол-жоболор болууга;  

7) ишкердикти жүргүзүүдө Улуттук банктын капитал боюнча бардык экономикалык талаптары жана ченемдери сакталгандыгы жөнүндө маалымат;  

8) ички контролдук системасынын, техникалык, маалыматтык, технологиялык коргоо, мүлктү камсыздандыруу чараларынын болушу;  

9) банк ишин жүзөгө ашыруу үчүн маалымат жана коопсуздук системаларын ийгиликтүү тесттен өткөрүү;  

10) лицензия үчүн төлөө;  

11) банктын атынан ишеним каттын негизинде анын өкүлү иш алып барган учурда лицензия алууга анын өкүлүнө сунушталган ишеним кат;  

12) Депозиттерди коргоо фондуна кирүү төлөмүн төлөө.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

64. Улуттук банк лицензия берүү өтүнүчү жана бардык талапка жооп берген документтер сунушталган учурдан тартып алты айдан ашпаган мөөнөттө аларды кароого алып, анын жыйынтыгы боюнча Улуттук банк лицензия берүү же четке кагуу чечимин кабыл алат.  

65. Улуттук банк банктын лицензия берүү өтүнүчүн кароого алуу учурунда минималдуу уставдык капиталды түзүү укук ченемдүү экендигин текшерет.  

8-глава. Банк түзүүгө уруксат берүүнү четке кагуу, мурда берилген уруксатты жокко чыгаруу жана лицензия берүүдөн баш тартуу үчүн негиздер  

66. Улуттук банк төмөнкү себептердин бири боюнча банк ачууга өтүнүч катты четке кагышы мүмкүн:  

1) уруксат алуу үчүн сунушталган уюштуруу же башка документтер белгиленген талаптарга ылайык келбесе же такталбаган документтер жана маалыматтар сунушталса;  

2) банктык топтун катышуучулары жөнүндө маалымат жана документтер сунушталбаса же толук эмес көлөмдө сунушталса же болбосо банктык топко же банктык топтун катышуучулары менен байланыштуу жактарга натыйжалуу банктык көзөмөлдүктү жүзөгө ашыруу мүмкүн эмес болсо;  

3) акча каражаттарынын келип чыгуу булактары жөнүндө маалымат жана документтер сунушталбаса же толук эмес көлөмдө сунушталса:  

а) сунушталган маалыматтан акча каражаттарынын келип чыгуу булактары мыйзамдуу экендигин аныктоого мүмкүн болбосо;  

б) сунушталган маалыматтарга ылайык, акча каражаттарынын келип чыгуу булактары Улуттук банк тарабынан белгиленген талаптарга жана критерийлерге ылайык келбесе;  

4) минималдуу уставдык капитал өлчөмү Улуттук банк тарабынан белгиленген талаптарга ылайык келбесе;  

5) уюштуруучулар (акционерлер) жана Улуттук банк менен макулдашылууга тийиш болгон кызмат адамдары белгиленген талаптарга жооп бербесе;  

6) чет өлкө банкы же финансы-кредит уюму туунду банкты ачууда чет өлкө көзөмөл органы тарабынан расмий макулдук берүү сунушталбаса же болбосо уюштуруучу катталган өлкөнүн мыйзамдарына ылайык мындай макулдук талап кылынбай тургандыгынын тастыктамасы сунушталбаса;  

7) Улуттук банктын баа берүүсү боюнча чет өлкө уюштуруучу-банкка же финансы-кредит уюмуна, ошондой эле банктык топтун катышуучусу каттоодон өткөн жери боюнча жеткире көзөмөлдүккө алынбаса, анын ичинде консолидацияланган негизде.  

67. Улуттук банк төмөнкү учурларда мурда банк уюштурууга берген макулдугун жокко чыгарууга укуктуу:  

1) алардын негизинде уруксат берилген маалыматтарда жана документтерде такталбаган маалыматтар табылса;  

2) уюштуруучулардын (акционерлердин) финансылык абалы начарласа же алардын негизинде уруксат берүүдөн баш тартылган фактылар табылса;  

3) Улуттук банктын макулдугусуз уюштуруучулар (акционерлер) курамына, уюштуруу жана башка документтерге өзгөртүүлөр киргизилсе;  

4) уюштуруучулар (акционерлер) банкты уюштуруудан баш тартса же тиешелүү аракеттерди көрбөсө.  

68. Улуттук банк төмөнкү учурларда себептерин көрсөтүү менен лицензия берүүдөн баш тартууга укуктуу:  

1) лицензия берүү жөнүндө өтүнүч кат уруксат берүү мөөнөтү өткөндөн кийин сунушталса;  

2) сунушталган документтер жана маалыматтар Жобонун 63-пунктунун талаптарына ылайык келбесе;  

3) Жобонун 67-пунктуна ылайык уруксатты жокко чыгаруу үчүн негиздер келип чыкса.  

69. Банкты уюштурууга уруксат берүүдөн баш тартуу, мурда берилген макулдукту жокко чыгаруу, ошондой эле Жобонун ушул главасында каралган лицензияны берүүдөн баш тартуу чечимдери Улуттук банк Башкармасы тарабынан кабыл алынат жана ал Улуттук банк тарабынан ыйгарым укуктуу адамга (уюштуруу тобунун өкүлүнө) же Директорлор кеңешинин төрагасына же болбосо банк башкармасынын төрагасына чечим кабыл алынган күндөн тартып үч жумуш күнү ичинде кат жүзүндө маалымдалат.  

70. Улуттук банк уруксат берүүлөр, уруксат берүүдөн баш тартуулар жана уруксатты жокко чыгаруу жөнүндө маалыматты жалпыга маалымдоо каражаттарында жана/же Улуттук банктын расмий сайтында жарыялайт.  

9-глава. Банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензиялар жана аларды берүү тартиби 

71. Улуттук банк тарабынан ушул жобонун алкагында сунушталуучу банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензияларды колдонуу мөөнөтү чектелбейт жана ал Кыргыз Республикасынын бүтүндөй аймагында колдонулат, ошондой эле алар өздүк (ажыратып алынгыс) болуп саналат жана аларды үчүнчү жактарга өткөрүп берүүгө жол берилбейт.  

72. Банктык операциялардын бардык түрлөрү банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия болгон учурда гана жана банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензиянын ажырагыс бөлүгү болуп саналган, уруксат берилген банктык операциялардын тизмегинде түздөн-түз көрсөтүлгөн учурда жүзөгө ашырылышы мүмкүн.  

Банктык операцияларды Улуттук банктын лицензиясыз ишке ашырууга тыюу салынат.  

73. Ушул жобонун алкагында банкка төмөнкү лицензиялар берилиши мүмкүн:  

1) улуттук жана/же чет өлкө валютасында банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия (9, 10-тиркемелер);  

2) банк операцияларын ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык улуттук жана/же чет өлкө валюталарында жүргүзүү укугуна лицензия (11, 12-тиркемелер);  

3) банк операцияларын "ислам терезеси" аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык улуттук жана/же чет өлкө валюталарында жүргүзүү укугуна лицензия (кошумча лицензия) (13, 14-тиркемелер). 

Лицензиянын ажыратып алынгыс бөлүгү катары уруксат берилген банк операцияларынын тизмеси саналат. Улуттук банк Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык уруксат берилген операциялар тизмегин аныктайт. 

74. Банк операцияларын жүргүзүү укугуна лицензиялар жана аларга кошо тиркелүүчү уруксат берилген банк операцияларынын тизмеги Директорлор кеңешинин төрагасына же банк башкармасынын төрагасына же болбосо ишеним каттын негизинде ыйгарым укуктуу адамга берилет.  

75. Улуттук банк Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык, банк операцияларынын айрым түрлөрүн жүзөгө ашырууга чектөөлөрдү белгилөө чечимин кабыл алышы мүмкүн.  

76. Банк операцияларын жүзөгө ашырууга чектөөлөрдү Улуттук банк Башкармасы белгилөөдө же аларды алып салууда лицензияга карата уруксат берилген операциялар тизмеги алмаштырылат. Тизмекти алмаштырууда (кайра тариздөөдө) мурдагы тизмек Улуттук банкка тапшырылууга тийиш.  

(КР Улуттук Банк башкармасынын 2019-жылдын 24-апрелиндеги № 2019-П-12/22-4-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

77. Өтмө банк түзүү аркылуу банкты кайра өзгөртүп түзүүдө же реструктуризациялоодо Кыргыз Республикасынын мыйзам актыларына ылайык банкты кайра каттоодон өткөртүүнү талап кылган анын аталышын же жайгашкан ордун өзгөртүүдө, ошондой эле банк жайгашкан калктуу пункттун аталышы өзгөргөн учурда, лицензия алмаштырылууга (кайра таризделүүгө) тийиш. Лицензияны алмаштыруу үчүн банк Улуттук банкка көрсөтүлгөн маалыматтарды тастыктаган тиешелүү документтерди кошо тиркөө менен лицензияны алмаштыруу (кайра тариздөө) жөнүндө өтүнүч кат сунуштайт.  

78. Лицензияны алмаштыруу (кайра тариздөө) Улуттук банк тарабынан, Кыргыз Республикасынын мыйзам актыларында белгиленген өлчөмдө лицензия үчүн төлөнгөндүгүн тастыктаган документти кошо тиркөө менен тиешелүү өтүнүч кат жана аны алмаштыруу негиздерине байланыштуу документтер сунушталган күндөн тартып беш жумуш күнү ичинде жүзөгө ашырылат.  

79. Улуттук банк лицензияга ээ банктардын реестрин жана берилген лицензиялар реестрин жүргүзөт. Лицензияга ээ банктардын реестринен жана берилген лицензиялар реестринен маалымат Улуттук банктын расмий сайтында жарыяланат.  

Лицензияларды алмаштырууда (кайра тариздөөдө) Улуттук банк берилген банктык лицензиялар реестрине тиешелүү жазууларды чагылдырат.  

80. Банктын банк-корреспонденттерге сунуштоо үчүн талабынын негизинде Улуттук банк беш жумуш күнү ичинде лицензиялардын жана "көчүрмөсү анык" деген жазуусу менен уруксат берилген банк операцияларынын тизмегинин тастыкталган көчүрмөлөрүн берет.  

10-глава. Банкка баалуу металлдар менен операцияларды жүргүзүү укугуна уруксат берүү тартиби 

81. Банк баалуу металлдар (күмүш, алтын, платина жана төлөм каражаты болуп саналбаган жогору сапатка ээ металлдардан жасалган монеталар гана) менен банктык операцияларды ушул жобонун талаптарына ылайык Улуттук банктын тиешелүү уруксаты болгон учурда, лицензияга карата уруксат берилген банктык операциялар тизмегине ошол операцияларды көрсөтүү аркылуу ишке ашырышы мүмкүн.  

Өтүнүч жана документтер топтому ушул главанын жана ушул Жобонун 91 жана 92-пункттарынын талаптарына ылайык берилет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

82. Тиешелүү лицензияга карата уруксат берилген банк операцияларынын тизмегинде баалуу металл менен операциялар белгиленсе, банк төмөнкү операцияларды жүргүзүшү мүмкүн:  

1) Улуттук банк тарабынан эмитирленген (чыгарылган), нак жана нак эмес формада аффинаждалган өлчөнгөн куйма түрүндөгү баалуу металлдар менен;  

2) башка эмитенттердин аффинаждалган стандарттык жана өлчөнгөн куймалар жана жогору сапат белгисине ээ күмүш, алтын, платинадан монеталар түрүндөгү баалуу металлдар менен.  

83. Улуттук банк тарабынан эмитирленген (чыгарылган), аффинаждалган өлчөнгөн куйма түрүндөгү баалуу металлдар менен операцияларды жүзөгө ашыруу үчүн төмөнкү талаптарды аткарууга тийиш:  

1) уставдык капитал өлчөмү Кыргыз Республикасынын банк мыйзамдарында белгиленген талаптарга ылайык келүүгө;  

2) Улуттук банкта атайын окутуудан өткөн (Улуттук банктын каты менен тастыкталат) квалификациялуу персоналга ээ болууга;  

3) Улуттук банк тарабынан белгиленген экономикалык ченемдерди так сактоого;  

4) Улуттук банк тарабынан эмитирленген (чыгарылган), аффинаждалган өлчөнгөн куймалар түрүндөгү баалуу металлдар менен операцияларды жүзөгө ашыруу боюнча бекитилген жол-жоболорго ээ болууга.  

84. Банктар башка эмитенттердин стандарттык жана өлчөнгөн куймалар түрүндөгү аффинаждалган баалуу металлдар менен операцияларды жүргүзүү үчүн төмөнкүлөргө милдеттүү:  

1) ушул жобонун 83-пунктунун шарттарын аткарууга; 

2) бул чөйрөдө кеминде бир жылдык иш тажрыйбасына ээ квалификациялуу персоналга же акыркы беш жыл ичинде бул багытта тажрыйбалык такшалуудан же окутуудан өткөндүгүн тастыктаган документи болууга;  

3) баалуу металлдарды талаптагыдай сактоо жана ташып жеткирүү шарттарын камсыз кылуу үчүн банк тарабынан көрүлгөн чаралар тууралуу маалыматтарды берүү;  

4) камсыздандыруу шарттары тууралуу маалымат берүү (банк камсыздандыруу келишимин түзүүгө ниеттенип жаткан компания жана анын финансылык абалы жөнүндө маалыматтарды кошо алганда);  

5) Улуттук банк Башкармасынын 2009-жылдын 26-августундагы № 35/3 "Коммерциялык банктардын баалуу металлдар менен операциялары жөнүндө" Жобосунда белгиленген баалуу металлдар менен операциялар ишке ашырылгандыгы жөнүндө тастыктаманы сунуштоо;  

6) "Коммерциялык банктардын баалуу металлдар менен операциялары жөнүндө" Жобонун талаптарын эске алуу менен иштелип чыккан баалуу металлдар менен операцияларды ишке ашыруу боюнча бизнес-план жана бекитилген саясат болууга.  

85. Болжолдонгон операциялар боюнча ишти жөнгө салган банктын ички документтери (саясаттары) шайкеш ички контролдукту камсыз кылууга жана анда төмөнкүдөй талаптар камтылууга тийиш:  

1) болжолдонгон операцияларды жүргүзүүгө байланыштуу бардык тобокелдиктерди аныктоо, ага баа берүү, мониторинг жүргүзүү жана контролдукка алуу;  

2) болжолдонгон операцияларды бухгалтердик эсепке алуу жол-жобосу;  

3) туруктуу негизде бардык келип чыгышы ыктымал болгон тобокелдиктерге бөгөт коюу боюнча контролдук чараларды;  

4) техникалык жабдуу жана Улуттук банк тарабынан белгиленген стандарттар жана аны өткөрүп берүү эрежелери боюнча маалыматты сунуштоо даярдыгы.  

86. Ушул жобонун 85-пунктунда чагылдырылган талаптардан тышкары баалуу металлдар менен операцияларды жүргүзүүнү жөнгө салган банктын ички документтеринде (саясаттарында) ишке ашырылган операциялар чөйрөсүн арттыруу үчүн металлдын жол берилген тазалыгы жана аны аныктоо тартиби, баалуу металлдарды эсепке алуу жана сактоо тартиби, баалуу металлдар менен операциялар боюнча ачык позицияларды жөнгө салуу тартиби, Кыргыз Республикасынын ыйгарым укуктуу мамлекеттик органы менен өз ара иш алып баруу тартиби сыяктуу маселелер чагылдырылууга тийиш.  

87. Банктар Улуттук банктан башка эмитенттердин аффинаждалган стандарттык жана өлчөнгөн куймалар түрүндөгү баалуу металлдар менен операцияларды жүргүзүүнү болжолдогон шартта кошумча төмөнкүдөй документтер сунушталат:  

1) Директорлор кеңешинин болжолдонгон операцияларга ар тараптуу талдап-иликтөө жүргүзүлгөндүгү жана алардын банк ишине таасири жөнүндө, ошондой эле Директорлор кеңеши тарабынан жаңы операциялар менен коштолушу мүмкүн болгон тобокелдиктер идентификациялангандыгы жөнүндө өтүнүч каты;  

2) бизнес-план;  

3) баалуу металлдарды талапка ылайык сактоо жана ташып жеткирүү шарттарын камсыз кылуу үчүн банк тарабынан көрүлгөн чаралар тууралуу маалыматтарды берүү (мында, банк башка эмитенттердин жеке белгиси көрсөтүлбөгөн (нак эмес түрдө) баалуу металлдары менен операцияларды жүргүзүү укугуна уруксат берүү өтүнүчү менен кайрылган учурлар эске алынбайт);  

4) камсыздандыруу шарттары тууралуу маалымат, анын ичинде банк аны менен камсыздандыруу келишимин түзүүгө ниеттенип жаткан компания жана анын финансылык абалы жөнүндө маалымат (мында, банк башка эмитенттердин жеке белгиси көрсөтүлбөгөн (нак эмес түрдө) баалуу металлдары менен операцияларды жүргүзүү укугуна уруксат берүү өтүнүчү менен кайрылган учурлар эске алынбайт). 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

88. Улуттук банк баалуу металлдар менен операцияларды жүргүзүү укугуна уруксат берүү өтүнүч катын жана кошо тиркелген документтерди белгиленген талаптарга жооп берген өтүнүч кат жана документтер келип түшкөн күндөн тартып эки ай ичинде кароого алып, анын жыйынтыгы боюнча уруксат берүү же аны четке кагуу чечимин кабыл алат. Кайрадан түзүлүп жаткан банктын баалуу металлдар менен операцияларды жүргүзүү укугуна уруксат берүү же аны четке кагуу чечими белгиленген талаптарга жооп берген өтүнүч кат жана документтер келип түшкөн күндөн тартып эки ай ичинде кабыл алынат, бирок банк операцияларын жүзөгө ашыруу укугуна лицензия берүү чечими кабыл алынгандан кийин гана жол берилет.  

Баалуу металлдар менен банк операцияларын жүргүзүү укугуна уруксат берүү чечими Улуттук банк Башкармасы тарабынан кабыл алынат жана ал чечим кабыл алынган күндөн тартып үч жумуш күнү ичинде Улуттук банк тарабынан жазуу жүзүндө банкка тааныштырылат.  

89. Улуттук банк Башкармасы тарабынан баалуу металлдар менен банк операцияларын жүргүзүү укугуна уруксат берүү чечими оң кабыл алынган учурда, банк уруксат берилген банк операцияларынын мурдагы тизмесин Улуттук банкка тапшырган күндөн тартып үч жумуш күнү ичинде Улуттук банк банктын лицензиясына карата уруксат берилген банк операцияларынын тизмесин алмаштырат (кайрадан тариздейт). Уруксат берилген банк операцияларынын тизмесин алмаштырууда (кайрадан тариздөөдө) уруксат берилген банк операцияларынын мурдагы тизмеси Улуттук банк Башкармасы тарабынан баалуу металлдар менен банк операцияларын жүргүзүү укугуна уруксат берүү чечими оң кабыл алынгандыгы жөнүндө катты Улуттук банктан алган күндөн тартып бир күндүн ичинде Улуттук банкка тапшырылууга тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

90. (КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомуна ылайык күчүн жоготту) 

11-глава. Банктык операцияларды ишке ашырууга же лицензиядагы чектөөлөрдү алып салууга уруксат берүү жөнүндө өтүнүчтү кароо тартиби  

91. Уруксат берилген операциялар тизмегинде көрсөтүлбөгөн банктык операцияларды жүргүзүүгө же лицензияга карата уруксат берилген банктык операциялар тизмегин алмаштырууга алып келген таасир этүү чараларын колдонуунун алкагында белгиленген банктык лицензиядагы (уруксат берилген банктык операциялардын тизмегинде) чектөөлөрдү алып салууга Улуттук банктын уруксатын алуу үчүн банк тиешелүү өтүнүч менен Улуттук банкка кайрыла алат.  

92. Улуттук банктан уруксат берилген операциялардын тизмесинде көрсөтүлбөгөн банктык операцияларды жүргүзүүгө уруксат алуу же таасир этүү чараларын колдонуунун алкагында белгиленген жана лицензияга карата уруксат берилген банктык операциялардын тизмесинин өзгөрүшүнө алып келген банктын лицензиясындагы чектөөлөрдү алып салуу (уруксат берилген банктык операциялардын тизмесинде) үчүн банк, банктын директорлор кеңеши тарабынан тиешелүү чечим кабыл алынган күндөн тартып, 6 айдан ашпаган мөөнөт ичинде Улуттук банкка төмөнкү документтерди жөнөтөт:  

1) айрым банктык операцияларды жүргүзүүгө уруксат берүү жөнүндө/банк ишке ашырууга ниеттенген операциялардын белгилүү тизмесин көрсөтүү менен лицензиядагы чектөөлөрдү алып салуу жөнүндө маселени карап чыгуу тууралуу башкарманын төрагасынын колу коюлган банктын өтүнүч каты;  

2) болжолдонуп жаткан операцияларды жүргүзүүгө уруксат берүүчү директорлор кеңешинин чечимин камтыган, директорлор кеңешинин отурумунун протоколунан толук берилген көчүрмөнү, ошондой эле болжолдонуп жаткан операциялар директорлор кеңеши тарабынан ар тараптуу талдап-иликтөөгө алынгандыгы, ал операциялардын банктын ишине тийгизген таасири, тобокелдик-менеджменти кызматынын корутундусунун негизинде жаңы операциялар менен коштолгон тобокелдиктер банк тарабынан идентификациялангандыгы тууралуу маалыматты - банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрү;  

3) операцияларды жүргүзүү/алардан чектөөлөрдү алып салуу зарылдыгын экономикалык жактан негиздеген маалыматты камтыган, болжолдонуп жаткан операциялар боюнча банктын бекитилген бизнес-планы, иш-чараларды жүзөгө ашыруу боюнча маркетинг план, болжолдонгон экономикалык эсептөөлөр, кредиттик стратегия, тобокелдиктерди башкаруу стратегиясы;  

4) болжолдонуп жаткан операцияларга байланышкан кирешелерди болжолдоо;  

5) тиешелүү банктык операцияларды жүргүзүүгө чектөөлөрдү белгилөөгө себеп болгон Улуттук банк тарабынан коюлган талаптардын аткарылгандыгы жөнүндө/Улуттук банк тарабынан аныкталган бузуулар четтетилгендиги жөнүндө маалыматтар;  

6) квалификациялуу персоналдын бар экендигин тастыктаган маалыматтар;  

7) банк ишин кеңейтүү пландаштырылып жаткандыгына байланыштуу банктын кайра каралган уюштуруу түзүмү (зарылдыгына жараша);  

8) болжолдонуп жаткан операциялар боюнча ишти жөнгө салган, банктын ички документтери (саясаттары);  

9) лицензия алууга ишеним каттын түп нускасы;  

10) лицензияга төлөм.  

Ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык кошумча банк операцияларын жана бүтүмдөрүн жүргүзүүгө уруксат алуу үчүн төмөнкү документтер берилүүгө тийиш:  

1) ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык "ислам терезеси" аркылуу улуттук жана/же чет өлкө валютасында айрым банктык операцияларды жүргүзүүгө тиешелүү маселени карап чыгуу тууралуу башкарманын төрагасынын колу коюлган, банк ишке ашырууга ниеттенген операциялардын белгилүү тизмесин камтыган банктын өтүнүч каты;  

2) болжолдонуп жаткан операцияларды жүргүзүүгө уруксат берүүчү директорлор кеңешинин чечимин камтыган, директорлор кеңешинин отурумунун протоколунан толук берилген көчүрмөнү, ошондой эле болжолдонуп жаткан операциялар директорлор кеңеши тарабынан ар тараптуу талдап-иликтөөгө алынгандыгы, ал операциялардын банктын ишине тийгизген таасири, тобокелдик-менеджменти кызматынын корутундусунун негизинде жаңы операциялар менен коштолгон тобокелдиктер банк тарабынан идентификациялангандыгы тууралуу маалыматты - банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрү;  

3) банк ишин кеңейтүү пландаштырылып жаткандыгына байланыштуу банктын кайра каралган уюштуруу түзүмү (зарылдыгына жараша);  

4) болжолдонуп жаткан операциялар боюнча ишти жөнгө салган, банктын Шариат кеңеши тарабынан жактырылган, банктын тиешелүү органы тарабынан бекитилген жана төмөнкүлөр каралган банктын ички документтери;  

а) ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык, банк операцияларын ишке ашыруунун натыйжасында банк дуушар болушу мүмкүн болгон бардык тобокелдиктерди аныктоо, өлчөө, контролдоо жана мониторинг жүргүзүү боюнча чаралар;  

б) ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык, банк операцияларын ишке ашырууга байланыштуу келип чыгуучу бардык мүмкүн болгон тобокелдиктерди туруктуу негизде төмөндөтүү чараларын контролдоо;  

5) шариат стандарттарына ылайык түзүлгөн жана банктын Шариат кеңеши тарабынан бекитилген, ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын ишке ашыруу боюнча типтүү келишимдер;  

6) лицензияны алууга ишеним каттын түп нускасы;  

7) лицензияга төлөм.  

Электрондук акчаны чыгарууга уруксат алуу үчүн банк, Улуттук банктан уруксат берилген операциялардын тизмесинде көрсөтүлбөгөн банктык операцияларды жүргүзүүгө уруксат алуу же таасир этүү чараларын колдонуунун алкагында белгиленген жана лицензияга карата уруксат берилген банктык операциялардын тизмесинин өзгөрүшүнө алып келген банктын лицензиясындагы чектөөлөрдү алып салуу (уруксат берилген банктык операциялардын тизмесинде) үчүн берилүүчү документтерге кошумча төмөнкү документтерди сунуштоого тийиш:  

1) электрондук акчаны жайылтуу боюнча агент менен түзүлгөн типтүү агенттик келишимдин көчүрмөсү - эки нускада;  

2) оператор менен түзүлгөн келишимдин көчүрмөсү (эгерде эмитент оператор менен иш алып барган болсо) - эки нускада;  

3) электрондук акча боюнча калдыктарды жана анын жүгүртүлүшү жөнүндө маалыматтар базасын алуу, күн сайын жаңыртып туруу жана сактоо үчүн программалык камсыздоону орнотуу боюнча актынын көчүрмөсү - эки нускада;  

4) башкарманын/директорлор кеңешинин төрагасы тарабынан кол коюлган электрондук акча системасы менен иштөө эрежелери эки нускада, эрежелер төмөнкүлөрдү камтууга тийиш:  

- банк, оператор, агенттер жана акцептанттар ортосунда операцияларды жүзөгө ашыруу тартиби, анда бардык акча жана маалымат агымдарынын жалпы схемасы камтылууга тийиш;  

- электрондук акчаны пайдалануудагы финансылык жана техникалык тобокелдиктерди контролдоону уюштуруу;  

- электрондук акчаны пайдалануу учурунда маалыматтык ресурстардан пайдалануу мүмкүнчүлүгү укугун чектөө, маалыматты коргоо жана коопсуздук системасы - эки нускада;  

- лимиттерге карата белгиленген талаптарга, ошондой эле "Кыргыз Республикасында электрондук акча жөнүндө" жободо көрсөтүлгөн башка талаптарга ылайык, электрондук капчыктар боюнча лимиттер тууралуу маалыматты таблица формасында;  

- электрондук акча системасынын катышуучуларынын ортосунда өз ара иш алып баруу схема/диаграмма түрүндө.  

Үчүнчү жактардын төлөмдөрү жана эсептешүүлөрү боюнча финансылык маалыматтарды кабыл алуу, иштеп чыгуу (процессинг, клиринг) жана төлөм системасынын ошол процессинг, клиринг борборунун катышуучуларына берүү боюнча ишти жүзөгө ашырууга уруксат алуу үчүн банк, Улуттук банктан уруксат берилген операциялардын тизмесинде көрсөтүлбөгөн банктык операцияларды жүргүзүүгө уруксат алуу же таасир этүү чараларын колдонуунун алкагында белгиленген жана лицензияга карата уруксат берилген банктык операциялардын тизмесинин өзгөрүшүнө алып келген банктын лицензиясындагы чектөөлөрдү алып салуу (уруксат берилген банктык операциялардын тизмесинде) үчүн берилүүчү документтерге кошумча төмөнкү документтерди сунуштоого тийиш:  

1) катышуучу банктардын тизмеси;  

2) төлөм системасында ишке ашырылган операцияларга финансылык мониторинг жүргүзүү тартибин жөнгө салган ички документтердин көчүрмөлөрү;  

3) башкарманын/директорлор кеңешинин төрагасы тарабынан кол коюлган жана банктын мөөрү менен күбөлөндүрүлгөн төлөм системасынын иштөө эрежелери, анда төмөнкүлөр камтылууга тийиш:  

а) системанын архитектурасы жана анын иш схемасы;  

б) системага кирүү жана андан чыгуу жол-жоболору;  

в) катышуучуну системага туташтыруу тартиби;  

г) процессинг жүргүзүү тартиби;  

д) төлөм системасынын катышуучулары тарабынан өз иши тууралуу маалыматтарды төлөм системасынын операторуна берүү тартиби;  

е) тобокелдиктерди тескөө боюнча колдонулган моделди, тобокелдиктерди тескөө иш-чаралар тизмесин жана ыкмаларын кошо алганда, төлөм системасындагы тобокелдиктерди тескөө системасы;  

ж) маалыматтарды коргоого талаптар;  

з) талаш маселелерди чечүү тартиби;  

и) системада штаттан тышкаркы жагдайлар келип чыккан учурда катышуучулардын иш-аракеттеринин тартиби;  

к) катышуучулардын укуктары, милдеттери жана жоопкерчиликтери;  

л) жөнөтүүчүлөрдүн жана алуучулардын маалымдамасын тескөө, кардарларды эл аралык уюмдар тарабынан даярдалган террористтердин тизмеси, террористтердин улуттук тизмеси жана терроризмге катышы бар деген шектенүүнү жараткандарды улуттук тизме боюнча текшерүү механизмдеринин системада бар экендигин сыпаттоо;  

4) төлөм системасынын операторлорунун ишин жөнгө салуу боюнча Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларында белгиленген талаптардын аткарылышы жөнүндө маалымат.  

Мында, үчүнчү жактардын төлөмдөрү жана эсептешүүлөрү боюнча финансылык маалыматтарды кабыл алуу, иштеп чыгуу (процессинг, клиринг) жана төлөм системасынын ошол процессинг, клиринг борборунун катышуучуларына берүү боюнча ишти жүзөгө ашыруу үчүн банк төмөнкүлөрдү аткарууга тийиш:  

1) төлөм системасынын операторлорунун ишин жөнгө салуу боюнча Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларында белгиленген талаптарды аткарууга;  

2) Улуттук банк тарабынан белгиленген бардык экономикалык ченемдерди жана талаптарды аткарууга;  

3) банкка карата таасир этүү чараларын же башка санкцияларды колдонуунун натыйжасында банк иши боюнча чектөөлөр болбоого. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

93. Банктын ички саясаты ички контролдуктун талаптагыдай деңгээлин камсыз кылууга жана өзүндө төмөнкүлөр камтууга тийиш:  

1) болжолдонуп жаткан операцияларды жүргүзүүгө байланыштуу бардык тобокелдиктерге көз салуусуна жана контролдукка алынышына баа берүү;  

2) болжолдонуп жаткан операциялардын бухгалтердик эсепке алуу жол-жобосун;  

3) бардык мүмкүн болуучу тобокелдиктерди туруктуу негизде алдын алуу боюнча контролдук чаралар;  

4) техникалык жабдуунун жана Улуттук банк тарабынан белгиленген стандарттар жана аны берүү эрежелери боюнча маалыматты банк тарабынан берүү даярдыгынын сүрөттөлүшүн.  

94. Улуттук банк уруксат берилген операциялар тизмегинде көрсөтүлбөгөн банктык операцияларды жүргүзүүгө же лицензияга уруксат берилген операциялар тизмегин алмаштырууга алып келген таасир этүү чараларын колдонуунун алкагында белгиленген банктык лицензияда (уруксат берилген банктык операциялар тизмегинде) чектөөлөрдү алып салууга уруксатын алуу үчүн банктын өтүнүчүн жана кошо тиркелген документтерди талаптарды канааттандырган документтер келип түшкөн күндөн тартып эки ай ичинде жана кароого алуунун жыйынтыгы боюнча өтүнүчтү канааттандыруу же андан баш тартуу жөнүндө чечим кабыл алат. Банк тарабынан сунушталган документтерди кароого алуунун жүрүшүндө Улуттук банк банкты белгиленген талаптарга ылайык келүүсүн тастыктоо максатында, банкты текшерүүгө укуктуу.  

Улуттук банк банктын өтүнүч катын кароонун кайсыл баскычында болбосун уруксат берүүдөн төмөнкү учурларда баш тартууга укуктуу:  

- банк ишинде бузууга жол берүүлөрдү аныктаган учурда, эгерде бузуулар банкта талаптагыдай ички контролдоо системасынын жоктугун түздөн-түз күбөлөндүрсө;  

- террористтик ишти каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү боюнча мыйзам талаптарын же Улуттук банк тарабынан белгиленген экономикалык ченемдерди сактоо талаптарын бузууга жол берүүлөр аныкталган шартта. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Жобонун 92-пунктуна ылайык берилген өтүнүчтү канааттандыруу же канааттандыруудан баш тартуу жөнүндө чечим Улуттук банк башкармасы тарабынан кабыл алынат жана Улуттук банк мындай чечим кабыл алынган күндөн тартып үч жумуш күн ичинде жазуу жүзүндө банктарды тааныштырууга тийиш.  

95. Лицензияга карата уруксат берилген банк операцияларынын тизмеси банк уруксат берилген банк операцияларынын мурдагы тизмесин Улуттук банкка тапшырган күндөн тартып үч жумуш күнү ичинде алмаштырылат. 

Уруксат берилген банк операцияларынын тизмесин алмаштырууда (кайрадан тариздөөдө) уруксат берилген банк операцияларынын мурдагы тизмеси Улуттук банк Башкармасы тарабынан айрым банк операцияларын жүргүзүүгө уруксат берүү/лицензиядагы чектөөлөрдү алып салуу чечими оң кабыл алынгандыгы жөнүндө катты Улуттук банктан алган күндөн тартып бир күндүн ичинде Улуттук банкка тапшырылууга тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

12-глава. "Ислам терезесин" ачуу жана ал аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык улуттук жана чет өлкө валютасында банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия берүү тартиби  

96. Банк, ушул жобонун талаптарына ылайык ислам банк иши жана каржылоо принциптеринин негизинде операцияларды жүзөгө ашыруу үчүн "ислам терезесин" ача алат.  

97. "Ислам терезеси" аркылуу банктык операцияларды жүзөгө ашыруу үчүн банк "ислам терезеси" аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык улуттук жана/же чет өлкө валютасында банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия алууга тийиш.  

98. Банк "ислам терезесин" ачуу үчүн төмөнкү талаптарды аткарууга тийиш:  

а) Улуттук банктын талаптарына ылайык шайкеш капиталга ээ болуу;  

б) Улуттук банк тарабынан белгиленген экономикалык ченемдерди жана башка талаптарды аткаруу.  

Банкта өтүнүч кат берилген күнгө карата банктын туунду компанияларын, филиалдарын, өкүлчүлүктөрүн жана башка түзүмдүк бөлүмдөрүн түзүүгө чектөөлөр же тыюу салуулар жок болгон, ошондой эле атайын режим киргизилбеген шартта, банкка "ислам терезеси" аркылуу банк операцияларын жүргүзүү укугуна лицензия берилиши мүмкүн. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык)  

99. "Ислам терезеси" аркылуу улуттук жана/же чет өлкө валюталарында банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензияны алуу үчүн банк төмөнкү документтерди сунуштоого тийиш:  

1) банк ишке ашырууга ниеттенген операциялардын типтерин толук камтыган, ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык "ислам терезеси" аркылуу улуттук жана/же чет өлкө валюталарында банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия берүү жөнүндө банктын директорлор кеңешинин өтүнүч каты;  

2) банктын ыйгарым укуктуу органынын төмөнкү чечимдерди кабыл алуу жөнүндө протоколунан алынган толук көчүрмө (банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмө):  

а) "ислам терезесин" ачуу жөнүндө;  

б) Шариат кеңешинин мүчөлөрүн жана анын төрагасын шайлоо, "ислам терезесинин" жетекчисин, ислам принциптери боюнча каржылоого жооптуу түзүмдүк бөлүмдүн жетекчисин дайындоо жөнүндө. Шариат кеңеши кеминде үч адамдан турууга тийиш;  

в) банктык операцияларды ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык жүзөгө ашыруунун саясаттарын жана башка ички ченемдик документтерин бекитүү жөнүндө;  

г) болжолдонуп жаткан операциялар директорлор кеңеши тарабынан ар тараптуу талдап-иликтөөгө алынгандыгы, ал операциялардын банктын ишине тийгизген таасири, тобокелдик-менеджменти кызматынын корутундусунун негизинде жаңы операциялар менен коштолгон тобокелдиктер банк тарабынан идентификациялангандыгы тууралуу;  

3) болжолдонуп жаткан операцияларды ишке ашырууга байланыштуу болжолдонгон кирешелүүлүктү, жүргүзүлүүчү операциялардын көлөмүн жана тобокелдиктерин көрсөтүү менен (кеминде келерки эки жылга) бизнес-план;  

4) квалификациялуу персоналдын бар экендигин тастыктаган маалыматтар (көрсөтүлгөн кызматкерлер банк/финансы чөйрөсүндө кеминде бир жыл иш тажрыйбасына жана бул багытта атайын окутуудан өткөндүгүн тастыктаган документтерге ээ болууга тийиш);  

5) банк ишин кеңейтүү пландаштырылып жаткандыгына байланыштуу банктын кайра каралган уюштуруу түзүмү;  

6) Улуттук банктын ченемдик актыларында белгиленген тартипте, ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын ишке ашыруу маселелерин камтыган банктын уставынын эки нускасы (банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрү); уставда Шариат кеңешинин милдеттери, функциялары жана ыйгарым укуктары, аны түзүү тартиби (кеңештин мүчөлөрү кайсы орган тарабынан жана кайсы мөөнөткө дайындалат) жана ислам каржылоо принциптери боюнча кенештин мүчөлөрүнө карата талаптар камтылууга тийиш;  

7) ушул жобонун IV бөлүгүнө ылайык, банктын Шариат кеңешинин төрагасынын жана анын мүчөлөрүнүн, "ислам терезесинин" жетекчисинин, ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча каржылоо үчүн жооптуу түзүмдүк бөлүмдүн жетекчисинин кызмат ордуна талапкерлер жөнүндө маалыматтар;  

8) банктын Шариат кеңеши тарабынан жактырылган, банктын директорлор кеңеши тарабынан бекитилген жана анда төмөнкүлөр каралган банктын каржылоо боюнча саясаты, операциялык, эсепке алуу саясаттары жана башка негизги саясаттары:  

а) банк тарабынан ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын ишке ашыруунун натыйжасында, банк дуушар болушу мүмкүн болгон бардык тобокелдиктерди аныктоо, өлчөө, контролдоо жана мониторинг жүргүзүү боюнча чаралар;  

б) банк тарабынан ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын ишке ашырууга байланыштуу пайда болушу мүмкүн болгон бардык тобокелдиктерди туруктуу негизде төмөндөтүү боюнча контролдоо чаралары;  

9) Шариат стандарттарына ылайык түзүлгөн жана банктын Шариат кеңеши тарабынан жактырылган, ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банк операцияларын ишке ашыруу боюнча типтүү келишимдер. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

100. "Ислам терезеси" аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык жүзөгө ашырган банктын ички саясаты ички контролдуктун талаптагыдай деңгээлин камсыз кылууга жана төмөнкүлөрдү камтууга тийиш:  

1) болжолдонуп жаткан операцияларды жүргүзүүгө байланыштуу орун алган бардык тобокелдиктерди чагылдыруу жана аларга баа берүү ыкмалары;  

2) болжолдонуучу операцияларды бухгалтердик эсепке алуу принциптери.  

101. Улуттук банк банктын "ислам терезеси" аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык улуттук жана/же чет өлкө валютасында банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензияларды алуу жөнүндө өтүнүчүн жана кошо тиркелген документтерди белгиленген талаптарга ылайык келген документтер келип түшкөн күндөн тартып эки ай ичинде кароого алат жана анын жыйынтыгы боюнча лицензия берүү же берүүдөн баш тартуу жөнүндө чечим кабыл алынат.  

"Ислам терезеси" аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензияларды банкка берүү чечими Улуттук банк Башкармасы тарабынан кабыл алынат жана Улуттук банк мындай чечим кабыл алынган күндөн тартып үч күндүн ичинде жазуу жүзүндө банкты маалымдоого тийиш.  

Болжолдонуп жаткан бир же бир нече операциялар боюнча документтер ылайык келбеген учурда Улуттук банк Башкармасы, Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларынын талаптарына жооп берген бардык зарыл документтер тапшырылган гана операцияларды жүзөгө ашырууга уруксат берет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

102. "Ислам терезеси" аркылуу ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензия Улуттук банк башкармасы тарабынан лицензия үчүн төлөм төлөнгөндүгү жөнүндө тастыктаманы сунуштаган шартта, банкка кошумча лицензия берүү чечими кабыл алынган күндөн тартып үч жумуш күнү ичинде лицензия банкка берилет.  

III БӨЛҮК. БАНКТЫН КАПИТАЛЫНДА ЧЕКТҮҮ КАТЫШУУНУ САТЫП АЛУУНУ МАКУЛДАШУУ ТАРТИБИ  

13-глава. Жалпы эрежелер  

103. Жеке өзү же башка жактар менен биргелешип, акцияларга менчик укугуна ээ болуу ыкмасына карабастан, анын ичинде мурастап алуу же укугун калыбына келтирүүнү кошо алганда, олуттуу катышууну жана контролдукту, анын ичинде акцияларды кошумча сатып алуу аркылуу банктын капиталына чектүү катышууга ээ болууга ниеттенген кандай болбосун жеке адам же юридикалык жак Улуттук банктын кат жүзүндөгү уруксатын алууга милдеттүү.  

Улуттук банктын жазуу жүзүндөгү уруксатын, бир же бир нече бүтүмдөрдү жүргүзүүнүн натыйжасында олуттуу катышуучу катары саналган же мурда Улуттук банктан банктын капиталында чектүү катышууну сатып алууга уруксат алган адамды контролдогон жак да алууга тийиш.  

Ушул пункттун экинчи абзацында көрсөтүлгөн адамдардын олуттуу акционерлеринин (катышуучуларынын) курамы өзгөргөндө Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын 16-беренесинин 3-бөлүгүнүн  

1, 2-пункттарында белгиленген чектөөлөр аларга карата белгиленбеген шартта, Улуттук банктан уруксат алуу талап кылынбайт. Мында, банктын капиталында чектүү катышууга ээ болгон жак Улуттук банк тарабынан белгиленген талаптарга ылайык мындай жактар жөнүндө документтерди жана маалыматтарды Улуттук банкка берүүгө тийиш. 

Төмөнкүдө эскертилген ар бир учурда милдеттүү түрдө жеке адам же юридикалык жак Улуттук банктын жазма түрүндөгү уруксатын алуусу зарыл:  

1) банктын олуттуу катышуучусу болгусу келсе;  

2) тике же кыйыр ээлик кылууну же тескөөнү (анын ичинде ишеним боюнча тескөө келишимине ылайык ишке ашырса) каалаган учурда:  

- добуш берүүгө укук чегерген акцияларынын жыйырма же андан көп пайызына,  

- добуш берүүгө укук чегерген акцияларынын отуз үч же андан көп пайызына,  

- добуш берүүгө укук чегерген акцияларынын элүү же андан көп пайызына,  

- добуш берүүгө укук чегерген акцияларынын алтымыш жети же андан көп пайызына. 

Улуттук банк банктын акцияларын сатып алган учурда бул бөлүктө каралган талаптар Улуттук банкка таркатылбайт жана Улуттук банк Башкармасынын акцияларды сатып алуу боюнча чечими банк капиталына чектүү катышууга ээ болууга берилген уруксат болуп саналат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакцияларына ылайык) 

104. Банктын капиталына чектүү катышууга ээ болгон, чектүү маанинин өзгөрүшүнө таасир этүүчү санда ажыратуу ыкмасына карабастан акцияларды жеке же башка жактар менен биргеликте ээликтен ажыратууга ниеттенген кайсы болбосун жеке же юридикалык жак бүтүмдү ишке ашырууга чейин кеминде 1 (бир) ай мурда бул жөнүндө Улуттук банкка маалымдоого, ошондой эле потенциалдуу сатып алуучуга банк мыйзамдарынын талаптарына ылайык, Банктын капиталына чектүү катышууну сатып алууга Улуттук банктан алдын ала уруксат алуу зарылдыгы жөнүндө билдирүүгө милдеттүү. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

105. Банктын капиталында чектүү катышууга ээ болууга Улуттук банктын жазуу жүзүндөгү уруксатын алуу үчүн кызыкдар жак ушул жобонун 14-главасынын талаптарына ылайык документтерди жана маалыматтарды кошо тиркөө менен жазуу жүзүндөгү өтүнүч кат менен Улуттук банкка кайрылуусу зарыл.  

106. Өтүнүч ээси башка адамдар менен бирдикте иш алып барганы тууралуу маалымат болгон учурда, Улуттук банк ушул факт боюнча маалыматты ачып көрсөтүүнү өтүнүч ээсинен талап кылууга укуктуу.  

107. Улуттук банк контролдоочу жактан жана банктын олуттуу катышуучуларынан, анын ичинде кыйыр түрдө ушул жобого ылайык каалаган учурда маалыматты талап кылууга укуктуу.  

108. Банктын капиталында чектүү катышууга ээ болгон же башкаруу жүргүзгөн, же болбосо банктын капиталында чектүү катышууну же тескөөнү ниет кылган юридикалык жактардын кызмат адамдары (байкоо жана аткаруу органынын мүчөлөрү) ушул жобонун 119-пунктуна ылайык кынтыксыз ишкердик аброюна ээ болууга тийиш.  

Кайрадан дайындалган Директорлор кеңешинин мүчөлөрү (байкоо органынын) же башкармасынын (аткаруу органынын), (юридикалык жактардын) банктын капиталында чектүү катышууга ээ болгон же тескөө жүргүзгөн, же болбосо банктын капиталында чектүү катышууну же тескөөнү ниет кылган адамдар жөнүндө маалымат 18-тиркемеге ылайык дайындалган учурдан баштап отуз жумуш күн ичинде, кайрадан дайындалган кызмат адамдарынын Улуттук банкка сунушталууга тийиш.  

109. Улуттук банк банктын олуттуу катышуучусу же контролдоочу адамынан болуп калышы мүмкүн, же банкка инвестиция жумшап, анын натыйжасында банк ошол жактын компаниясына көз каранды болуп калышын шарттаган, ошол жак контролдогон юридикалык жактардан кыйыр түрдө ээлик кылуу аркылуу да бардык кошумча маалыматтарды берүүнү талап кылууга укуктуу.  

110. Олуттуу катышууга же тескөөгө ээ болгон же болбосо банктын капиталында чектүү катышууну же тескөөнү ниет кылган, анын ичинде кыйыр түрдө адам же адамдардын тобу канааттандырарлык финансылык абалга ээ болушу жана банктын туруктуулугуна коркунуч келтирбөөсү зарыл.  

Олуттуу катышууга же контролдукка ээ болгон, же болбосо банктын капиталында чектүү катышууну же тескөөнү ниет кылган адам же адамдардын тобу, алардын аффилирленген жактары, кызмат адамдары (байкоо жана аткаруу органдарынын мүчөлөрү), жана ошондой эле бенефициардык ээлери жана банк менен байланышкан адамдар ушул жобонун 119-пунктуна ылайык кынтыксыз ишкердик аброюна ээ болууга тийиш.  

111. Банктын капиталында чектүү катышууга ээ болгон Улуттук банктын уруксатын алган жактын анкетасында камтылган маалымат өзгөргөн учурда, ал жак Кыргыз Республикасынын резиденти өзгөртүүлөр киргизилген учурдан тартып отуз жумуш күн ичинде бул тууралуу Улуттук банкка кат жүзүндө билдирүүгө тийиш.  

14-глава. Документтерди берүү  

112. Улуттук банктын кат жүзүндө уруксатын алуу үчүн өтүнүч ээси уруксат алууга жазуу жүзүндөгү өтүнүч менен банктын капиталында чектүү катышууга ээ болууга Улуттук банктын уруксатын алууга жазуу жүзүндө өтүнүч катты Улуттук банкка берүүгө тийиш (өтүнүчтүн формасы 19-тиркемеде келтирилген).  

Өтүнүч ээси тарабынан ыйгарым укуктуу адам дайындалган учурда, анын ыйгарым укуктары өтүнүч ээсинин мыйзамга ылайык тариздетилген ишеним каты (каттары) менен документтештирилүүгө тийиш.  

Эгерде өтүнүч катта тике сатып алуу же банктын акциялары менен кыйыр түрдө ээлик кылуу жөнүндө эскертилсе, анда өтүнүч ээси байланыштын деңгээли ушул сатып алуу же ээлик кылуу үчүн багытталган каражаттардын булагы тууралуу маалыматты ачып көрсөтүүгө тийиш.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Мында акцияларга биргелешип ээлик кылган адамдар ушул Жобонун банктын капиталында чектүү катышууну сатып алуу боюнча талаптарына ылайык, Улуттук банктын талабы боюнча документтерди жана маалыматтарды берүүгө тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

113. Жобонун 112-пунктунда келтирилген билдирмеге кошумча төмөнкү документтер сунушталышы зарыл:  

1) юридикалык жактар тарабынан:  

а) мамлекеттик каттоодон өткөндүгү тууралуу күбөлүк, каттоодон өткөн устав жана/же юридикалык статусун жана юридикалык жактын келип чыгуусун тастыктаган башка документтер;  

б) өзүнүн бардык акционерлери (уюштуруучулары, катышуучулары) жана контролдоочу адамдар, ушундай акционерлердин (уюштуруучулары, катышуучулары) акционерлери жөнүндө (уюштуруучулары, катышуучулары) бенефициардык ээлерине чейин (анын ичинде соода реестринен көчүрмө же акционерлердин реестри), ошондой эле өзүнүн бардык акционерлери жана айкын контролдукту жүргүзгөн контролдоочу адамдар;  

в) өтүнүч ээсинин ыйгарым укуктуу органынын банктын капиталында чектүү катышууга ээ болуу жөнүндө чечими (олуттуу катышууну ишке ашыруу);  

г) финансылык отчеттун аныктыгын тастыктаган аудитордук уюмдун корутундусун кошо алганда, акыркы үч жыл үчүн (эгерде ишин жүзөгө ашырып жаткандыгына үч жыл толо элек болсо - отчет акыркы отчеттук жыл үчүн берилет) финансылык отчет (жылдык отчеттордун формасында (консолидацияланган балансты, түшкөн пайда жана кеткен чыгым жөнүндө отчетту, Финансылык отчеттуулуктун эл аралык стандарттарына ылайык финансылык отчеттун башка формаларын кошо алганда, түшүндүрмөлөр жана чечмелөөлөрү менен);  

д) тастыктоочу документтерди же алардын күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрүн кошо тиркөө менен өтүнүч ээсинин банктын капиталында катышуу (акцияларды сатып алуу) үчүн жөнөтүлүүчү акча каражаттарынын келип чыгуусу жана анын келип чыгуу булактары тууралуу маалыматтар;  

е) 16-тиркемедеги форма боюнча анкета менен ылайык келген маалыматтар (чет өлкө юридикалык жактар үчүн - 17-тиркемедеги форма боюнча);  

ж) Кыргыз Республикасынын резиденттери тарабынан - Кыргыз Республикасынын бюджетинин жана салык органдарынын алдында билдирме берүү күнүнө карата бардык милдеттенмелердин аткарылышы жөнүндө мамлекеттик салык кызматынын жана социалдык фондунун органдары тарабынан берилген маалымкат же башка документ;  

з) өзүнүн бардык акционерлери (уюштуруучулары, катышуучулары) жана контролдоочу адамдары боюнча төмөнкү маалыматтар:  

- алардын иши жана кесиптик тажрыйбасы жөнүндө маалымат (капиталда алардын үлүшү беш жана андан көп пайызды түзгөн акционерлер, катышуучулар уюштуруучулар бөлүгүндө);  

- аудитордук уюмдун отчету же финансылык абал жөнүндө башка маалымат;  

- акционерлер (уюштуруучулар, акционерлер) жалпы кызыкчылыкка ээ болгон кандай болбосун жактар жөнүндө маалымат;  

и) Директорлор кеңешинин (байкоо органынын) жана башкарманын (аткаруу органынын) бардык мүчөлөрүнүн ушул жобонун 108-пунктуна ылайык, Улуттук банк тарабынан белгиленген минималдык критерийлерге ылайык келишин тастыктаган маалыматты;  

2) чет өлкө банктары, алардын туунду банктары жана башка чет өлкө юридикалык жактары тарабынан ушул пункттун 1-пунктчасында аталган документтерге кошумча белгиленген тартипте легалдаштырылган төмөнкү документтер сунушталууга тийиш:  

а) банкка (туунду банкты түзүү же Кыргыз Республикасынын аймагында филиалды ачуу) инвестициялоо үчүн чет өлкө уюштуруучунун (акционердин) түзүлгөн (каттоодон өткөн) өлкөсүнүн тиешелүү көзөмөл органынын жазуу жүзүндөгү макулдугу, эгер ал түзүлгөн (каттоодон өткөн) өлкөнүн мыйзамдарына ылайык талап кылынса, же уюштуруучунун өлкөсүнүн мыйзамы боюнча мындай макулдук талап кылынбаса, ал тууралуу тиешелүү көзөмөл органынан, юридикалык компаниядан же башка ыйгарым укуктук жактардан жазуу жүзүндөгү тастыктоосу;  

б) эгер өтүнүч ээси туулуп өскөн (каттоодон өткөн) өлкөнүн көзөмөл органы тарабынан көзөмөлдөнүүгө тийиш болсо - ал тиешелүү болгон көзөмөл режимине карата маалымат, чет өлкө юридикалык жак түзүлгөн (каттоодон өткөн) өлкөнүн көзөмөл органынын өтүнүч ээсинин финансылык, банктык же башка ишин ишке ашырууга ыйгарым укуктуу (банктарга карата - өтүнүч ээсинин ыйгарым укуктуу орган тарабынан тиешелүү банктык лицензиясы бар экендигин тастыктоо), келип чыккан (катталган) өлкөдө консолидацияланган негизде көзөмөлдөөгө тийиш экендиги жана көзөмөл органынын Улуттук банк менен туруктуу негизде кызматташуусуна даяр экендиги жөнүндө жазуу жүзүндөгү тастыктоосун кошо алганда;  

в) эң акыркы (консолидацияланган - банктык топ, банктык холдинг үчүн) баланстык отчет жана түшкөн кирешелер жана кеткен чыгашалар жөнүндө отчет (маалымат өтүнүч берген күнгө чейин токсон күндөн кечиктирилбестен сунушталууга тийиш);  

3) эгер банк сатып алуунун натыйжасында банктык топтун же банктык холдингдик компаниянын бөлүгү болуп калса, ал төмөнкүлөрдү кошо алганда, топ тууралуу кошумча маалыматтарды берүүсү зарыл:  

а) банктык топтун түзүмү тууралуу маалымат;  

б) топко кирген катышуучулардын негизги иши тууралуу маалыматтарды кошо алганда, банктык топтун катышуучулары жөнүндө маалыматтарды;  

в) тобокелдиктерди тескөө жана ички контролдук боюнча банктык топтун саясатын;  

г) банктык топтун катышуучуларынын контролдоочу жактары жөнүндө маалыматтарды;  

д) банктык топто реалдуу контролдукту ишке ашырып жаткан жактар жөнүндө маалыматтарды;  

е) топтун катышуучуларынын финансылык абалы жөнүндө маалыматтарды, анын ичинде:  

- өтүнүч ээсинин жана анын башкы компаниясынын акыркы үч финансылык жылы үчүн аудиттен өткөн консолидацияланган отчету;  

- эң акыркы жеткиликтүү консолидацияланган баланстык отчет жана түшкөн пайдалар жана кеткен чыгымдар жөнүндө консолидацияланган отчет (маалымат өтүнүч кат берген күнгө чейинки токсон күндөн кечиктирилбеген күнгө карата берилүүгө тийиш);  

ж) төмөнкүлөрдү камтыган документтерди кийинчерээк берип туруу жөнүндө милдеттенме кат:  

- ушул жобонун талаптарына ылайык, дайындалган кызмат адамдарынын ишкердик аброюна жана ишенимдүүлүгүнө тиешелүү маалыматтар менен бирге байкоо жана аткаруу органдарынын, олуттуу катышуучулардын, тике же кыйыр түрдө контролдоочу жактардын курамындагы өзгөрүүлөр тууралуу маалыматтарды;  

- Улуттук банк тарабынан белгиленген форма боюнча өз алдынча сыяктуу эле, консолидацияланган негизде мезгил-мезгили менен берилүүчү регулятивдик отчетту/мезгил-мезгили менен берилүүчү регулятивдик банктык отчетту. Мезгил-мезгили менен берилүүчү регулятивдик отчет/мезгил-мезгили менен берилүүчү регулятивдик банктык отчет банктык холдингдик компания тарабынан өз алдынча Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларында белгиленген мөөнөттө, ал эми консолидацияланган негизде - чейрек сайын, отчеттук мезгил бүткөн күндөн кийинки 12 календардык күн ичинде Улуттук банкка берилет (мындай маалыматтар Кыргыз Республикасынын резиденттери тарабынан гана берилет);  

- уюштуруу документтерине (уюштуруу келишимине, уставга) туунду же караштуу компаниялардын түзүмүнө киргизилген өзгөртүүлөр, алардын иш чөйрөсүнүн кеңейгендиги, туунду же караштуу компаниялардын кызмат адамдарынын алмашылгандыгы, ошондой эле банктын туунду компаниялары тарабынан туунду компаниялардын түзүлгөндүгү жана/же сатылып алынгандыгы тууралуу маалыматтар тиешелүү чечим кабыл алынгандан кийинки 30 күндөн кечиктирилбеген мөөнөттө берилет;  

- жылдык отчет көз карандысыз аудитордук компания тарабынан тастыкталган жылдык финансылык отчет менен биргеликте өз алдынча жана консолидацияланган негизде отчеттук жыл бүткөн күндөн кийинки 180 күндөн кечиктирилбеген мөөнөттө берилет жана анда банктык топ жана банктык холдингдик компания үчүн ички контролдуктун шайкештигине баа берүүлөр да камтылат. Мындай отчеттордо ошондой эле, банктык холдингдик компаниянын бардык туунду жана караштуу компаниялары жөнүндө, алардын аталыштарын, аларга канча пайызда ээлик кылуу жана банктык топтун ар бир катышуучусу тартылган иштин түрүн көрсөтүүнү кошо алганда, банктык топтун иши жөнүндө маалыматтар да камтылууга тийиш;  

- Улуттук банктан лицензия алган банктын туунду жана/же караштуу банктын ишине терс/олуттуу таасир этиши мүмкүн болгон фактылар же жагдайлардын орун алып жатышы жөнүндө кат жүзүндө билдирме, ага жол бербөө боюнча көрүлгөн чараларды көрсөтүү менен маалымдалууга тийиш. Билдирүү алгылыксыз фактылар же жагдайлар бар экендиги аныкталган учурдан кийинки беш жумуш күн ичинде Улуттук банкка берилет.  

Жогоруда белгиленген документтер берилбей калган же белгиленген мөөнөттөрдү бузууга жол берүү менен берилген шартта Улуттук банк, Кыргыз Республикасынын аймагында жайгашкан туунду жана/же караштуу банкка, анын башкы компаниясына/банктык топко же банктык холдингдик компанияга (Кыргыз Республикасынын резиденттерине) карата Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарында каралган таасир этүү чараларын колдонууга укуктуу;  

4) жеке адамдар тарабынан:  

а) алардын инсандыгын тастыктаган паспортунун же башка документтин көчүрмөсү;  

б) аудитордук уюмдун отчету же финансылык абалы жөнүндө башка маалымат, анын ичинде билдирме берилген күнгө карата түзүлгөн (каттоодон өткөн) өлкөнүн мыйзамдарында каралган формада салыктарды толук төлөгөндүгү жана/же кирешелер жөнүндө декларация жөнүндө тастыктоосу;  

в) тастыктоочу документтердин же алардын күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрүн кошо тиркөө менен банктын капиталында (акцияларды сатып алуу) катышуу үчүн өтүнүч ээси тарабынан жөнөтүлүүчү акча каражаттарынын келип чыгуусу жана анын келип чыгуу булактары тууралуу маалыматтар (мисалы, аманаттары жөнүндө банктан маалымкат, иш ордунан - кирешелер жөнүндө, дивиденддер же кирешелерди алууну жана банктын акцияларын сатып алууга жөнөтүлүүчү каражаттарды тастыктаган башка документтер). Эгер банктардын эсебиндеги акча каражаттары банктын акцияларын сатып алуу булагынан болсо, 20-тиркеменин формасы боюнча акча каражаттарынын бар экендигин тастыктоо үчүн катты берүүсү зарыл;  

г) 15-тиркеменин формасы боюнча иш жана кесиптик тажрыйбасы жөнүндө маалымат;  

5) чет өлкө жеке адамдары ушул пункттун 4-пунктчасында көрсөтүлгөн маалыматтарга кошумча, алгылыктуу ишкердик абройго ээ болгон кеминде эки көз карандысыз адам берген алардын ишкердик аброю тууралуу сунуш-көрсөтмөлөрдү беришет.  

Өтүнүч ээси - чет өлкө жеке адамы, Улуттук банк тарабынан белгиленген талаптарга жооп берген, анын банктагы эсебинде акча каражаттарынын бар экендиги жана ал сатып алган банктын акцияларынын наркын жапкан өлчөмдөгү кредитордук карызынын жок экендиги жөнүндө билдирген катын сунуштоого тийиш;  

6) банктын акционеринин - жеке адамдын өлүмүнө же анын сот тарабынан каза болду деп таанылгандыгына байланыштуу акцияларды мураска алган шартта, өтүнүч ээси мураска алуу укугу чегерилген күндөн тартып он календардык күн ичинде, мураска алуу укугу жөнүндө күбөлүктүн тиешелүү негизде тастыкталган көчүрмөсүн Улуттук банкка берет;  

7) банктын акцияларына ээлик кылуу укугун калыбына келтирген учурда өтүнүч ээси соттун тиешелүү чечимин Улуттук банкка кошумча сунуштайт.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

15-глава. Документтерди карап чыгуу  

114. Улуттук банк, банктын капиталында чектүү катышууга ээ болууга Улуттук банктын уруксатын алууга өтүнүч кат келип түшкөндөн кийин өтүнүч ээси тарабынан тапшырылган документтердин толуктугун жана жетишерлигин ушул жобонун 14-главасынын талаптарына ылайык келишин текшерип, тапшырылган документтер толук көлөмдө берилген болсо, өтүнүч ээсине өтүнүч кат кароого алынгандыгы тууралуу кат жөнөтөт.  

Маалыматты берүү булагынан көз карандысыз түрдө, анын ичинде Улуттук банктын кошумча талабы боюнча Улуттук банкка бардык зарыл болгон маалымат сунушталбаса, өтүнүч кат сунушталган катары эсептелбейт.  

115. Улуттук банк келип түшкөн өтүнүч кат боюнча чечимди өтүнүч кат кабыл алынгандыгы тууралуу өтүнүч ээсине билдирген күндөн тартып 60 (алтымыш) календардык күндөн кечиктирбестен кабыл алат. Улуттук банк келип түшкөн өтүнүч катты кароо мөөнөтүн 30 (отуз) календардык күнгө узартууга укуктуу. Улуттук банк өз чечимин - макул экендиги же андан баш тарткандыгы тууралуу өтүнүч ээсине кат жүзүндө ал кабыл алынгандан тартып үч жумуш күнү ичинде маалымдайт. Баш тартуу жүйөөлүү себептер менен түшүндүрүлүүгө тийиш. Улуттук банк, эгерде сатуучу менен сатып алуучунун ортосунда Кыргыз Республикасынын граждандык же жазык мыйзамдары боюнча укук коргоо органдарынын же сот органдарынын кароосунда турган акцияларды өткөрүп берүүгө (сатып алуу-сатуу жана башка бүтүмдөр, менчик укугун өткөрүп берүү, эсептешүүлөр) байланыштуу талаш маселелер бар экендиги тууралуу маалымат болгон учурда, өтүнүч катты кароону убактылуу токтотууга укуктуу. Териштирүүлөр аяктагандан кийин, кызыкдар тарап бул фактыны тастыктаган документтерди берүүгө милдеттүү, ал эми өтүнүч катты кароо мөөнөтү алар берилген күндөн тартып кайра башталат. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Алардын натыйжасында өтүнүч ээси-жеке адам же юридикалык жак олуттуу катышуучу же банктын добуш берүүгө укук чегерген акцияларынын жыйырма же андан көп же отуз үч же андан көп пайызына тике же кыйыр түрдө ээлик кылган же аларды тескөөгө алган жак болушун шарттаган банктын капиталына чектүү катышууга ээ болууга Улуттук банктын макулдугун алууга берилген өтүнүчтү канааттандыруу/андан баш тартуу чечими Улуттук банктын Төрагасынын банктык көзөмөлдүк жана лицензиялоо маселесин түздөн-түз тескөөгө алган орун басары/Улуттук банк Башкармасынын мүчөсү кабыл алат.  

Алардын натыйжасында өтүнүч ээси-жеке адам же юридикалык жак контролдоочу жак же банктын добуш берүүгө укук чегерген акцияларынын 50 (элүү) же андан көп же 67 (алтымыш жети) же андан көп пайызына тике же кыйыр түрдө ээлик кылган же аларды тескөөгө алган жак болушун шарттаган банктын капиталына чектүү катышууга ээ болууга Улуттук банктын макулдугун алууга берилген өтүнүчтү канааттандыруу/андан баш тартуу чечимин Улуттук банктын Көзөмөл боюнча комитети кабыл алат.  

Эгерде өтүнүч ээси банктын мыйзам талаптарына ылайык акцияларга биргелешип ээлик кылган адам болуп саналса, Улуттук банк банктын капиталына чектүү катышууга ээ болууга өтүнүч ээсине түздөн-түз таандык акциялар өлчөмүндө жана үчүнчү жактар менен биргеликте ээлик кылууга макулдугун берет.  

Банктын капиталына чектүү катышууга ээ болууга Улуттук банктын макулдугун алууга өтүнүч катты канааттандыруу/канааттандыруудан баш тартуу жөнүндө Улуттук банктын чечими ошол чечим кабыл алынган күндөн тартып үч жумуш күнү ичинде жазуу жүзүндө өтүнүч ээсине маалымдалат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

116. Улуттук банктын кошумча талабы боюнча документтер жана маалыматтар эгерде Улуттук банктын жазуу жүзүндөгү кыйла узак мөөнөт көрсөтүлбөсө, анда он беш жумуш күн ичинде, ал эми резидент эмес жактардан отуз жумуш күн ичинде сунушталууга тийиш. Эгерде документтер жана маалыматтар аталган мөөнөт ичинде тапшырылбаса, өтүнүч ээсине өтүнүч катты канааттандыруудан баш тартылышы мүмкүн.  

117. Улуттук банк төмөнкү учурларда өтүнүч катты канааттандыруудан баш тартышы мүмкүн, эгерде:  

1) өтүнүч катты канааттандыруу Кыргыз Республикасынын банк тутумундагы монополияга алып келиши мүмкүн болсо;  

2) өтүнүч ээсинин финансылык абалы канааттандыраарлыксыз болсо;  

3) өтүнүч ээсинин, анын бенефициардык ээлеринин жана кызмат адамдарынын (эгерде өтүнүч ээси - юридикалык жак болсо) ишкердик аброю алгылыксыз экендигин тастыктаган фактылар болсо;  

4) өтүнүч ээси бурмаланган же анык эмес (жалган) маалыматтарды берсе, анын ичинде акча каражаттарынын келип чыгуусу жана булактары боюнча толук эмес маалыматты берсе, жана эгерде:  

а) көрсөтүлгөн маалыматтан акча каражаттарынын келип чыгуусун жана келип чыгуу булактарын аныктоого мүмкүн эмес болсо;  

б) сунушталган маалыматка ылайык акча каражаттарынын келип чыгуу булактарын Улуттук банк тарабынан белгиленген талаптарга ылайык келбесе;  

5) өтүнүч ээсинин мыйзамсыз финансылык же башка иштерге катышкандыгы же катышып жаткандыгы тууралуу анык маалыматтар болсо;  

6) өтүнүч ээсинин буга чейинки иши кайсы бир юридикалык жактын банкроттугуна же олуттуу финансылык чыгымга учурашы менен аяктаса же өбөлгө түзсө;  

7) өтүнүч ээсинин - юридикалык жактын банктын контролдоочу адамдарынан болууга ниеттенген кызмат адамдары банктык мыйзам талаптарына ылайык келбесе;  

8) банк аманатчыларынын таламдарына зыян келтирилиши мүмкүн болсо же банк менен өтүнүч ээсинин жана/же банк менен байланыштуу жактардын жана/же өтүнүч ээсинин жалпы таламдары бар компаниялардын ортосунда түзүлгөн мамилелерден улам банкка таасирдүү көзөмөл жүргүзүүгө мүмкүн болбосо;  

«9) өтүнүч ээсинин бенефециардык ээлерин идентификациялоо же акча каражаттардын келип чыгуу булактарын аныктоо жана алардын келип чыгышынын мыйзамдуулугун тастыктоо мүмкүн эмес; 

10) өтүнүч ээси банктын саясатынын олуттуу өзгөрүшүн болжолдогон, ал банктын финансылык туруктуулугуна, ишенимдүүлүгүнө же банк аманатчыларынын кызыкчылыктарына коркунуч келтирет; 

11) өтүнүч ээси, ал түзүлгөн (катталган) өлкөнүн көзөмөл органы тарабынан көзөмөлгө алынууга тийиш болгон чет өлкөлүк юридикалык жак болсо жана эгерде:  

а) ал түзүлгөн (катталган) өлкөдө натыйжалуу, анын ичинде консолидацияланган негизде көзөмөл ишке ашырыла тургандыгын тастыктаган маалыматты Улуттук банкка сунуштабаса;  

б) Улуттук банктын берген баасы боюнча, өтүнүч ээсине таасирдүү көзөмөл, анын ичинде консолидацияланган негизде көзөмөл жүзөгө ашырылбаса;  

в) өтүнүч ээси түзүлгөн (катталган) мамлекеттин көзөмөл органы менен кызматташуу мүмкүн эмес болсо. (КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

118. Улуттук банк төмөнкү белгилердин бирөөсү болгон шартта өтүнүч ээсинин финансылык абалын канааттандыраарлыксыз катары эсептеши мүмкүн:  

1) өтүнүч ээси сот тарабынан төлөөгө жөндөмсүз (банкрот) катары таанылса;  

2) өтүнүч ээсинин милдеттенмелери анын акыркы отчеттук күнгө карата активдеринен ашык болсо;  

3) өтүнүч ээсинин баланстан тышкаркы милдеттенмелерин кошо алганда, милдеттенмелердин жалпы өлчөмү банктын туруктуулугу үчүн олуттуу коркунуч келтириши мүмкүн болсо;  

4) тастыктоо алынбаса же сунушталган маалыматтар өтүнүч ээсинин зарыл болгон шартта кошумча капиталды банкка сунуштоо мүмкүнчүлүгү жоктугу тууралуу тастыктаса;  

5) өтүнүч катты канааттандыруунун натыйжасында банкка же анын аманатчыларына зыян келтирүү мүмкүндүгү тууралуу тастыктаган башка негиздер боюнча, анын ичинде өтүнүч катты тапшырган күнүнө карта Кыргыз Республикасынын бюджети жана салык органдарынын алдында төлөнө элек карызынын болушу.  

119. Жак (жеке адам же юридикалык) төмөнкү учурларда кынтыксыз кызматтык абройго ээ эмес же андан ажыраган деп эсептелет:  

1) эгерде экономика чөйрөсүндө кылмыш жасагандыгы үчүн алып салынбаган же тындырылбаган соттуулугу бар болсо;  

2) эгерде жак:  

а) өзү мажбурлап жоюлууга, банкроттукка дуушар болсо;  

б) сот тарабынан юридикалык жактын олуттуу катышуучусу же башкаруу органынын мүчөсү катары анын аракеттери же аракетсиздиги банкроттукту кошо алганда, мажбурлап жоюлууга алып келген деп таанылган болсо;  

3) эгерде соттун чечими боюнча банктык, финансылык, аудитордук, камсыздандыруу жана инвестициялык чөйрөлөрдө ишти жүргүзүүгө укуксуз же Улуттук банктын чечими боюнча банк чөйрөсүндө иш жүргүзүүгө укугу жок болсо;  

4) эгерде жак соттун чечими боюнча иштин башка чөйрөлөрүндө кынтыксыз кызматтык аброюнан ажыраса;  

5) эгерде банктын кызмат адамы Улуттук банк Башкармасынын же Көзөмөл боюнча комитетинин же чет өлкөлүк банктык көзөмөл боюнча компетенттүү органдын чечими боюнча банкка карата таасир этүү чарасын колдонуу тартибинде ээлеген кызматынан бошотулса; 

6) (КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомуна ылайык күчүн жоготту) 

7) эгерде өзүнүн финансылык милдеттенмелерин төлөө боюнча аткарылбаган соттук чечим бар болсо;  

8) эгерде жак Улуттук банкка атайылап такталбаган маалыматтарды жана документтерди берсе.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

120. Алгылыктуу чечим кабыл алынган учурда, Улуттук банк өтүнүч ээсинин дарегине анын өтүнүчү канааттандырылгандыгы тууралуу кат жөнөтөт, ал акцияларды сатып алуу жана андан ары каттоо үчүн иштерди аткаруу үчүн негиз болуп саналат, анда андан ары акцияларды сатууда же банктын капиталына чектүү катышуу азайган учурда банк капиталына чектүү катышууну сатып алууга Улуттук банктан алдын ала уруксат алуу зарылдыгы тууралуу банк капиталына чектүү катышууну сатып алып жаткан потенциалдуу сатып алуучуга өтүнүч ээси билдирүүсү зарыл деген талаптар камтылат. Акцияларга менчик укугу өткөндөн кийин, өтүнүч ээси 5 (беш) жумуш күнү ичинде Улуттук банкка акцияларды сатуу-сатып алуу келишиминин көчүрмөсүн же менчик укугу өткөрүлүп берилген башка документти жана акциялар үчүн төлөнгөн фактысын тастыктаган башка документтерди тапшыруусу керек. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

121. Эгерде жак такталбаган (жалган) маалыматтардын негизинде Улуттук банктан алынган уруксатынын негизинде банктын капиталына чектүү катышууга ээ болсо же ал Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарына ылайык уюштуруучуларга (акционерлерге) карата каралган талаптарга ылайык келбей калса, Улуттук банк ушул главага ылайык өтүнүч ээсине буга чейин акцияларды сатып алууга берген уруксатын кайтарып алат жана ушул жобонун 124-пунктунда көрсөтүлгөн кесепеттер келип чыгат.  

121-1. Эгерде жеке жана юридикалык жак банктын капиталында чектүү катышууга Улуттук банктан уруксат алуусуз ээ болсо, Улуттук банк мындай бузуу аныкталган күндөн тартып 1 (бир) ай ичинде аталган жакка аны четтетүү жөнүндө жазуу жүзүндө талап жөнөтүп, бул тууралуу анын капиталында чектүү катышууга ээ болгон банкка, банктын капиталындагы чектүү катышууга ээ юридикалык жакка (жактарга), ошондой эле көрсөтүлгөн банктын көз карандысыз реестр жүргүзүүчүсүнө жана/же банктын капиталына чектүү катышууга ээ юридикалык жактын (жактардын) реестр жүргүзүүчүсүнө маалымдайт.  

Улуттук банктын талабын алган жак аны алган күндөн тартып 30 (отуз) календардык күн ичинде Улуттук банкка талапты алгандыгы жана аны аткаруу же аны аткаруудан баш тартуу жөнүндө жазуу жүзүндө жооп берүүгө тийиш.  

Ушул бөлүктүн экинчи абзацында көрсөтүлгөн мөөнөттө талап жөнөтүлгөн жактан жооп берилбеген шартта, Улуттук банк расмий интернет-сайтына Улуттук банктын талабы жөнөтүлгөндүгү жөнүндө маалыматты жайгаштырат.  

Ушул бөлүктүн биринчи абзацында көрсөтүлгөн Улуттук банктын талабы жөнөтүлгөн жак төмөнкүлөрдү аткарууга милдеттүү: 

- көрсөтүлгөн талапты алган күндөн тартып 1 (бир) ай аралыгында же болбосо (ушул бөлүктүн үчүнчү абзацында каралган учурда) Улуттук банктын расмий интернет-сайтында талап жөнөтүлгөндүгү жөнүндө маалымат жайгаштырылган күндөн тартып 1 (бир) ай аралыгында, Улуттук банкка Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын 23-беренесинин 2-бөлүгүнө жана Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларынын талаптарына ылайык, банктын капиталында чектүү катышууга уруксат алуу тууралуу арыз менен кайрылууга. Аталган жактын арызы Улуттук банк тарабынан Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын 23-беренесинин 3-бөлүгүнө жана Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларына ылайык каралат;  

- банктын капиталында чектүү катышуу сатып алууга уруксат алгандыгы тууралуу арыз берилбеген учурда, Улуттук банктын көрсөтүлгөн талабы Улуттук банктын расмий интернет-сайтына жарыялаган күндөн тартып 3 (үч) ай аралыгында банктын капиталында чектүү катышууну токтотууга багытталган бүтүмдөрдү ишке ашырууга.  

Улуттук банк ушул бөлүктүн бешинчи абзацында көрсөтүлгөн банктын капиталында чектүү катышууну сатып алууга уруксат алуу жөнүндө арызын Улуттук банк канааттандыруудан баш тарткан учурда, ал жак Улуттук банктан банктын капиталына чектүү катышууну сатып алууга уруксат алуу жөнүндө арызын канааттандыруудан баш тартылгандыгы жөнүндө билдирүү алган күндөн тартып 3 (үч) ай ичинде банктын капиталында чектүү катышууну токтотууга багытталган бүтүмдөрдү ишке ашырууга тийиш.  

Эгерде ошол жак ушул бөлүктүн алтынчы жана жетинчи абзацтарында каралган учурларда банктын капиталына чектүү катышууну токтотпосо, Улуттук банк банктын капиталында чектүү катышууну токтотууга багытталган бүтүмдөрдү мажбурлоо менен ишке ашырууга жол берген тиешелүү доо менен сотко кайрылат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

122. (КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомуна ылайык күчүн жоготту).  

Улуттук банк алгылыксыз бүтүмдүн жараксыздык кесепеттерин колдонуу жөнүндө талабы менен сотко кайрылууга укуктуу.  

123. Эгерде тиешелүү жак мурастоо боюнча же аларга укукту калыбына келтирүү аркылуу банктын капиталына чектүү катышуу өлчөмүндө акцияларга карата менчик укугуна ээ болсо, Улуттук банктын уруксатын алууга чейин ушул жобонун 124-пунктунун биринчи абзацында көрсөтүлгөн кесепеттер келип чыгат.  

Эгерде көрсөтүлгөн жактарга Улуттук банктын уруксатын берүүдөн баш тартылса, ушул жобонун 124-пунктундагы экинчи абзацында көрсөтүлгөн кесепеттер келип чыгат.  

124. Жобонун 121-123-пункттарында көрсөтүлгөн учурларда мындай акциялар боюнча добуштар кворумду эсептөөдө жана чечим кабыл алууда эске алынбайт. Эгерде мындай акциялар боюнча добуштардын саны маңызы боюнча чечим кабыл алууга таасир эткен болсо, буга чейин кабыл алынган бардык чечимдер анык эмес катары эсептелинет.  

Жобонун 121-пунктунда жана 123-пунктунда көрсөтүлгөн учурларда бузууларга жол берген жак акциялардын тиешелүү топтомун аны менен байланыштуу болбогон жактарга Улуттук банк тарабынан аныкталган мезгил ичинде сатууга милдеттүү. Мындай болбосо, Улуттук банк ошол жактын акцияларын мажбурлап ээликтен ажыратуу өтүнүчү менен сотко кайрылат.  

124-1. Ушул Жобонун 121-1-пунктунда көрсөтүлгөн Улуттук банктын талаптары жарыяланган күндөн тартып: 

- ушул Жобонун 121-1-пунктуна ылайык банктын капиталында чектүү катышууну сатып алууда бузууга жол берген жеке же юридикалык жак, эгерде мындай макулдук алуу зарылдыгы ушул Мыйзамда жана банк мыйзамдарында каралса, аларга карата Улуттук банктан өзүнчө уруксат алынган банктын акцияларынын ошол саны боюнча гана добуш берүү укугуна ээ болот; 

- банктын капиталында чектүү катышууну сатып алууда бузууга жол берген жеке же юридикалык жак тарабынан ага карата контролдоо белгиленген банктын акционери (уюштуруучусу), ушул Жобонун 121-1-пунктуна ылайык, банктын акцияларынын 10 (он) пайызынан ашпаган банктын акциялары боюнча гана добуш берүү укугуна ээ болот. 

Бузууга жол берүү менен сатып алынган же ага карата ушул пункттун талаптарын бузуу менен контролдоо белгиленген банктын акционерине (уюштуруучусуна) таандык болгон банктын калган акциялары добуш берүү укугуна ээ эмес акция болуп саналат жана алар банктын акционерлеринин жалпы жыйынынын кворумун аныктоодо эске алынбайт. Эгерде мындай акциялар боюнча добуштардын саны маңызы боюнча чечим кабыл алууга таасирин тийгизсе, ушул беренени бузуу менен мурда кабыл алынган бардык чечимдер жараксыз деп эсептелет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

125. Улуттук банк ушул жобонун 124-пунктунда көрсөтүлгөн кесепеттердин келип чыккандыгы жөнүндө банктын көз карандысыз реестр жүргүзүүчүсүнө маалымдайт.  

15-1-глава. 

Банк акционерлеринин кынтыксыз ишкердик аброй талаптарына жана башка милдеттүү талаптарга ылайык келүүсү тууралуу маалыматтарды берүү тартиби  

(Глава КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

125-1. Банктын капиталында олуттуу катышуудан төмөн өлчөмдөгү акцияларына ээлик кылган баардык банк акционерлери Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын 16-беренесинде белгиленген чектөөлөрдүн жана тыюу салуулардын жоктугун тастыктоого милдеттүү. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

 

125-2. Биринчи чектүү катышуу деңгээлинен (олуттуу катышуу) төмөн өлчөмдөгү акцияларды сатып алган кандай болбосун жак акцияларга менчик укугуна ээ болгондон кийинки 20 (жыйырма) жумуш күнү ичинде Улуттук банкка төмөнкү документтерди сунуштоого тийиш:  

1) жеке адамдар үчүн:  

а) паспортунун көчүрмөсүн;  

б) акча каражаттарын алуу булактары тууралуу маалыматты (банктын  

1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

в) кредиттик бюродон же өлкөнүн ыйгарым укуктуу органынан мөөнөтү өтүп кеткен карызынын жоктугу жөнүндө маалым катты (Кыргыз Республикасынын резидент эместери үчүн) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон акционерлерин кошпогондо);  

г) бюджетке милдеттүү төлөмдөрдү төлөө боюнча милдеттенмелеринин жоктугун тастыктаган маалым кат же башка документ (салык кызматы жана Социалдык фонд органдары (маалыматты ведомстволор аралык өз ара иш алып баруу маалымат системасы аркылуу алуу мүмкүнчүлүгү болгон шартта Кыргыз Республикасынын резиденттери тарабынан берилбейт) же түзүлгөн өлкөнүн ыйгарым укуктуу органы (Кыргыз Республикасынын резидент эместери үчүн) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо); 

д) соттолбогондугун тастыктаган маалым катты же башка документти (Кыргыз Республикасынын резидент эместери үчүн) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

е) негизги иши тууралуу маалыматты (эмгек китепчеси, патенти же иши тууралуу маалымат) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

2) юридикалык жактар үчүн:  

а) уюштуруу документтеринин көчүрмөсүн;  

б) юридикалык жактын мамлекеттик каттоодон өткөндүгү жөнүндө күбөлүгүн же болбосо өтүнүч ээси түзүлгөн (катталган) өлкөнүн мыйзамдарына ылайык юридикалык жак каттоодон өткөндүгүн тастыктаган документке теңештирилген башка документ;  

в) кредиттик бюродон же башка ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдан мөөнөтү өтүп кеткен карызынын жоктугу жөнүндө маалым катты (Кыргыз Республикасынын резидент эместери үчүн) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

г) бюджетке милдеттүү төлөмдөр төлөнгөндүгү жөнүндө маалым кат (маалыматты ведомстволор аралык өз ара иш алып баруу маалымат системасы аркылуу алуу мүмкүнчүлүгү болгон шартта Кыргыз Республикасынын резиденттери тарабынан берилбейт) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

д) юридикалык жактын уюштуруучулары, акционерлери, катышуучулары, аткаруу органынын жетекчиси, башкы бухгалтери соттолбогондугун тастыктаган маалым каты же башка документи (маалыматты ведомстволор аралык өз ара иш алып баруу маалымат системасы аркылуу алуу мүмкүнчүлүгү болгон шартта Кыргыз Республикасынын резиденттери тарабынан берилбейт) (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо); 

е) негизги иши тууралуу маалымат (акыркы 2 (эки) жыл үчүн финансылык отчеттор, ошондой эле акча каражаттарынын келип чыгуу булактары жөнүндө маалыматтар, банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

ж) акционерлердин, катышуучулардын реестри, ошондой эле алардын паспортторунун көчүрмөлөрү (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

з) акцияларга (мүлккө, пайларга, үлүшкө) ээлик кылуу үлүшүн, негизги ишкердик түрлөрү жана катталган жери тууралуу маалыматты көрсөтүү менен туунду, караштуу компаниялар тууралуу маалымат (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо);  

и) юридикалык жактын түпкү бенефициарлары (жеке адамга чейин же логикалык акыркы пайда алуучулар) тууралуу маалымат (банктын 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөрүнөн төмөн суммадагы акцияларына ээ болгон банктын акционерлерин кошпогондо). Эгерде бенефициардык ээси катары мамлекеттик орган же мамлекет иш алып барса, тиешелүү мамлекеттик орган же мамлекет көрсөтүлөт.  

Эгерде жогоруда аталган жактар банктар 1000 минималдуу эсептик көрсөткүчтөн жогору өлчөмдө банк акцияларын сатып алса, анда алар акцияларды сатып алуу-сатуу келишиминин же анын негизинде менчик укугу өткөн башка документтин көчүрмөсүн жана акциялар үчүн төлөө фактысын тастыктаган документтерди кошумча сунуштоого тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА), 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакцияларына ылайык) 

125-3. Банктар акционерлер тарабынан тапшырылган маалыматты актуалдаштыруу максатында туруктуу негизде мониторинг жүргүзүүгө тийиш. Ушул Жобонун 125-2-пунктунда көрсөтүлгөн жактар банктардагы маалыматтар боюнча өзгөртүүлөргө мониторинг жүргүзүү максатында актуалдаштырылган маалыматты Банктын суроо-талабы боюнча туруктуу негизде берип туруулары тийиш. Өзгөртүүлөр бар болгон учурда Банк өзгөртүлгөн маалыматты алгандан кийинки 10 (он) жумуш күнүнөн кечиктирбестен, Улуттук банка жөнөтүүсү зарыл. 

125-4. Банктар жыл сайын 2-чейректен кечикпей Улуттук банкка акционерлердин Банктын акцияларынын бирден жогору пайызына ээлик кылуу схемасы тууралуу маалыматты тапшырууга тийиш. Коммерциялык банктын менчик ээлеринин (түпкү пайда алуучулар) схемасын иштеп чыгуу боюнча көрсөтмөлөр ушул жобонун 31-тиркемесинде көрсөтүлгөн. 

IV БӨЛҮК. БАНКТЫН КЫЗМАТ АДАМДАРЫН МАКУЛДАШУУ ТАРТИБИ 

16-глава. Жалпы жоболор  

126. Талапкерлигин Улуттук банк менен милдеттүү түрдө макулдашуу талап кылынган кызмат адамдарынан болуп төмөнкүлөр саналат:  

1) Директорлор кеңешинин төрагасы жана мүчөлөрү;  

2) Шариат кеңешинин төрагасы жана мүчөлөрү;  

3) Аудит боюнча комитеттин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитеттин төрагалары;  

4) Башкарманын төрагасы (президент, башкы менеджер, чет өлкө банкынын филиалынын жетекчиси), анын орун басарлары (вице-президент, башкы менеджердин орун басары, чет өлкө банкынын филиалынын жетекчисинин орун басары) жана Башкарманын башка мүчөлөрү;  

5) башкаруучу директор;  

6) банктын кредиттик ишине жооп берген түзүмдүк бөлүмдүн жетекчиси;  

7) банктын активдеринин жана пассивдеринин тескөөгө алынышына жооптуу түзүмдүк бөлүмдүн жетекчиси (же функционалдык милдеттери ага теңештирилген адам);  

8) башкы бухгалтер;  

9) ислам принциптери боюнча каржылоо үчүн жооптуу түзүмдүк бөлүмдүн жетекчиси;  

10) "ислам терезесинин" жетекчиси;  

11) ички аудит кызматынын жетекчиси;  

12) тобокелдик-менеджменти кызматынын жетекчиси;  

13) комплаенс-контролдук кызматынын жетекчиси.  

Жогоруда аталган түзүмдүк бөлүмдөрдүн жетекчилеринин жана башкы бухгалтердин орун басарлары Улуттук банк менен милдеттүү түрдө макулдашылууга тийиш болгон кызмат адамдарынан болуп саналат.  

Мындан тышкары, функционалдык милдеттери жогоруда аталган кызмат адамдарына теңдештирилген кайсы болбосун адамдар Улуттук банкка макулдашылууга тийиш.  

Ошондой эле Жобонун ушул пунктуна ылайык жетекчилери Улуттук банк менен макулдашылууга тийиш болгон түзүмдүк бөлүмдөрдүн ишин аныктаган/тескөөгө алган кызмат адамдарынын тобу (Директорлор кеңешинин жана Шариат кеңешинин төрагаларын жана мүчөлөрүн, Аудит боюнча комитетинин төрагасын, банк Башкармасынын төрагасын жана башка мүчөлөрүн эске албаганда) макулдашылууга тийиш. Мында, банктын түзүмдүк бөлүмдөрүнүн ишин аныктаган/тескөөгө алган кызмат адамдарына ушул Жободо тиешелүү түзүмдүк бөлүмдөрдүн жетекчилерине карата белгиленген минималдуу талаптар колдонулат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

127. Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн адамдар ушул жобонун 17-19-главаларына ылайык Улуттук банк тарабынан белгиленген минималдуу талаптарга ылайык келүүгө тийиш.  

128. Кызматтык нускоого (же банктын башка ички документине) ылайык кызмат адамынын убактылуу жоктугунда ордун алмаштырган жана/же Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин төрагаларын жана мүчөлөрүн жана Аудит боюнча комитетинин төрагасын эске албаганда, ушул жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат милдеттерин эки айдан ашык мөөнөткө аткаруу жүктөлгөн адам жобонун ушул бөлүгүнө ылайык макулдашылууга тийиш.  

129. Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн адамдарды макулдашуудан Улуттук банк баш тарткан учурда, көрсөтүлгөн адам макулдашуудан баш тартуу жөнүндө Улуттук банктан кат алган учурдан он жумушчу күндөн ашык эмес мөөнөттө кызмат ордунан бошотулууга тийиш. Талапкер анын негизинде Директорлор кеңешинин мүчөсү кызмат ордуна кабыл алынган документте Директорлор кеңешинин мүчөсүнүн ыйгарым укуктарынын (Директорлор кеңешинин мүчөсүнүн функциясын аткарууга тиешелүү) токтотуу негизи катары Улуттук банктын кызмат адамды макулдашуудан баш тартуусу көрсөтүлүүгө тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

130. Директорлор кеңешинин төрагасы жана мүчөлөрү, банк Башкармасынын төрагасы жана мүчөлөрү, башкы бухгалтери иштен бошотулган шартта (ыйгарым укуктарынын мөөнөтүнөн токтотулушунун натыйжасында) же өз ыктыярдыгы менен иштен бошонгон учурда банк ушундай чечим кабыл алган күндөн тартып 1 (бир) жумуш күнү ичинде себебин көрсөтүү менен Улуттук банкка ал тууралуу маалымдоого милдеттүү.  

Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн калган кызмат адамдары иштен бошотулган шартта же өз ыктыяры менен иштен бошонгон учурда - 3 (үч) жумуш күнү ичинде маалымдалат. Жогоруда белгиленген талаптар өзүнүн милдеттеринен 2 (эки) айдан көп мөөнөткө убактылуу бошотулган (баланы багуу боюнча өргүү (декрет), эмгекке жарамсыздык баракчасы, убактылуу башка милдеттерди аткаруу) кызмат адамдарга да таркалат.  

Банктын операцияларды жүзөгө ашырууга түздөн-түз катышкан башка кызматкерлери мыйзамдарды бузууга жол бергендигинен улам же/жана банктын демилгеси боюнча иштен бошотулган учурда, банк мындай чечим кабыл алынган күндөн тартып он жумуш күнү ичинде анын себебин көрсөтүү менен ал тууралуу Улуттук банкка билдирүүгө милдеттүү. Жобонун алкагында Банктын банктык операцияларды ишке ашырууга түздөн-түз катышкан кызматкерлери дегенден улам, кайсы гана баскычында болбосун банктык операцияларды жүргүзүүгө/ишке ашырууга тартылган банктын кайсы болбосун кызматкерлерин түшүнүүгө болот. 

Жогоруда көрсөтүлгөн билдирүүлөрдү банк өзүнүн расмий электрондук почта дарегинен Улуттук банктын расмий электрондук почта дарегине жөнөтүшү мүмкүн. Ошол эле учурда, эгерде электрондук документте камтылган маалыматтарды текшерүү зарыл болсо, Улуттук банк аларды кагаз жүзүндө талап кылууга укуктуу. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2022-жылдын 9-мартындагы № 2022-П-12/12-3-(НПА) токтомдорунун редакциясына ылайык) 

131. Банктын жетекчилиги отуз календардык күндөн ашпаган мөөнөт ичинде ушул Жобонун талаптарына жооп берген талапкерди, банктын кызмат адамы иштен бошогондугуна/ыйгарым укуктары токтогондугуна/өз эрки боюнча иштен бошогондугуна/башка узак мөөнөткө (2 айдан көп) жок болгондугуна байланыштуу бош турган кызмат ордуна сунуштоого тийиш, мында Директорлор кеңешинин курамында кворумга жана милдеттүү көз карандысыз мүчөлөрүнүн санына таасир этпеген бош орун пайда болгон учурлар эске алынбайт. Жогоруда көрсөтүлгөн мөөнөт бош турган кызмат ордуна талапкерди сунуштоо мүмкүн эместигин негиздөө менен берилген банктын өтүнүчүнүн негизинде, бир жолу узартылышы мүмкүн. Көрсөтүлгөн мөөнөттү узартуу/баш тартуу жөнүндө чечимди Улуттук банк Башкармасынын банктарды көзөмөлдөө жана лицензиялоо маселелерин тескөөгө алган Улуттук банктын төрагасынын орун басары/Башкарманын мүчөсү кабыл алат. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Улуттук банк ушул пункттун талаптары аткарылбаган шартта банк жетекчилигине карата Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген таасир этүүчү чараларын колдонушу мүмкүн.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

132. Банк тарабынан иштелип чыккан талаптарга түзүмдүк бөлүмдөрдүн жана филиалдардын жетекчилеринин, ошондой эле башка кызмат адамдарынын ылайык келүүсү үчүн жоопкерчилик банк башкармасынын төрагасына жүктөлөт. Банктын ишин текшерүүнүн жүрүшүндө Улуттук банктын инспекторлоруна 24-тиркеменин формасы боюнча түзүмдүк бөлүмдөрдүн жана филиалдардын жетекчилери жана башка кызмат адамдары жөнүндө маалыматтар сунушталууга тийиш.  

Башкарманын төрагасынын, анын орун басарларынын жана мүчөлөрүнүн милдеттерин алар жок болгон мезгил ичинде аткаруу, Улуттук банк менен макулдашуудан өткөн төраганын орун басарларына же банк башкармасынын башка мүчөлөрүнө жүктөлүүгө тийиш.  

133. Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин, Башкарманын төрагаларын жана мүчөлөрүн, банктын Аудит боюнча комитетинин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитетинин төрагасын эске албаганда, ушул Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн, акыркы 12 ай ичинде даражасы бирдей же жогору турган кызмат орундарына буга чейин макулдашуудан өткөн кызмат адамдар Улуттук банктан макулдашуудан өтпөйт жана 21-тиркемедеги форма боюнча анкетаны сунуштоо менен гана чектелишет.  

Ошол эле банкта жаңы мөөнөткө кайра шайланган Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин, Башкарманын төрагалары жана мүчөлөрү, банктын Аудит боюнча комитетинин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитетинин төрагалары Улуттук банктан макулдашуудан өтүшпөйт. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

17-глава. Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнө жана Аудит боюнча комитеттин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитеттин төрагасына карата талаптар 

(Главанын аталышы КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

134. Директорлор кеңешинин төрагасынын жана мүчөлөрүнүн, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитеттин төрагасынын кызматына талапкерлер төмөнкү минималдуу талаптарга жооп берүүгө тийиш:  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

1) жогорку билимге ээ экендигин тастыктаган диплому жана акыркы он жыл аралыгында экономика, банк, финансы же юридикалык маселелер чөйрөсүндө кеминде үч жылдык иш тажрыйбасы болууга;  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

2) кынтыксыз ишкердик абройго ээ болууга;  

3) корпоративдик башкаруу жана Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдары жагында билимге ээ болууга;  

4) банктын бизнес-планын жана анын өнүктүрүү стратегиясын билүүгө;  

5) жобонун ушул бөлүгүнүн 20-главасынын шарттарына кирбөөгө.  

Мында Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн көпчүлүгү, анын ичинде Директорлор кеңешинин төрагасы, акыркы он жыл ичинде банк жана/же финансы системасында жетектөөчү кызмат орундарында 2 (эки) жылдан кем эмес иш тажрыйбасына ээ болууга тийиш. Бул эмгек стажын эсептөөдө, ага макулдашуудан баш тартылган же макулдашуу жол-жобосу бүтпөгөн Директорлор кеңешинин мүчөсү катары иштеген стажы эске алынбайт. Эгерде, Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн көпчүлүгүнүн акыркы он жыл ичинде банк жана/же финансы системаларында жетектөөчү кызмат орундарындагы эмгек стажы 2 (эки) жылдан аз болсо, Улуттук банк анын курамы жогоруда белгиленген талапка ылайык келтирилгенге чейин банктын Директорлор кеңешинин бул талапка жооп бербеген мүчөлөрүн макулдашууну токтотууга укуктуу. Бул учурда, банк Улуттук банктан тиешелүү катты алган күндөн тартып 1 (бир) ай ичинде Директорлор кеңешинин курамын талапка ылайык келтирүүгө тийиш. Эгерде банк белгиленген мөөнөттө ушул талапка жооп берген Директорлор кеңешинин курамын түзбөсө, анда Улуттук банк, банк жана/же финансы системасындагы жетектөөчү кызматтарда тиешелүү эмгек стажынын жоктугуна байланыштуу, макулдашуу жол-жобосу бүтпөгөн Директорлор кеңешинин бардык мүчөлөрүн макулдашуудан баш тартуу жөнүндө чечим кабыл алат. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Жобонун максаттарында жетекчи кызмат орду дегенден улам, иш чөйрөсү ушул жобонун 13 жана 14-пункттарына туура келген финансы-кредит уюмунун жана/же компаниянын жана/же финансылык кызмат көрсөтүүлөрдү жөнгө салуу чөйрөсүндөгү уюмдардын түзүмдүк бөлүмүнүн жетекчисинен төмөн болбогон кызмат ордун түшүнүү зарыл. Мында, иш тажрыйбасына коопсуздук маселелерин жөнгө салууга жана чарбалык ишти жүзөгө ашырууга байланыштуу жогоруда аталган уюмдардын/компаниялардын бөлүмдөрүндө иштеген учурлар кошулбайт. 

135. Аудит боюнча комитеттин төрагасынын кызматына талапкер ушул жобонун 134-пунктунда көрсөтүлгөн талаптарга кошумча:  

1) бухгалтердик эсепке алуу жана финансылык отчеттуулуктун эл аралык стандарттары жана эл аралык тажрыйбада кабыл алынган аудит боюнча стандарттары боюнча билиминин болушу, жана аталган багыттар боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын уруксатын\лицензиясын алган билим берүү мекемелеринен алынган, окуудан өткөндүгүн тастыктаган сертификаттары жана башка документтери болуусу зарыл;  

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

2) Жобонун 138-пунктунун талаптарына ылайык Директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөсүнөн болууга тийиш.  

Мындан тышкары, ислам банкынын же "ислам терезесине" ээ банктын Аудит боюнча комитетинин төрагасы ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча кошумча билимге ээ болууга, Ислам финансы институттары (ААОIFI) үчүн бухгалтердик эсепке алууну жана аудитти уюштуруу уюмунун стандарттарын билүүгө жана бул багытта окутуудан өткөндүгүн тастыктаган сертификатын же документин сунуштоого тийиш.  

Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитетинин төрагасынын кызматына талапкерлер ушул жобонун 134-пунктунда көрсөтүлгөн талаптарга кошумча, төмөнкүлөргө жооп берүүгө тийиш:  

1) тобокелдиктерди тескөө чөйрөсүндө билимге ээ болууга, ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын тиешелүү уруксатына/лицензиясына ээ билим берүү мекемесинен алынган багыт боюнча сертификаты же башка документи болууга;  

2) ушул Жобонун 138-пунктунун талаптарына ылайык Директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөсү болууга. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА)токтомнун редакциясына ылайык) 

136. Банктын Директорлор кеңешинин кеминде бир мүчөсү мамлекеттик жана/же расмий тилди билген Кыргыз Республикасынын жараны болууга тийиш.  

137. Директорлор кеңешинин төрагасын жана мүчөлөрүн шайлоо Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамынын 37-беренесинин талаптарын эске алуу менен жүргүзүлүүгө тийиш. 

Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик өнүктүрүү банкынын Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнө карата Кыргыз Республикасынын "Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик өнүктүрүү банкы жөнүндө" Мыйзамынын 21-беренесинин талаптары күчүндө болот.  

Эгер Директорлор кеңешинин курамында кворумга таасир этпеген бош орун пайда болсо, Директорлор кеңешинин мүчөлөрү жетишпеген санында төмөнкү акционерлердин жалпы жыйынында шайланат. 

Эгер Директорлор кеңешинин курамында кворумга таасир этпеген бош орун пайда болуп, бирок ага себептүү банк тарабынан Директорлордун кеңешинин курамында көз карандысыз мүчөлөрүнүн кеминде үчтөн бири болушу жөнүндө талап аткарылбаса, банк Директорлор кеңеши бош орун пайда болгон күндөн тартып он жумуш күн ичинде акционерлердин кезексиз жалпы жыйынын өткөрүү тууралуу чечим кабыл алуусу зарыл. Бул жыйында Директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөлөрү жетишпеген санында шайланууга тийиш.  

Банктын Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн ыйгарым укуктарынын мөөнөтүнөн мурда токтотулушунун натыйжасында анын курамы белгиленген кворумга жетпеген санга чейин азайган учурда банк башкармасы Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн ыйгарым укуктары токтотулган күндөн тартып беш күндүн ичинде Директорлор кеңешинин жаңы курамын шайлоо үчүн банктын акционерлеринин кезексиз жалпы жыйынын чакыруу жөнүндө чечим кабыл алууга милдеттүү.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА, 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакцияларына ылайык) 

138. Банктын Директорлор кеңешинин курамынын кеминде үчтөн бирин Директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөлөрү түзүүгө тийиш.  

Директорлор кеңешинин көз карандысыз мүчөсү - бул, шайлоо учуруна карата:  

1) ошол банктын кызматкери болбогон же банк менен байланыштуу кайсы болбосун юридикалык жактын акыркы беш жыл ичинде кызматкери болуп иштебеген. Эгерде банк менен байланыштуу юридикалык жактар мамлекеттик мүлктү башкаруу боюнча мамлекеттик саясатты ишке ашырууну камсыз кылган, мамлекеттик мүлктүн ээси катары мамлекеттин таламында иш алып барган ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган катары мамлекеттин 100 (жүз) пайыз катышуу үлүшү менен юридикалык жактар болсо жана банк менен байланышы мамлекеттик мүлктү башкаруу боюнча мамлекеттик саясатты ишке ашырууну камсыз кылган, мамлекеттик мүлктүн ээси катары мамлекеттин таламында иш алып барган ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган катары мамлекеттин банктын жана юридикалык жактардын капиталында катышуусунун негизинде гана аныкталса, бул талап Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн көз карандысыздыгы критерийлерине туура келбөөгө негиз катары колдонулбайт. 

2) акыркы беш жыл аралыгында тиешелүү банк башкармасынын мүчөсү болбогон жана болуп көрбөгөн же болбосо банк менен байланыштуу юридикалык жактардын башкармасынын мүчөсү болбогон;  

3) Директорлор кеңешинин жыйынына катышууга байланыштуу чыгымдардын ордун толтуруп берүүнү кошпогондо, ошол банктан же банкка байланышкан жактардан же алардын атынан акыркы беш жыл ичинде тике же кыйыр түрдө эч кандай олуттуу кошумча акы, компенсацияларды, жөлөкпулдарды же ыктыярдуу жардамдарды албаган.  

Жобонун ушул пунктунун алкагында олуттуу кошумча акы, компенсациялар, жөлөк пулдар жана ыктыярдуу жардамдар же башка акы катары акыркы 5 (беш) жыл ичинде 1000000 (бир миллион) сомдон жогоруну түзгөн кошумча акыны, компенсацияларды, жөлөк пулдарды же ыктыярдуу жардамдарды түшүнүүгө болот. 

4) ушул банк же банк менен байланыштуу кайсы жак болбосун акыркы беш жыл аралыгында түздөн-түз же өнөктөш катары олуттуу ишкердик байланышка (насыяларды берүүнү жана алууну кошо алганда) ээ болбогон. 

Жобонун ушул пункттун алкагында банк менен байланыштуу кайсы жак болбосун ишкердик байланышы коммерциялык, ишкердик же финансылык мамилелери банктын таламдарында объективдүү чечимдерди кабыл алууда ушул жактын жөндөмдүүлүгүнө таасир этпеген учурда олуттуу катары эсептелет. Мында, Директорлор кеңешинин мүчөсү:  

а) чогуу алгандагы карызы банктын таза суммардык капиталынын 10% өлчөмүнөн жогору болгон, банктын карыз алуучусу болбоого;  

б) чогуу алгандагы карызы банктын таза суммардык капиталынын 10% өлчөмүнөн жогору болгон, банктын карыз алуучусу болуп эсептелген, юридикалык жактын аткаруу (байкоо) органынын мүчөсүнөн болбоого тийиш;  

в) банк менен жалпы таламдары болгон бир же андан көп юридикалык жакка жана/же банк менен жалпы таламдарга ээ болгон банк же юридикалык жактын алдында жалпы карызын, кредиттөө боюнча Улуттук банктын критерийлерине ылайык, бир жактын чогуу алгандагы карызы катары каралса;  

г) банкка ушул жактын жылдык жалпы дүң кирешесинин 10 пайызынан жогору болбогон жалпы жылдык суммадагы товарларды жана кызмат көрсөтүүлөрдү сунуштабоого;  

д) банк алдында "жоготуулар" катары классификацияланган кредит боюнча карызы болбоого;  

е) банкта кредит же банк менен жалпы таламдарга ээ болгон, "жоготуулар" катары классификацияланган кайсы болбосун юридикалык жактан алган юридикалык жактын байкоо, аткаруу органынын мүчөсүнөн болбоого тийиш;  

5) ушул банктын же банк менен байланыштуу жактардын учурда иштеп жаткан же мурдагы тышкы аудиторунун акыркы беш жыл ичинде өнөктөшү же кызматкери болуп саналбаган;  

6) ушул банктын ишине олуттуу катышууну же контролдоону ишке ашырбаган жана банктын ишине олуттуу катышуучу же банктын үстүнөн контролду ишке ашыруучу акционердин атынан иш алып барбаган;  

7) 7) акыркы төрт жыл ичинде ушул банктын Директорлор кеңешинин, Шарият кеңешинин же банк менен байланыштуу кайсы болбосун юридикалык жактын курамына кирген эмес. 

8) Жобонун ушул пунктунун 1-7-пунктчаларында эске алынган жактар менен жакын туугандык мамиледе болбогон адам.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА), 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдордун редакцияларына ылайык) 

 

139. Берилген документтер Улуттук банк тарабынан ушул жобонун 21-главасына ылайык каралат.  

18-глава. Ислам банкынын жана "ислам терезесине" ээ банктын Шариат кеңешинин мүчөлөрүнө карата талаптар  

140. Шариат кеңешинин мүчөсү кызматына талапкерлер төмөнкү минималдуу талаптарга жооп берүүгө тийиш:  

1) жогорку билимге ээ экендигин тастыктаган дипломго ээ болуу;  

2) Кыргыз Республикасынын ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча банктык мыйзамдар жагында билимге ээ болуу;  

3) ислам банк иши жана каржылоо принциптери багыты боюнча окутуудан ийгиликтүү өткөндүгүн күбөлөндүргөн, тастыкталган документтер (сертификаттар) менен ислам банк иши жана каржылоо принциптери жагында билим деңгээлине ээ болуу;  

4) Шариат кеңешинин мүчөлөрү шариаттык корутундуларды чыгаруу тажрыйбасы менен финансы-кредит уюмдарында 1 (бир) жылдан кем эмес, же окуу жайларда 2 (эки) жылдан кем эмес, диний уюмдарда же мыйзамда белгиленген тартипте каттоодон өткөн, ислам банк ишин жүргүзүү стандарттарын белгилеген эл аралык уюмдарда 2 (эки) жылдан кем эмес иш тажрыйбасына ээ болуу.  

Шариат кеңешинин төрагасы буга кошумча укук жана/же соода жүргүзүү маселелерин камтыган багыт боюнча шариат чөйрөсүндөгү жогорку билими жөнүндө дипломго (жалпы таанылган жогорку окуу жайларынын), ошондой эле ислам банкынын жана "ислам терезесине" ээ банктын/ислам финансы уюмунун Шариат кеңешинде кеминде 1 (бир) жылдан кем эмес, же банктарда 5 (беш) жылдан кем эмес, анын ичинде жетектеген кызматтарда 1 (бир) жылдан кем эмес иш тажрыйбасына ээ болууга тийиш;  

5) ушул Жобонун 20-главасындагы шарттарга кирбөөгө. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 9-мартындагы № 2022-П-12/12-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

141. Ислам банкынын жана «ислам терезесине» ээ банктын Шарият кеңешинин мүчөлөрү жалпы жыйында банктын уюштуруучулары (акционерлери) тарабынан кумулятивдик добуш берүү ыкмасында 5 (беш) жылдык мөөнөткө шайланат. 

Шарият кеңешинин мүчөлөрү бирден ашык банкта жана эки банк эмес финансы-кредит уюмдарында Шарият кеңешинин мүчөсү кызмат ордун ээлей алышпайт. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА), 2022-жылдын 9-мартындагы № 2022-П-12/12-3-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

142. Шарият кеңешинин мүчөлөрүнө көз карандысыздыктын зарыл санын жана критерийлери бөлүгүндө банктын Директорлор кеңешинин мүчөлөрү үчүн каралган ушул Жобонун 138-пунктунун талаптары таркатылат. Шарият кеңешинин кеминде 1 (бир) мүчөсү мамлекеттик жана/же расмий тилди билген Кыргыз Республикасынын жараны болууга тийиш. Банктын Шарият кеңешинин мүчөлөрүнө ушул Мыйзамдын 37-беренесинин 3-бөлүгүнүн 2-пунктунда белгиленген чектөөлөрдү кошпогондо, Кыргыз Республикасынын «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамында Директорлор кеңешинин мүчөлөрү үчүн белгиленген чектөөлөр жайылтылат.  

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

143. Сунушталган документтер ушул жобонун 21-главасына ылайык, Улуттук банк тарабынан кароого алынат.  

19-глава. Банк башкармасынын мүчөлөрүнө, башкы бухгалтерге жана түзүмдүк бөлүмдөрдүн жетекчилерине карата коюлуучу талаптар  

144. Банктын Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин төрагаларын жана мүчөлөрүн, Аудит боюнча комитетинин төрагасын эске албаганда, Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат ордуна талапкерлер төмөнкүдөй минималдуу талаптарга жооп берүүлөрү тийиш:  

1) жогорку билимге ээ экендигин тастыктаган дипломунун болушу;  

2) төмөнкү бош турган кызмат ордуна талапкерлигин коюу үчүн акыркы жети жыл ичинде төмөнкүдөй эмгек стажы (иш тажрыйбасы) болууга тийиш:  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

а) банк башкармасынын төрагасы, (президент, башкы менеджер, чет өлкө банкынын филиалынын жетекчиси) - банк жана/же финансы системасында кеминде беш жыл, анын ичинде жетектөөчү кызматтарда - кеминде эки жыл;  

б) төраганын орун басарлары (вице-президент, башкы менеджердин орун басары, чет өлкө банкынын филиалынын жетекчисинин орун басары), башкарманын мүчөлөрү, тобокелдик-менеджментинин кызматтын жетекчиси жана комплаенс-контролдоо кызматтын жетекчиси - банк жана/же финансы системасында кеминде үч жыл;  

в) ички аудит кызматтын жетекчиси жана башкы бухгалтер - банк, финансы системасында жана/же ушул жобонун 13 жана 14-пункттарында көрсөтүлгөн иштерге аудит жүргүзүү боюнча кызмат көрсөтүүлөр чөйрөсүндө кеминде үч жыл;  

г) банктын башкаруу директорунун, кредиттик ишине, ислам принциптери боюнча каржылоого, активдерди жана пассивдерди тескөөгө, "ислам терезесинин" жетекчиси - банк жана/же финансы системасында кеминде эки жыл. Башкарманын мүчөсү болуп саналбаган жана банктын түзүмдүк бөлүмдөрүнүн адистештирилген багыттарын гана (киберкоопсуздук жана маалымат технологиялары, коопсуздукту камсыз кылуу, юридикалык колдоо маселелерин) тескөөгө алган башкаруучу директор банк жана/же финансы системаларында эки жылдан кем эмес жана/же жогоруда аталган маселелер боюнча иш алып барган уюмдарда үч жылдан кем эмес иш тажрыйбасы болуусу зарыл. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Аудитордук уюмда банктын ички аудит кызматынын жетекчиси жана башкы бухгалтери кызмат ордунда айкалышта иштөөгө жол берилбейт; 

3) Кыргыз Республикасынын банк мыйзамын чөйрөсүндө, банктык тобокелдиктерди тескөө чөйрөсүндө жана алар иш алып барууну болжолдоп жаткан чөйрөдө билиминин болушу.  

Мында, ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча каржылоого жооп берген төраганын орун басары/башкарманын мүчөсү, "ислам терезесинин" жетекчиси жана ислам принциптери боюнча каржылоого жооп берген түзүмдүк бөлүмдүн жетекчиси тиешелүү сертификаттар жана документтер менен тастыкталган, ислам банк иши жана каржылоо принциптери жагында кошумча билимге ээ болуулары тийиш; 

4) Жобонун 20-главасынын шарттарына кирбөөгө.  

Түзүмдүк бөлүмдүн жетекчилерине жана башкы бухгалтерине карата талаптар алардын орун басарларына да таркалат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

145. Башкы бухгалтер жана ички аудит кызматынын жетекчисинин кызматына талапкерлер ушул жобонун 144-пунктунда көрсөтүлгөн талаптарга кошумча төмөнкүлөрдү билүүгө тийиш:  

1) башкы бухгалтер - бухгалтердик эсепке алуу жана финансы отчеттуулугунун эл аралык стандарттарын жана ал боюнча тиешелүү сертификаттарынын болуусу жана жогоруда көрсөтүлгөн багыттар боюнча курстарды ийгиликтүү аяктаганын (экзамен/тесттен өтүү) жана квалификациясын жогорулаткандыгын тастыктаган талапкерди макулдашуу тууралуу өтүнүчтүн күнүнө карата ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын уруксатына\лицензиясына ээ болгон билим берүү уюмдарынан акыркы беш жыл ичинде алынган сертификаттар же башка документтердин болуусу.  

Мындан тышкары, ислам банкынын же "ислам терезесине" ээ банктын башкы бухгалтери Ислам финансы институттары үчүн Бухгалтердик эсепке алуу жана аудит уюмунун бухгалтердик эсепке алуу стандарттарын (ААОIFI) кошумча билүүгө жана жогоруда көрсөтүлгөн багыттар боюнча курстарды ийгиликтүү аяктаганын жана квалификациясын жогорулаткандыгын тастыктаган талапкерди макулдашуу тууралуу өтүнүчтүн күнүнө карата ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын уруксатына\лицензиясына ээ болгон билим берүү уюмдарынан акыркы беш жыл ичинде алынган сертификаттар же башка документтердин болуусу, ошондой эле ислам каржылоо принциптери боюнча Эсептер планын билүүгө тийиш;  

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

2) Ички аудит кызматынын жетекчиси - Кыргыз Республикасынын аудит боюнча мыйзамдарын, аудиттин эл аралык стандарттарын жана банктардагы ички аудиттин эл аралык стандарттарын билүүгө, көрсөтүлгөн багыттар боюнча тереңдетилген окутуудан өткөндүгү жөнүндө сертификаты (күбөлүгү) болууга жана жогоруда көрсөтүлгөн багыттар боюнча курстарды ийгиликтүү аяктаганын (экзамен/тесттен өтүү) жана квалификациясын жогорулаткандыгын тастыктаган талапкерди макулдашуу тууралуу өтүнүчтүн берилген күнүнө карата ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын уруксатына\лицензиясына ээ болгон билим берүү уюмдарынан акыркы беш жыл ичинде алынган сертификаттар же башка документтердин болуусу, ошондой эле тиешелүү сертификаттар менен тастыкталган (Банктык окуу борбору, Бухгалтерлер жана аудиттер бирикмеси жана башка окуу борборлору) Финансы отчеттуулугунун эл аралык стандарттарын билүү менен аны ишинде колдонуу жөндөмдүүлүгүнө ээ болууга тийиш.  

Мындан тышкары, ислам банкынын же "ислам терезесине" ээ банктын ички аудит кызматтын жетекчисинин ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча кошумча билимге ээ болуусу, Ислам финансы институттары (ААОIFI) үчүн бухгалтердик эсепти, аудитти уюштуруу уюмунун стандарттарын билүүсү жана ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча окутуудан өткөндүгүн тастыктаган сертификатынын же документинин болуусу зарыл.  

146. Башкарманын төрагасынын, анын орун басарларынын, башкарманын башка мүчөлөрүнүн, ички аудит, тобокелдик-менджментинин, комплаенс-контролдоо кызматтардын жетекчилеринин Жобонун ушул главасына ылайык Улуттук банк тарабынан коюлган талаптарга ылайык келүүсү үчүн жоопкерчилик банктын Директорлор кеңеши тартат.  

147. Банктын башкаруучу директорлорунун, кредиттик ишине, активдерди жана пассивдерди тескөөгө жана ислам принциптери боюнча каржылоого жооп берген түзүмдүк бөлүмдөрүнүн жетекчилеринин, башкы бухгалтердин, "ислам терезесинин" жетекчисинин талапка ылайык келүүсүнө банк башкармасынын төрагасы жооп берет.  

148. Башкарманын төрагасы, башкарманын төрагасынын орун басары, башкарманын мүчөлөрү жана башкы бухгалтер, башкы бухгалтеринин орун басары алардын талапкерлиги Улуттук банк менен макулдашуу жол-жобосунан өткөнгө чейин банктын төлөм документтерине кол коюу укугу жок. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

149. Төлөм документтерине биринчи кол тамга коюу укугу менен кызмат ордуна талапкерлерди Улуттук банк менен макулдашуу учурунда, кол коюу укугу төраганын орун басарынын же Башкарманын башка мүчөсүнүн кызмат ордуна макулдашуу жол-жобосунан өткөн адамга ыйгарылышы мүмкүн. Эгерде банкта төлөм документтерине кол коюуга укук чегерүү үчүн макулдашуудан өткөн кызмат адамы жок болсо (Улуттук банк менен макулдашуу боюнча), төлөм документтерине кол коюу укугу макулдашуу жол-жобосунан өткөн башка адамга жүктөлүшү мүмкүн.  

Банктын башкы бухгалтери жок учурда төлөм документтерине экинчи кол коюу укугу башкы бухгалтердин орун басары кызмат ордуна макулдашуу жол-жобосунан өткөн жакка же болбосо банктын өтүнүчү боюнча башкы бухгалтер жок учурда анын милдетин аткарган жакка ыйгарылышы мүмкүн. 

Төлөм документтерине кол коюу укугун ыйгарууну макулдашуу жөнүндө чечим Улуттук банктын төрагасынын банктык көзөмөл жана лицензиялоо маселелерин тескөөгө алган орун басары/Улуттук банк Башкармасынын мүчөсү тарабынан кабыл алынат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

 

20-глава. Талапкерлерди макулдашуудан баш тартуу үчүн негиздемелер  

150. Улуттук банк ушул жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат ордуна талапкерлерди (мындан ары - талапкерлер) макулдашуудан баш тартууга милдеттүү, эгерде:  

1) Жобонун 119-пунктунда көрсөтүлгөн учурларда жак кынтыксыз кызматтык абройго ээ эмес же андан ажыраган деп эсептелет;  

2) талапкерлерге карата экономика, финансы чөйрөсүндө жана банк ишинде кылмыш жасагандыгы, ошондой эле кызматтык иш боюнча кылмыш үчүн жол бергендиги үчүн айыптоочу өкүм чыгарылган болсо;  

3) эгерде, алар буга чейин: мажбурлоо тартибинде банкрот катары таанылып, алардын аракеттенүүсү (аракеттенбей коюусу) банктан/финансы-кредит уюмунан лицензиянын (эсептик каттоо тууралуу күбөлүгүнүн) кайтарылып алынышына алып келгендигин тастыктоолор болгон финансы-кредит уюмунун Директорлор кеңешинин төрагасы же мүчөлөрү, аудит боюнча комитеттин төрагасы, башкарманын төрагасы, анын мүчөлөрү, башкы бухгалтери, ички аудит, тобокелдик-менеджмент кызматынын жетекчиси кызмат ордун ээлеген болсо;  

4) талапкерлер ушул Жобонун 17, 18, 19-главаларында алардын кызмат орду үчүн белгиленген талаптарга, Директорлор кеңешинин төрагасы жана мүчөлөрү үчүн - «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамдын 37-беренесинин 3-бөлүгүндөгү, төрага жана Башкарманын мүчөлөрү үчүн - «Банктар жана банк иштери жөнүндө» мыйзамдын  

41-беренесинин 7-бөлүгүндөгү кошумча талаптарга жооп бербесе.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА), 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

5) Улуттук банктын (Улуттук банкынын Көзөмөл боюнча комитеттин чечими, жазма буйруусу, текшерүү боюнча отчеттор ж.б.) талапкерлерди төмөнкүлөргө катыштыгы бар деп тааныган корутундусу, чечими же башка актылары болсо:  

а) анын натыйжасында банктын/финансылык кредиттик уюмдардын лицензиясы (эсептик каттоо күбөлүгү) кайтарылып алынган же банкка убактылуу администрациялоо режими киргизилген аракеттерге (аракеттенбей коюуларга);  

б) алгылыксыз жана/же коопсуз эмес банктык тажрыйба катары классификацияланган аракеттерге;  

в) Кыргыз Республикасынын мыйзам талаптарын бузууга жол берсе;  

6) жөнгө салуучу органдар тарабынан жүргүзүлгөн текшерүүлөр боюнча, талапкер жоопкерчиликтүү болгон участкаларда финансылык же административдик көйгөйлөрдүн орун алгандыгын тастыктаган материалдар бар болсо. 

Мында, эгерде талапкердин Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузууга жол берүүсү банк/финансы-кредит уюму үчүн олуттуу финансылык чыгымды/кирешенин алынбай калышын, олуттуу тобокелдиктерди шарттабаса, системалуу жана узакка созулган мүнөзгө ээ болбосо, ошондой эле Улуттук банктын баа берүүсү боюнча анчалык олуттуу болбосо, ушул пункттун 5 "в" жана 6-пунктчаларындагы негиздер макулдашылууга тийиш болгон кызмат ордуна талапкерге карата колдонулбашы мүмкүн. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Улуттук банк төмөнкү учурларда ушул жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат ордуна талапкерлерди (мындан ары - талапкерлер) макулдашуудан баш тартууга укуктуу:  

а) талапкердин буга чейинки иши, ал кызмат ордун ээлеген уюмдун олуттуу чыгым тартуусуна байланыштуу болгондугу тууралуу тастыкталган маалымат болсо;  

б) талапкер тобокелдиктүү, негизсиз же уюмдун ички жол-жоболорун бузуу менен системалуу иш алып баргандыгы жөнүндө тастыкталган маалымат болсо;  

в) Улуттук банктын баа берүүсү боюнча талапкер негизги милдеттерди аткаруу үчүн дайындалбаса (номиналдуу дайындалса). Бул Жобонун алкагында номиналдуу дайындоо дегенден улам, тиешелүү кызмат орду үчүн каралган функцияларды аткарууга убактысынын аздыгында талапкердин дайындалышын; ага жүктөлгөн функцияларды өз алдынча же бүтүндөй банктын таламында иш алып барууга мүмкүндүк бербеген үчүнчү жактар менен байланыштуулугун/көз карандылыгын тастыктаган фактылардын болушун, Улуттук банкка макулдашуу жол-жобосун өтүүдө талапкерге жүктөлгөн функциялардын аткарылбашын түшүнүүгө болот.  

г) Улуттук банктын баа берүүсү боюнча талапкерди макулдашуу таламдардын каршы келип калышын шарттаса;  

Ушул Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат орундарына талапкерлерди макулдашуудан баш тартуу үчүн жогоруда көрсөтүлгөн негиздемелер, талапкерлердин квалификациясына баа берүүнүн кошумча критерийи болуп эсептелет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), токтомунун редакциялсына ылайык) 

151. Талапкерди төмөнкү пункттарда берилген фактылардын орун алышы шартында, ушул Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат орундарына макулдашууга болбойт:  

- Жобонун 150-пунктунун 2-пунктчасында жана 119-пунктунун 2 "б" пунктчасында - соттолгондугу алынып салынган же тындырылган күндөн тартып 7 (жети) жыл бою;  

- 150-пунктунун 3 жана 5 "а" пунктчаларында жана 119-пунктунун 6-пунктчасында - бузууга жол берүү фактысы боюнча чечим кабыл алынган күндөн тартып 7 (жети) жыл бою;  

- 119-пунктунун 4-пунктчасында - тиешелүү чечим күчүнө кирген күндөн тартып 5 (беш) жыл бою;  

- 150-пунктунун 5 "б" пунктчасында жана 119-пунктунун 5-пунктчасында - бузууга жол берүү фактысы боюнча чечим кабыл алынган күндөн тартып 5 (беш) жыл бою;  

- ушул Жобонун 150-пунктунун 5 "в" пунктчасында - эгерде талапкердин Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузгандыгы жөнүндө маалымат Улуттук банктын текшерүү жөнүндө отчетунда камтылса - текшерүү жөнүндө отчет катталган күндөн тартып 1 (бир) жыл бою; Эгерде талапкер Улуттук банктын Көзөмөл боюнча комитетинин жазма буйругунда, токтомунда, Башкармасынын токтомунда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузгандыгы үчүн жооптуу адам (жооптуу адамдардын бири) катары белгиленсе - бузууга жол берүү фактысы боюнча чечим кабыл алынган күндөн тартып 3 (үч) жыл бою. Эгерде талапкердин Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын бузгандыгы жөнүндө маалымат Улуттук банктын башка расмий документтеринде камтылса, анда мыйзам бузуу аныкталган күндөн тартып 1 (бир) жылга чейин;  

- ушул Жобонун 150-пунктунун 6-пунктчасында - бузууга жол берүү фактысы аныкталган учурдан тартып 1 (бир) жыл бою. Эгерде жөнгө салуу органдарынын текшерүүсүнүн натыйжасында талапкерге карата жоопкерчилик чаралары колдонулса - тиешелүү чечим күчүнө кирген күндөн тартып 3 (үч) жыл бою;  

- ушул жобонун 119-пунктунун 7, 8-пунктчаларында - бузууга жол берүү фактысы аныкталган учурдан тартып 1 (бир) жыл бою. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА), 2021-жылдын 14-июлундагы № 2021-П-12/38-3-(НПА) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

152. Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн адамдарды Улуттук банк менен макулдашуу, алардын кылмыш иши боюнча шектүү/айыпталуучу катары ишке тартылгандыгы тууралуу Улуттук банк маалымат алган учурдан баштап, убактылуу токтотулат. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

153. Банк жана/же ушул жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн адамдар кайсы болбосун такталбаган, толук эмес маалыматтарды (маалыматтар жана/же документтер) сунуштаса же маалыматты атайын бурмалоо же ката кетирүү менен сунуштаган болсо, Улуттук банк документтерди кароодон жана аны макулдашуудан баш тартууга укуктуу.  

154. Улуттук банк талапкерликти макулдашуу мезгил аралыгында ушул Жобонун 150-153-пункттарында көрсөтүлгөн негиздер жол берилип, бирок макулдашуу учурунда Улуттук банкка маалым болбосо, Улуттук банк талапкерлерди макулдашуу жөнүндө чечимин жокко чыгарууга жана алардын четке кагылышын талап кылууга укуктуу. Талапкерди макулдашуу жөнүндө чечимди жокко чыгаруу тууралуу чечим талапкерлерди макулдашуу жөнүндө чечим кабыл алган орган/кызмат адам тарабынан кабыл алынат. Талапкерди макулдашуу жөнүндө чечимдин жокко чыгарылышы Кыргыз Республикасынын банк мыйзамдарында белгиленген, талапкерди макулдашуудан баш тартуу үчүн каралган натыйжаларга алып келет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

155. Улуттук банк, банктын ишенимдүү жана туруктуу иш алып баруусуна коркунуч жараткан, ошондой эле ушул жобонун 150-пунктунда көрсөтүлгөн фактылар аныкталган учурда банктын кызмат адамдарынын ыйгарым укуктарын токтотууну талап кылууга укуктуу.  

156. Жобонун 154 жана 155-пункттарында каралган банктын кызмат адамдарынын иштен четтетүү же ыйгарым укуктарын токтотуу жөнүндө Улуттук банктын талабы талапкерди макулдашуу чечимин кабыл алган Улуттук банктын кызмат адамы/органы же болбосо Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарына ылайык таасир этүү чараларынын колдонуунун алкагында кабыл алынат.  

21-глава. Банктын кызмат адамдарын макулдашуу тартиби  

157. Банк, ушул жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн адамдар шайланган/дайындалган күндөн тартып 3 жумуш күнү ичинде кызмат адамдардын курамындагы өзгөрүүлөр жөнүндө тиешелүү жазуу жүзүндөгү маалыматты Улуттук банкка берүүгө тийиш.  

158. Банк, 10 (он) жумуш күнү ичинде, ал эми резидент эмести шайлаган/дайындаган шартта - талапкер шайланган/дайындалган күндөн кийинки 30 (отуз) календардык күн ичинде төмөнкү документтерди кошо тиркөө менен талапкерлерди макулдашуу жөнүндө өтүнүчтү Улуттук банкка берүүгө тийиш:  

1) талапкерди шайлоо/дайындоо жөнүндө чечим кабыл алган ыйгарым укуктуу башкаруу органынын отурумунан толтурулган протоколдун күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрүн (эмгек келишиминин);  

2) кызмат ордуна дайындоо тууралуу буйруктун (токтомдун, буйруунун) күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрүн;  

3) 21-тиркеменин формасы боюнча анкеталар, кийин ушул анкетада чагылдырылган маалымат өзгөргөн шартта, кызмат адамы - Кыргыз Республикасынын резиденти 10 (он) жумуш күнү ичинде, ал эми Кыргыз Республикасынын резидент эмеси өзгөртүү киргизилген учурдан тартып 20 (жыйырма) жумуш күнү ичинде Улуттук банкка бул тууралуу кат же электрондук түрдө билдирүүгө тийиш; 

4) (КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомуна ылайык күчүн жоготту) 

5) банк тарабынан тиешелүү негизде тариздетилген жана күбөлөндүрүлгөн функционалдык милдеттердин тизмеси;  

6) Кыргыз Республикасынын мыйзам талаптарына ылайык мындай уруксат алуу милдеттүү болгон шартта, чет элдик жарандарга эмгек же башка ишкердикти жүзөгө ашырууга уруксат;  

7) эмгек китепчесинин көчүрмөсү (болгон болсо);  

8) ушул Жобого карата 21-тиркеменин формасы боюнча анкетада көрсөтүлгөн паспорттун көчүрмөсү;  

9) ушул Жобого карата 32-тиркемеге ылайык банктын талапкерге карата өтүнүчү. Бул талап Директорлор кеңешинин төрагасынын жана мүчөлөрүнүн, ошондой эле Шариат кеңешинин төрагасынын жана мүчөлөрүнүн кызмат ордундарына талапкерлерге таркатылбайт.  

Жобонун ушул пунктунун 2 жана 5-пунктчаларында көрсөтүлгөн документтер Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин төрагасы жана мүчөлөрү, ошондой эле Аудит боюнча комитеттин жана тобокелдиктерди тескөө комитетинин төрагасы тарабынан сунушталбайт. 

Улуттук банктын туунду банктарындагы Директорлор кеңешинин мүчөлөрүнүн кызмат орундарына талапкерлерди макулдашууда бул кызмат орундарына талапкерлер Улуттук банктын кызматкерлери болуп саналса, 21-тиркеменин формасы боюнча анкетаны сунуштоо менен чектелет жана алар ушул Жободо белгиленген талаптарга жооп берүүгө тийиш. Сунушталган документтерге карата сын-пикирлер түшпөгөн жана талапкер белгиленген талаптарга ылайык келген учурда, Улуттук банктын ыйгарым укуктуу адамы макулдук берүү жөнүндө чечим кабыл алат жана Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмү ушул Жободо белгиленген мөөнөттө талапкерге макулдук берилгендиги жөнүндө кат жөнөтөт. 

Улуттук банк мыйзамдарда белгиленген максаттарга жетүү, ошондой эле белгилүү бир милдеттерди чечүү үчүн туунду банктын башкарма мүчөсү кызмат ордуна алдыга коюлган милдеттерди аткаруу үчүн түздөн-түз зарыл болгон багыттар боюнча квалификацияга жана компетенцияга ээ, кынтыксыз ишкердик аброй талаптарына жана ушул Жобонун 144-пунктунун 1, 3, 4-пунктчаларына жооп берген талапкерди макулдашуу жөнүндө чечим кабыл алууга укуктуу. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА), 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА), 2022-жылдын 9-мартындагы № 2022-П-12/12-3-(НПА) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

159. Талапкердин мурунку иши жөнүндө маалымат алуу зарылчылыгы келип чыккан учурда, Улуттук банк талапкер акыркы иштеген үч мекемеден бир же бир нече сунуштама каттарын талап кылууга укуктуу. Шариат кеңешинин мүчөлөрү кызмат ордуна талапкерлерден Кыргызстан мусулмандарынын Аалымдар кеңешинин же Кыргызстан мусулмандарынын дин башкармалыгынын мүчөлөрүнөн же ислам финансы-кредит уюмдарынын жана финансы уюмдарынын (анын ичинде чет өлкөлүк финансы-кредит уюмдарынын жана финансы уюмдарынын) Шариат кеңешинин мүчөлөрүнөн, эл аралык уюмдардын Шариат кеңешинин мүчөлөрүнөн сунуштама каттар талап кылынышы мүмкүн. Сунуштама катта аны сунуштап жаткан адамдын аты-жөнү, атасынын аты, иштеген жери жана дареги, кызмат орду, телефону, факсы, электрондук почтасынын дареги, талапкерге берилген мүнөздөмө, ал талапкер менен кайсы жерде жана качан иштегендиги жөнүндө маалыматтар, ошондой эле сунуштамага кол коюлган күн көрсөтүлүүгө тийиш. Сунуштап жаткан адамдын кол тамгасынын аныктыгы ал иштеген жер боюнча же нотариуста күбөлөндүрүлүүгө тийиш. Мындай талапты сунуштама уюмдун фирмалык бланкында берилген жана ага уюмдун мөөрү коюлган учурда аткаруу милдеттүү эмес. Ошол эле учурда сунуштамаларды төмөнкүлөрдүн берүүсүнө жол берилбейт:  

1) Улуттук банктын кызматкерлеринен;  

2) кайсы болбосун туугандарынан;  

3) талапкерди макулдашуу жөнүндө өтүнүч кат берген банктын жетекчилеринен жана кызматкерлеринен;  

4) өтүнүч кат берип жаткан банктын аффилирленген компанияларынын кызмат адамдарынан;  

5) алгылыксыз жана кооптуу банктык тажрыйбага кирген ишти жүзөгө ашырууга катышы бар деп табылган адамдардан жана ушул Жобонун 126-пунктунда көрсөтүлгөн кызмат орундарына акыркы жолу макулдашуудан өтүү жол-жобосунда макулдашуудан баш тартылган адамдардан.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА), 2022-жылдын 9-мартындагы № 2022-П-12/12-3-(НПА) токтомдорунун редакциясына ылайык) 

160. (КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомуна ылайык күчүн жоготту) 

161. (КР Улуттук банк Башкармасынын 2021-жылдын 25-августундагы № 2021-П-12/47-2-(НПА) токтомуна ылайык күчүн жоготту)  

Жогоруда көрсөтүлгөн чектөөлөр талапкердин акыркы иштеген жеринен сунушталган сунуштама-катка таркатылбайт.  

Сунуштама-кат берген адамдын кол тамгасынын аныктыгы анын иш орду боюнча же болбосо нотариус тарабынан тастыкталууга тийиш. Бул талап, эгерде сунуштама-кат уюмдун фирмалык бланкында сунушталса жана уюмдун мөөрү басылган шартта милдеттүү болуп саналбайт. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

162. Зарыл болгон учурда, Улуттук банк берилген маалыматты чечим кабыл үчүн жетишсиз деп эсептесе, ал банктан, талапкерден жана/же үчүнчү жактардан кошумча маалыматты талап кыла алат.  

163. Чет тилде берилүүчү документтер Кыргыз Республикасынын мамлекеттик жана/же расмий тилдерине которулуп, белгиленген тартипте тастыкталууга тийиш.  

164. Сунушталган документтерде толук маалымат берилиши, анкеталардын так толтурулушу жана талапкердин ушул Жободо белгиленген талаптарга ылайык келиши кароого алынат.  

Документтерди карап чыгууда Улуттук банк талапкердин мурда иштеген ордун, банктык/финансылык чөйрөдө иштөө тажрыйбасынын болушун жана банктык/финансылык чөйрөгө байланыштуу багытта иштегендигин, тиешелүү документтер менен тастыкталган адистештирилген билиминин болушун эске алат.  

Эгерде сунушталган документтерге карата сын-пикирлер болсо же талапкерлердин иш тажрыйбасы (стажы), билими жана милдеттүү сертификаттары белгиленген талаптарга жооп бербесе Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмү аларды жеткире иштеп чыгуу же талапкерди макулдашуудан баш тартуу жөнүндө кат жөнөткөнгө укуктуу. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

165. Документтердин белгиленген талаптарга ылайык келбеген жана документтерин толук эмес топтомун сунуштаган учурда, жеткире иштеп чыгуу жана сын-пикирлерди четтетүү зарылчылыгы тууралуу банкка кат жөнөтүлөт. Банк сын-пикирлерди эске алуу менен жеткире иштелип чыккан документтерди жыйырма календардык күндөн кечиктирбестен, Кыргыз Республикасынын резидент эместери менен учурда отуз календардык күндөн кечиктирбестен Улуттук банкка сунуштоого тийиш. Жобонун талаптарына ылайык келбеген же толук эмес көлөмдө эки жолдон ашык же болбосо белгиленген мөөнөт ичинде документтерди сунуштабаган учурда, талапкердин документтери Улуттук банк тарабынан кароого алынбайт.  

166. Талапкерлерди макулдашуу үчүн документтерди сунуштаган күндөн тартып отуз иш күнү ичинде макулдашуу тууралуу чечим кабыл алынат. Кошумча маалыматтарды же документтерди алуу зарыл болсо Улуттук банк талапкердин документтерин кароо мөөнөтүн жыйырма иш күнгө чейин созууга укугу бар.  

Талапкерлерди кызмат ордуна макулдашуу тууралуу чечим:  

- Директорлор кеңешинин, Шариат кеңешинин төрагасы жана мүчөлөрү (Улуттук банктын кызматкери болуп саналган жана Улуттук банктын туунду банкынын Директорлор кеңешине шайланган талапкерлерден тышкары), Аудит боюнча комитеттин, Тобокелдиктерди тескөө боюнча комитетинин төрагасы, башкарманын төрагасы, банктын кредиттик ишине жана ислам принциптери боюнча каржылоого жооп берген башкарманын төрагасынын орун басары/башкарманын мүчөсү (эгерде, башкаруучу директор банктын кредиттик ишине жана ислам принциптери боюнча каржылоого жооп берген башкарманын төрагасынын орун басарынын алдында болбосо), ички аудит кызматынын жетекчиси, банктын башкы бухгалтери боюнча Улуттук банктын Көзөмөл боюнча комитети тарабынан кабыл алынат;  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

- төраганын орун басары жана башка Башкарманын мүчөлөрү, башкаруучу директору, комплаенс-контролдоо кызматтарынын жетекчилери, тобокелдик-менеджменти жана "ислам терезесинин" жетекчиси боюнча, Улуттук банктын төрагасынын банктык көзөмөл жана лицензиялоо маселелерин түздөн-түз тескөөгө алган орун басары/Улуттук банк Башкармасынын мүчөсү тарабынан кабыл алынат;  

- ислам принциптери боюнча каржылоого, активдерди жана пассивдерди тескөөгө, банктын кредиттик иштерине жооп берген түзүмдүк бөлүмдөрдүн жетекчилери, Улуттук банктын кызматкери болуп саналган жана Улуттук банктын туунду банкынын Директорлор кеңешине шайланган Директорлор кеңешинин мүчөсүнүн кызмат ордуна талапкерлер боюнча Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмүнүн начальниги тарабынан кабыл алынат.  

Банктын башка кызматтык адамдардын макулдашуу боюнча чечим Көзөмөл боюнча комитети, Улуттук банктын Төрагасынын орун басары/ банктык көзөмөл жана лицензиялоо маселелерин түздөн-түз тескөөгө алган Башкарманын мүчөсү же Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмүнүн начальниги тарабынан, кызмат адамынын функционалдык милдеттерине жараша кабыл алынат.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

Түзүмдүк бөлүмдөрдүн жетекчилеринин орун басарларын/башкы бухгалтерди макулдашуу жөнүндө чечим түзүмдүк бөлүмдөрдүн жетекчилерин/башкы бухгалтерди макулдашуу жөнүндө чечим кабыл алган орган/кызмат адамы тарабынан кабыл алынат. 

(КР Улуттук банк башкармасынын2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомдорнун редакцияларына ылайык) 

167. Улуттук банктын Көзөмөл боюнча комитети, Төраганын орун басары/Улуттук банк Башкармасынын мүчөсү жана/же Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмүнүн жетекчиси талапкерлерди маектешүүгө чакырууга укуктуу. Маектешүү үчүн Улуттук банктын башка түзүмдүк бөлүмдөрүнөн кызматкерлер чакыртылышы мүмкүн. Маектешүүнүн жүрүшүндө протокол толтурулат, ага Улуттук банктын өкүлдөрү кол коёт жана ал талапкерди макулдашуудан баш тартуу үчүн негиз катары кызмат кылышы да мүмкүн. Маектешүүнүн жүрүшүндө аудио жана видео каражаттар колдонулушу мүмкүн.  

Талапкер маектешүүгө келбеген учурда, документтер кароого алынбайт. Эгерде талапкер экиден көп жолу жүйөлүү себептерсиз (ооруп калса, иш сапарында болсо ж.б.) маектешүүгө келбесе, Улуттук банк аны макулдашуудан баш тартышы мүмкүн.  

Маектешүүнүн жүрүшүндө талапкерге анын банктык мыйзам талаптарын, банк иши жөнүндө билим деңгээлине баа берүү үчүн, ошондой эле төмөнкүлөрдү кошо алганда, бирок талапкердин ишкердик аброю, анын мурдагы иши, ишкердик жана тууганчылыгы жөнүндө маселелер менен гана чектелбестен, талапкерди кызмат ордуна макулдашуу процессине тиешелүү кайсыл болбосун башка багыттар боюнча суроолор берилет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

168. Талапкерлерди карап чыгууда инспектордук текшерүүнүн, ошондой эле кайсы болбосун мамлекеттик же жөнгө салуучу орган тарабынан жүргүзүлүүчү текшерүүнүн жүрүшүндө алынган маалыматтар эске алынат.  

169. Талапкерлерди кароонун жыйынтыгы талапкерлер боюнча чечим кабыл алынган күндөн тартып үч жумуш күн ичинде Улуттук банк тарабынан банкка жазуу жүзүндө кат жөнөтүлөт.  

V БӨЛҮМ. ОБОЧОЛОНГОН БӨЛҮМДӨРДҮ ТҮЗҮҮ ЖОЛУ МЕНЕН БАНКТЫН ИШИН КЕҢЕЙТҮҮ ТАРТИБИ  

170. Банк филиалдар, өкүлчүлүктөр, сактык жана көчмө кассалары, мобилдик кеңселер, акча алмаштыруу пункттары түрүндө обочолонгон бөлүмдөрүн, ошондой эле консультация берүү кызматтарын жана банктык кызматтарды сунуштоо боюнча билдирмелерди кабыл алуу боюнча кызматтарды жүзөгө ашыруу укугу менен кардарларды тейлөө пункттарын ача алат. Банк Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарын жана ушул жобонун талаптарын аткарган шартта өзүнүн обочолонгон түзүмдүк бөлүмдөрүн ачышы мүмкүн. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

22-глава. Туунду банкты түзүүнүн өзгөчөлүктөрү  

171. Туунду банк өз алдынча юридикалык жак болуп саналат. Кыргыз Республикасынын аймагында туунду банкты түзүү Улуттук банктын жазуу жүзүндөгү уруксатынын негизинде жана төмөнкү шарттарда гана мүмкүн:  

1) туунду банктын жана башкы банктын менчигинин жана башкаруу түзүмү, финансылык мүмкүнчүлүктөрү Улуттук банк белгилеген критерийлерге ылайык келсе;  

2) туунду банктын ишинен улам, башкы банкта келип чыккан тобокелдиктерди контролдукка алуу жол-жобосу жана башкы жана туунду банктын корпоративдик өз алдынчалыгын колдоого багытталган жол-жоболор иштелип чыкса;  

3) туунду банкты түзүү же сатып алуу башкы банктын финансылык туруктуулугуна олуттуу деле тобокелдиктерди алып келбесе;  

4) Улуттук банк тарабынан белгиленген башка талаптар аткарылса.  

172. Чет өлкө башкы банкы Кыргыз Республикасынын аймагындагы туунду банкка карата чет өлкөдөгү банктар болушу мүмкүн, алар төмөнкү кредиттик рейтингдердин бирине ылайык келүүгө тийиш:  

- "Standard & Poor's", "Investors Service", "Fitch-IBCA" (АКШ) рейтингдик агенттиктер тарабынан ыйгарылган "В" категориясынан төмөн болбогон узак мөөнөттүү кредиттик рейтингине,  

- же "Capital Intelligence", "Japan Credit Rating Agency (JCR)", "Dominion Bond Rating Service (DBRS)", "Rating & Investment Information (R&I)" рейтингдик агенттиктер тарабынан ыйгарылган ушундай эле деңгээлдеги кредиттик рейтингине.  

173. Туунду банкты түзүүгө уруксат алуу үчүн ушул жобонун II жана III бөлүктөрүнө ылайык берилүүчү документтерге кошумча түрдө төмөндөгүлөр сунушталууга тийиш: 

1) Кыргыз Республикасынын аймагында туунду банкты ачуу (сатып алуу) жөнүндө өтүнүч ээсинин тийиштүү (ыйгарым укуктуу) органынын чечими;  

2) туунду банктын ишинен улам өтүнүч ээсинен келип чыгуучу тобокелдиктерди көзөмөлдөө үчүн түзүлгөн жол-жоболор;  

3) туунду банктын ишинин өтүнүч ээсинин (башка компаниянын) финансылык абалына мүмкүн болуучу таасирин талдап-иликтөө;  

4) өтүнүч ээсинин туунду банкка салуучу инвестициянын суммасы жана анын өтүнүч ээсинин өз капиталына карата пайыздык катышы тууралуу маалыматтар;  

5) өтүнүч ээсинин жайгашкан (катталган) өлкөнүн көзөмөлдөөчү органынын төмөндөгүлөр тууралуу жазуу жүзүндөгү тастыктоосу: 

а) Кыргыз Республикасынын аймагында туунду банкты түзүүгө (сатып алууга) макулдук же мындай уруксат өтүнүч ээсинин жайгашкан өлкөнүн мыйзамдары боюнча талап кылынбай тургандыгы тууралуу тастыктоо жөнүндө;  

б) өтүнүч ээси ыйгарым укуктуу орган тарабынан берилген тийиштүү лицензияга ээ экендиги жөнүндө;  

в) Базель принциптерине ылайык консолидацияланган негизде банк тобуна көзөмөлдүн жүзөгө ашырылышы жөнүндө;  

г) туруктуу негизде Улуттук банк менен кызматташууга даяр экендиги жана туунду банкка көзөмөлдүк кылууга жана өтүнүч ээсинин финансылык абалына жана аброюна тийиштүү бардык учурларга байланышкан маалыматтарды оперативдүү түрдө сунуштоо жөнүндө. 

174. Улуттук банктын лицензиясынын негизинде иш алып барган банктын акциялары ага туунду банктын статусун берүү менен башка юридикалык жак тарабынан сатылып алынса, ушул жобонун 173-пунктунда көрсөтүлгөн документтерге кошумча төмөндөгүлөр берилүүгө тийиш:  

1) банктын уставына сунушталуучу өзгөртүүлөр;  

2) банктын башкаруу түзүмүнө сунушталган өзгөртүүлөр, анын ичинде кызмат орундарына сунушталган жаңы талапкерлер;  

3) банктын кредиттик саясатындагы жана башка негизги саясаттарындагы өзгөртүүлөрдү кошо алганда, банктын сунушталуучу жаңы стратегиясы;  

4) банктын болжолдонуучу эсептешүү балансын кошо алганда, финансылык болжолдоо;  

5) активдерди сатуу, иш-аракетти кошуу, кеңейтүү, активдерди кыскартуу (көбөйтүү), филиалдардын тармагын кыскартуу (кеңейтүү) ж.б. жагындагы башка пландар менен сунуштар.  

175. Улуттук банктын лицензиясынын негизинде иш алып барган банк туунду банкты түзүүгө же туунду банктын статусун берүү менен башка банкта контролдукка ээ болууга уруксат алуу үчүн төмөндөгү талаптарды аткарууга тийиш:  

1) Улуттук банктын талаптарына ылайык "шайкеш капиталдашуусун" критерийлерине туура келиши;  

2) жаңы банкты түзүүнүн ушул жободо туунду банкка карата каралган бардык шарттарынын аткарылышы;  

3) туунду банктын ишинен улам өтүнүч ээсинин келип чыгуучу тобокелдиктерди контролдоо жол-жобосунун Улуттук банк тарабынан белгиленген талаптарга жана эл аралык тажрыйбада кабыл алынган стандарттарга туура келиши;  

4) туунду банкка ээлик кылуунун өтүнүч ээсинин финансылык туруктуулугуна алгылыксыз таасиринин жоктугу;  

5) Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары туунду банкты түзгөн учурда - консолидацияланган негиздеги көзөмөлдү кошо алганда, туунду банк жайгашуучу өлкөдөгү (кабыл алуучу өлкөдөгү) көзөмөлдүн сапатынын, ошондой эле, кабыл алуучу өлкөнүн көзөмөл органы менен натыйжалуу кызматташуунун жана маалымат алмашуунун келечегинин Улуттук банк үчүн ылайыктуулугу.  

176. Банктын туунду компаниялары өзүнүн банктык жана/же финансылык ишин, ошондой эле банктык жана/же финансылык иш менен байланышкан ишти Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарында белгиленген негизде жана тартипте жүзөгө ашырат.  

Банктын ишкердикти ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык жүзөгө ашырган туунду компаниялары инвестициялоо иши менен алектене алышат. Ишин ислам банк иши жана каржылоо принциптерине ылайык жүзөгө ашырган туунду компаниянын инвестициялоо ишин жүргүзүү тартиби жана эрежелери Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларында белгиленет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

177. Туунду банкты түзүүгө макулдук берүү тууралуу чечим кабыл алууда төмөндөгү факторлор эске алынышы мүмкүн:  

а) башкы банк түзүлгөн (каттоодон өткөн) же туунду банкты кабыл алуучу өлкөдө депозиттерди камсыздандыруу системасынын болушу;  

б) башкы банк түзүлгөн (каттоодон өткөн) же туунду банкты кабыл алуучу өлкөдөгү экономикалык жагдай.  

178. Өтүнүч ээсинин өтүнүч катын жана финансылык абалын баа берүүдө Улуттук банк өтүнүч ээси туулуп өскөн (каттоодон өткөн) өлкөнүн көзөмөл органынын маалыматына жана пикирине таянышы мүмкүн.  

179. Улуттук банк туунду банкты сатып алууга карата же түзүүгө өтүнүч катты кароо үчүн зарыл болгон кошумча маалыматты талап кыла алат.  

23-глава. Банктын филиалын ачуу тартиби  

180. Юридикалык жак болуп саналбаган, банктын жайгашкан жерден тышкаркы жайгашкан, банктын атынан банктык операциялардын бардыгын же бөлүгүн банк тарабынан бекитилген Филиал жөнүндө жобонун негизинде жүзөгө ашырган жана банк тарабынан ага берилген ыйгарым укуктардын чегинде иш алып барган анын обочолонгон бөлүмү банктын филиалы болуп саналат.  

Филиал банк бөлүп берген мүлккө, банк менен бирдиктүү баланска, ошондой эле "филиал" деген сөздөр кошулган банктын аталышына толук дал келген аталышка ээ болот.  

Филиалдын жетекчиси банктын уставы боюнча ыйгарым укук берилген башкаруу органы тарабынан дайындалат жана белгиленген тартипте аларга берилген ишеним каттын негизинде иш алып барат. Ишеним катта операциялардын тизмеги жана филиалдын жетекчисинин башка ыйгарым укуктары көрсөтүлүүгө тийиш  

181. Банктын филиалы тууралуу маалыматтар банктын уставында камтылууга тийиш. Банк, филиалдын ачылышынан/жабылышынан кийин өткөрүлгөн акционерлердин биринчи жалпы жыйынында банктын уставына тиешелүү өзгөртүүлөрдү/толуктоолорду Банктын уставына бекитүүгө милдеттүү.  

182. Улуттук банк берген тиешелүү банктык лицензиянын негизинде иш алып барган банк төмөндөгү шартта Кыргыз Республикасынын аймагында өзүнүн филиалдарын ача алат:  

1) банктын абалынын начарлашынан улам Улуттук банктын өзгөчө көзөмөлдүгүнө алынбаса;  

2) банк, филиал ачуу өтүнүчү келип түшкөнгө чейинки иш жыйынтыгы боюнча акыркы эки жылдын аралыгында чыгашасыз болсо. Жаңыдан түзүлгөн банктар үчүн лицензия алган учурдан тартып алардын иш алып баруу мөөнөтү кеминде үч жылды түзсө, финансылык жыл пайда алуу менен аякташы зарыл;  

3) филиал ачууга тыюу салуу аркылуу банктын ишинин кеңейтилишине Улуттук банк тарабынан чектөөлөр киргизилбесе;  

4) Улуттук банктын талаптарына ылайык, банк "шайкеш капиталдаштырылса";  

5) банктын ишине инспектордук текшерүүнүн жана күндөлүк көзөмөлдүктүн жыйынтыгы боюнча Улуттук банктын сунуш-көрсөтмөлөрү жана талаптары аткарылса;  

6) филиал жана касса түйүнү жайгашкан жай ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын тиешелүү актылары менен тастыкталган техникалык жактан жабдылышы, күзөт-өрт жана коркунуч билдирүүчү сигналдар менен жабдылышы боюнча талаптарга жооп берсе; 

7) филиалдын жетекчиси жана башкы бухгалтери төмөнкү талаптарга жооп берүүгө тийиш:  

1) жогорку билимге ээ экендигин тастыктаган диплому болууга;  

2) акыркы он жыл ичинде банктарда жана/же башка финансы-кредит уюмдарда кеминде эки жыл иш тажрыйбасына ээ болууга.  

183. Банктын филиалы Улуттук банктын алдын ала жазуу жүзүндөгү макулдугу менен ачылат:  

Филиалды ачуу жана мамлекеттик каттоодон өткөрүүгө макулдук-катын алуу үчүн Улуттук банкка төмөнкү документтер берилет:  

1) филиалды ачылышын макулдашуу өтүнүчү (23-тиркеме);  

2) банктын уставына ылайык филиалды ачуу жөнүндө банктын ыйгарым укуктуу башкаруу органынын чечими (банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн жыйындан толтурулган протоколдун көчүрмөсү же протоколунан көчүрмө);  

3) филиал жөнүндө жобо (эки нускада), анда төмөндөгүлөр көрсөтүлүүгө тийиш: "филиал" деген сөздөр кошулган банктын аталышына толук дал келген филиалдын аталышы, юридикалык дареги, филиал жүзөгө ашырууга укуктуу банктык операциялар тизмеги, пландаштырылуучу операциялардын көлөмү жана мүнөзү, филиалдын жетекчисинин ыйгарым укуктары жана иш-милдеттери, башкы банк тарабынан натыйжалуу контролдукту жүзөгө ашыруу каралууга тийиш болгон анын укуктары менен милдеттери;  

4) филиалдын жетекчиси жана башкы бухгалтери тууралуу маалымат (24-тиркеме) эмгек китепчесинин көчүрмөсү, кредиттик бюродон маалымкат;  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

5) жүзөгө ашырууга ыйгарым укук берилген операцияларды жана бүтүмдөрдү көрсөтүү менен филиалдын жетекчисине берилген ишеним каттын банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсү;  

6) банктын стратегиялык максаттарына жетишүү жана банктын болжолдонуучу кирешелүүлүгү боюнча филиалдын ишине таасир этүү көз карашынан филиалдын келечектеги ишине баа берүү;  

7) филиал жайгашкан жайдын техникалык жактан жабдылышы боюнча белгиленген талаптарга ылайык келүүсү жөнүндө ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын тиешелүү мөөрү менен күбөлөндүрүлгөн анын корутундусу;  

8) банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн филиал жайгаштырылуучу жайга менчик укугун тастыктаган ижара келишиминин же документтин көчүрмөсү.  

184. Талаптагыдай тариздетилген документтерди алган күндөн тартып он жумуш күнү ичинде, ошондой эле баш тартуу үчүн негиз жок болгон шартта Улуттук банк, Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмүнүн ишин түздөн-түз тескөөгө алган Улуттук банктын Төрагасынын орун басарынын/Башкарма мүчөсүнүн колу коюлган макулдашуу катын юридикалык жактарды каттоо боюнча ыйгарым укук чегерилген мамлекеттик органга филиалды мыйзамдарда белгиленген тартипте каттоо үчүн негиз болуп саналган "Филиал жөнүндө" жобонун эки нускасын кошо тиркөө менен жөнөтөт.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

185. Жобонун 182 жана 183-пункттарында көрсөтүлгөн талаптар жана шарттар банк тарабынан сакталбагандыгы аныкталган учурда, Улуттук банктын Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмү банктын дарегине филиалды ачуу үчүн белгиленген талаптары аткарылбагандыгы жөнүндө кат жөнөтөт.  

Банк филиал ачуу боюнча сын-пикирлерди четтеткенден же документтерди жеткире иштеп чыккандан кийин макулдашуу жөнүндө кайра өтүнүч менен кайрылууга укуктуу.  

186. Банктын филиалы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдан каттоодон өткөртүлгөндөн кийин беш жумуш күнүнөн ашпаган мөөнөттө, филиалды мамлекеттик каттоо тууралуу күбөлүктүн банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсүн жана мамлекеттик каттоо тууралуу белгиси менен "Филиал жөнүндө" жобонун талаптагыдай күбөлөндүрүлгөн көчүрмөлөрүн кошо тиркөө менен тиешелүү жазуу жүзүндө билдирүү берүүгө милдеттүү.  

187. Улуттук банк, банктардын филиалдарынын реестрин электрондук түрдө жүргүзөт.  

Реестр, календардык жыл аяктагандан кийин белгиленген тартипте архивделет. 

(КР Улуттук банк башкармасынын 2020-жылдын 8-июлундагы № 2020-П-12\39-1-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

188. Банк документтерди ушул жобонун 186-пунктунда каралган документтерди сунуштаган күндөн тартып беш жумуш күн ичинде Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмү төмөндөгүлөрдү жүзөгө ашырат:  

1) банктардын филиалдарынын реестрине жазуу киргизет;  

2) банктын филиалын ачуу жана банктардын филиалдарынын реестрине тиешелүү жазууларды киргизилгендиги тууралуу катты филиалдын жетекчисин жана башкы бухгалтерин, ыйгарылган БИКти көрсөтүү менен жөнөтөт;  

а) Улуттук банктын тиешелүү түзүмдүк бөлүмдөрүнө, областтык башкармалыктарына жана өкүлчүлүгүнө;  

б) коммерциялык банктарга;  

в) Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин Борбордук казыналыгына.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

189. Банктын филиалы банктардын филиалдарынын реестрине жазуу киргизилгендиги тууралуу Улуттук банктын билдирүүсүн алган күндөн тартып банктык операцияларды жүргүзүүгө укуктуу.  

190. Филиалга жаңы жетекчи жана/же башкы бухгалтер дайындалган учурда банк, ал тууралуу Улуттук банкты жазуу жүзүндө билдирүүгө жана филиалдын жетекчиси жана/же башкы бухгалтери жөнүндө маалыматтарды белгиленген форма боюнча (24-тиркемеге ылайык) эмгек китепчесинин көчүрмөсү, ишеним каттын көчүрмөсү (филиалдын жетекчиси үчүн) дайындалган күндөн тартып он жумуш күн ичинде сунуштоого милдеттүү. Билдирүүдө ошондой эле, банктын ыйгарым укуктуу башкаруу органынын филиалдын жетекчисинин же башкы бухгалтеринин кызмат ордун буга чейин ээлеген адамдын иштен бошотуу, иштен бошотуу (четтетүү) себептери тууралуу чечиминин күнү жана номери боюнча маалымат сунушталууга тийиш. 

Филиалдын жетекчиси жана башкы бухгалтери кынтыксыз ишкердик аброй критерийлерине туура келүүгө тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА), 2019-жылдын 21-августундагы № 2019-П-12/43-2-(НПА) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

191. Анын мамлекеттик кайра каттоодон өткөртүү талап кылынбаган филиалдын жайгашкан орду өзгөргөн шартта, банк бул тууралуу ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын филиал жайгашуучу жай техникалык жактан жабдылышы боюнча белгиленген талаптарга жооп бере тургандыгы тууралуу актысын алган күндөн тартып беш жумуш күн ичинде Улуттук банкка жазуу жүзүндө билдирүүгө милдеттүү.  

Жобонун ушул пунктунда көрсөтүлгөн билдирүүгө кошумча төмөнкү документтер кошо тиркелүүгө тийиш:  

1) банктын уставына ылайык ыйгарым укуктуу башкаруу органынын филиалдын жайгашкан жеринин дарегинин өзгөргөндүгү тууралуу чечими (банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсү);  

2) ижаралоо келишиминин же жаңы жайга укук белгилөөчү документтин күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсү;  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

3) филиал жайгашкан жайдын техникалык жактан жабдылышы боюнча белгиленген талаптарга ылайык келүүсү жөнүндө ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын тиешелүү мөөрү менен күбөлөндүрүлгөн анын актысы.  

192. Жобонун 191-пунктунда каралган талаптарды канааттандырган документтерди банк алып келген учурда, Улуттук банк банктардын филиалынын реестрине тийиштүү жазууну киргизип, банктын филиалын жаңы дареги боюнча банктардын филиалынын реестрине киргизүү жөнүндө он күндүн ичинде банктын дарегине кат жөнөтөт.  

Банктын филиалы жобонун ушул пунктунда каралган банктардын филиалдар реестрине филиалдын жаңы дареги катталгандыгы жөнүндө Улуттук банктан билдирме алгандан кийин гана жаңы дареги боюнча банк операцияларын жүргүзүүнү баштоого укуктуу.  

193. Филиалды Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык мамлекеттик кайра каттоодон өткөртүү зарылчылыгы келип чыккан шартта банк, банктын филиалын мамлекеттик кайра каттоо үчүн макулдук-катын алууга Улуттук банкка өтүнүч-кат жөнөтөт. Өтүнүч катка төмөнкүдөй документтер кошо тиркелүүгө тийиш:  

1) банктын уставына ылайык ыйгарым укуктуу башкаруу органынын филиалды мамлекеттик кайра каттоодон өткөртүү тууралуу чечими филиалына тиешелүү себептерин көрсөтүү менен/кайра каттоо үчүн негиздери менен (банк тарабынан күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсү) өткөрүү жөнүндө чечим;  

2) эгерде жобого өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизилүүдө "Филиал жөнүндө" жобонун жаңы редакциясындагы же болбосо киргизилген өзгөртүүлөрү жана толуктоолору менен эки нускасын;  

3) ушул Жобонун 191-пунктунда каралган документтер – филиал жайгашкан дарек өзгөргөн учурда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык ал мамлекеттик кайра каттоодон өткөртүлүүгө тийиш. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 30-ноябрындагы №2022-П-17-74-5-(БС) токтомунун редакциясына ылайык) 

194. Талаптагыдай тариздетилген документтерди алган күндөн тартып он жумуш күнү ичинде Улуттук банк, Улуттук банктын жооптуу түзүмдүк бөлүмүнүн ишин түздөн-түз тескөөгө алган Улуттук банктын Төрагасынын орун басарынын/башкарма мүчөсүнүн колу коюлган макулдашуу катын юридикалык жактарды каттоо боюнча ыйгарым укук чегерилген мамлекеттик органга филиалды мыйзамдарда белгиленген тартипте каттоо үчүн негиз болуп саналган "Филиал жөнүндө" жобонун эки нускасын кошо тиркөө менен жөнөтөт.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2018-жылдын 24-октябрындагы № 2018-П-12/44-3-(НПА) токтомунун редакциясына ылайык) 

195. "Филиал жөнүндө" жобого сунушталган өзгөртүүлөр жана толуктоолор банктык мыйзам талаптарына ылайык келбеген учурда, Улуттук банк банктын филиалын мамлекеттик кайра каттоого макулдук-катын берүүдөн баш тартышы мүмкүн.  

196. Банктын филиалы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдан кайра каттоодон өтк