Кайта келүү

ь 2009-жылдын 7-апрелинде Улуттук банк Башкармасынын кезектеги отуруму ёткёрълъп, анын жъръшъндё тёмёнкъ маселелер каралуу менен тиешелъъ токтомдор кабыл алынган: 

"Банктарды рефинансылоонун адистешкен фонду" ЖЧКсынын кредиттик каражаттары боюнча пайыздык чен ёлчёмън белгилёё ъчън тъзётъъ коэффициенттери жёнъндё (№17/1);  

"Банктарды рефинансылоонун адистешкен фонду" ЖЧКсынын бизнес-планын бекитъъ жёнъндё (№17/2);  

"Банктарды рефинансылоонун адистешкен фонду" ЖЧКсынын Дирекциясы жёнъндё" жобону бекитъъ тууралуу (№17/3);  

"Банктарды рефинансылоонун адистешкен фонду" ЖЧКсынын Байкоочу кеьеши жёнъндё" жобону бекитъъ тууралуу (№17/4). 

 

 

ь 2009-жылга карата жарыяланган акча-кредит саясатынын алкагында Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы эркин алмашуу курсу саясатын жъргъзъънъ жана алмашуу курсунун кескин алмашууларын жумшартуу максатында банктар аралык валюта тооруктарына катышууну улантууда. Валюталардын алмашуу курсу белгилъъ бир мезгилге карата рыноктун къндёлък конъюнктурасына жараша, б.а. ички валюта рыногундагы сатып алуучулардын жана сатуучулардын аракеттеринен кёз каранды болуу менен жогорулап же тёмёндёп турушу мъмкън. Акыркы убактарда сомго карата АКШ долларынын бекемделъъсъ байкалууда. Кыргыз Республикасындагы АКШ долларынын бекемделъъ процесси 2008-жылдын экинчи жарымынан башталган АКШ долларынын сомго карата курсунун ёсъшъ 2008-жылдын 1-июлунан 2009-жылдын 31-мартына чейин 18,65% тъзгён. 2009-жылдын 1-чейреги ичинде доллар сомго карата 8,15% бекемделген, ал эми анын бекемделъъ арымы 2009-жылдын башталышынан 10-апрелге чейин 9,62% тъзгён. 

Салыштырып кёръъ ъчън, Россияда 2008-жылдын 1-июлунан 2009-жылдын 31-мартына чейин орус рублинин АКШ долларына карата девальвациялануусу 42,44% тъзгён. Казакстандагы АКШ долларынын бекемделиши ушул эле мезгил ичинде 25,34% маанисине жетсе, Арменияда улуттук валюта 21,28% наркын тёмёндёткён. Белгилей кетъъчъ нерсе, Казакстан жана Россия улуттук валютанын алмашуу курсу АКШ долларына же бир нече валютадан турган себетке байланыштырылган мамлекеттерден болуп саналышат, муну катталган валюта режиминин бир търъ деп кароого болот. Кыргыз Республикасында АКШ долларынын сомго карата алмашуу курсу бир деьгээлде кармалып турбайт, анткени ал эркин алмашуу курсу режиминин принциптерине ылайык тъзълёт, б.а. алмашуу курсу ички валюта рыногундагы суроо-талаптын жана сунуштоонун натыйжасында тъптёлёт. 

Республикадагы экономикалык жагдайга терс таасирин тийгизиши мъмкън болгон алмашуу курсунун кескин олку-солку болушунун алдын алуу максатында, Улуттук банк банктар аралык валюта тооруктарында валюталык интервенцияларды жъзёгё ашырат. 2009-жылдын биринчи чейрегинин жыйынтыгы боюнча Улуттук банктын АКШ долларларын таза сатуусу 145,05 млн. АКШ долларын тъзгён, буга тиешелъъ ушул эле суммага ёлкёнън алтын-валюталык камдары (резерви) азайган. Улуттук банктын эл аралык камдарынын кёлёмъ 2009-жылдын 9-апрелине карата 1 197,56 млн. АКШ долларын тъзгён жана бул улуттук валютаны чет ёлкё валютасына алмаштырууга карата суроо-талаптын потенциалдуу мъмкън болгон кёлёмън жабат. 

Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы дъйнёлък рыноктордогу жана КМШ ёлкёлёръндёгъ тенденцияларга дайыма кёз салып туруу менен, мындан ары да республикадагы валюта рыногун турукташтыруу боюнча шайкеш аракеттерди кёрё бермекчи

 

 

ь Эл аралык валюта фондунун (ЭВФ) техникалык колдоо кёрсётъъ долбоорунун алкагында, Кыргыз Республикасындагы Кызматташуунун Швейцария Бюросунун (SECO), "Терроризмди каржылоо жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенъъ тъзъмън къчётъъ"/ кёзёмёл компонентинин каржылык кёмёгъ менен, Кыргыз Республикасынын Улуттук банкында ЭВФ миссиясы тарабынан 2009-жылдын 25-мартынан 3-апрелине чейин бир катар иш-чаралар ёткёрългён: 

ЭВФ миссиясынын эксперти Кристел По айымдын Улуттук банктын структуралык бёлъмдёрънън терроризмди каржылоо жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенъъ процессине тартылган кызматкерлери менен жолугушуулары, кыска мёёнёттёгъ (жакынкы 6 айда) жана орто аралык мёёнёттёгъ (кийинки 12 айга) мезгил ъчън биргелешип аракеттенъъ планын талкуулоо; 

Улуттук банктын жана Финансылык чалгындоо кызматынын кызматкерлери ъчън "Тобокел-багытталган кёзёмёлдък жана жер-жерлердеги инспектирлёё" темасында семинар ёткёръъ. 

 

 

Банктык эмес финансы-кредит мекемелеринин жаьылыктары 

 

Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тёмёнкъ банктык эмес финансы-кредит мекемелерине жана алмашуу бюролоруна лицензияларды (къбёлъктёрдъ) берген

1. Мекеме "Аруу Кенч" МКАсына (жеке адамдарга жана юридикалык жактарга чакан кредиттерди беръъгё 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 168-къбёлък). Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Тъп району, Ой-Тал айылы, Ленин атындагы кёчё, номерсиз

2. Мекеме "Марс-Финанс" МКАсына (жеке адамдарга жана юридикалык жактарга чакан кредиттерди беръъгё 2009-жылдын 10-апрелинде берилген 169-къбёлък). Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Жети-Ёгъз району, Кызыл-Суу айылы, Ибраев атындагы кёчё, 64. 

3. ЖЧК "JOHN & CO" (ДЖОН и Компани) МККсына (жеке адамдарга жана юридикалык жактарга чакан кредиттерди беръъгё 2009-жылдын 8-апрелинде берилген №204-къбёлък). Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Елецкий кыска кёчёсъ, 63/1. 

4. КЖК "ООМАТКЕЛ" ломбардына (кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2009-жылдын 8-апрелинде берилген 397-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Ош шаары, Карасу кёчёсъ, номерсиз

5. КЖК "Удача Партнер" ломбардына (кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2009-жылдын 8-апрелинде берилген 398-лицензия). Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чъй проспектиси, 174-ъй

6. КЖК "НАМ" ломбардына (кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2009-жылдын 8-апрелинде берилген 399-лицензия). Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Абдрахманов атындагы кёчё, 145-ъй, 6-кв. 

7. КЖК "Пирамида" ломбардына (кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2009-жылдын 10-апрелинде берилген №400-лицензия). Юридикалык дареги: Жалал-Абад областы, Ноокен району, Кочкор-Ата шаары, Октябрь кёчёсъ, номерсиз ("Айгъл" базары). 

8. Жеке ишкер Руденко Антон Васильевичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3958-лицензия), алмашуу бюросу 2192 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чъй проспекти, 125, 3-кв. 

9. Жеке ишкер ЧП Жусупов Эмилбек Жолчубековичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3959-лицензия), алмашуу бюросу 2193 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, "Дордой" базары, борбордук ётмё жол, 26 (16)-контейнер. 

10. "Имидж-Плюс" ЖЧКсына (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3960-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Ош шаары , Баялинов атындагы кёчё, 1. 

11. Жеке ишкер Чокоев Улукбек Акбаевичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3961-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Кара-Суу району, Туратали базары

12. Жеке ишкер Касымов Равшанбек Осмоналиевичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3962-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Ош шаары, Базар кёчёсъ, номерсиз

13. Жеке ишкер Курбанова Саадатка (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3963-лицензия), алмашуу бюросу 2194 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, "Манас" аэропорту, 1-кабат. 

14. Жеке ишкер Омурзакова Хализа Токторовнага (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3964-лицензия), алмашуу бюросу 2195 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Москва кёчёсъ, № 86. 

15. "ЛТЖ-ЭКЮ" ЖЧКсына (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3965-лицензия), алмашуу бюросу 2196 номеринде, кошумча алмашуу бюросу 2197 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чымкент кёчёсъ, 1. 

16. Жеке ишкер Даврушева Елена Алексеевнага (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 6-апрелинде берилген 3966-лицензия), алмашуу бюросу 2198 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Абдрахманов атындагы кёчё, 119-ъй

17. Жеке ишкер Нурматов Шарип Олияровичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 7-апрелинде берилген 3967-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Кара-Суу шаары, Ленин атындагы кёчё, номерсиз, Туратали базары

18. Жеке ишкер Эргешова Хатичахан Сатыбалдиевнага (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 7-апрелинде берилген 3968-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Кара-Суу шаары, Туратали базары

19. Жеке ишкер Исабеков Нурлан Кубанычбековичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 9-апрелинде берилген 3969-лицензия), алмашуу бюросу 2199 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Киев кёчёсъ, 203. 

20. Жеке ишкер Абдрахманова Назира Мелисовнага (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2009-жылдын 9-апрелинде берилген 3970-лицензия), алмашуу бюросу 2200 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Байтик Баатыр атындагы кёчё, 3В. 

 

Тёмёнкъ банктык эмес финансы-кредит мекемелеринин  

лицензиялары/къбёлъктёръ жокко чыгарылган жана кайра чакырылып алынган: 

 

1. 2009-жылдын 8-апрелинен тартып КЖК "Бумеранг-Алмаз" ломбардына кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2005-жылдын 6-апрелинде берилген №250-лицензия Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын областтык башкармалыгынын 2009-жылдын 8-апрелиндеги №20-н/и буйруусунун негизинде, отчетторун дайыма бербей келгендиги ъчън кайра чакырылып алынган. Юридикалык дареги: Жалал-Абад областы, Жалал-Абад шаары, Ленин атындагы кёчё, 176-ъй, 15- кв.  

2. 2009-жылдын 8-апрелинен тартып КЖК "НУК" ломбардына кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2007-жылдын 6-июнунда берилген №325-лицензия Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын областтык башкармалыгынын 2009-жылдын 8-апрелиндеги №20-н/и буйруусунун негизинде, отчетторун дайыма бербей келгендиги ъчън кайра чакырылып алынган. Юридикалык дареги: Жалал-Абад областы, Жалал-Абад шаары, борбордук базар.  

3. 2009-жылдын 8-апрелинен тартып КЖК "Стимул-Кредит" ломбардына кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2007-жылдын 20-августунда берилген №334-лицензия Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын областтык башкармалыгынын 2009-жылдын 8-апрелиндеги №20-н/и буйруусунун негизинде, отчетторун дайыма бербей келгендиги ъчън кайра чакырылып алынган. Юридикалык дареги: Жалал-Абад областы, Жалал-Абад шаары, борбордук базар.  

4. 2009-жылдын 8-апрелинен тартып КЖК "Элнур-Кредит" ломбардына кыймылдуу мълктъ кърёёгё алуу менен кыска мёёнёттъъ кредиттерди беръъ боюнча операцияларды жъзёгё ашыруу укугуна 2005-жылдын 4-мартында берилген №229-лицензия Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын областтык башкармалыгынын 2009-жылдын 8-апрелиндеги №20-н/и буйруусунун негизинде, отчетторун дайыма бербей келгендиги ъчън кайра чакырылып алынган. Юридикалык дареги: Жалал-Абад областы, Жалал-Абад шаары, колхоз базары.  

1. 2009-жылдын 9-апрелинен тартып жеке ишкер К.Ш. Караибрагимовго нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 6-ноябрында берилген №3793-лицензия Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын 2009-жылдын 9-апрелиндеги №30-О буйруусунун негизинде, отчетту убагында бербегендиги ъчън кайра чакырылып алынган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чъй проспекти, 257. 

 

 

Банктар аралык тёлёмдёр 

 

Банктар аралык тёлём системаларынын кёрсёткъчтёръ 

  

Бардыгы болуп банктар аралык тёлём системалары 

анын ичинде  

Клиринг системасы 

Гросс системасы 

кёлёмъ 

млн. сом 

саны 

даана 

кёлёмъ 

млн. сом. 

саны 

даана 

кёлёмъ 

млн. сом. 

саны 

даана 

2009-жылдын 6-апрелинен 10-апрелине чейинки мезгил ичиндеги кёрсёткъчтёр  

(отчеттук мезгил) 

Жумалык абсолюттук маани 

9 396,6 

70 573 

1 256,8 

68 656 

8 139,9 

1 917 

Банктар аралык тёлём системаларынын тёлёмдёръндёгъ ълъшъ (%)  

100,0 

100,0 

13,4 

97,3 

86,6 

2,7 

анын ичинде (%): 

 

 

 

 

 

 

ББПБнын таза позициялары 

0,2 

0,4 

1,5 

0,4 

0,0 

0,0 

Борбордук Казыналыктын чыгыш тёлёмдёръ 

18,4 

9,2 

24,7 

9,3 

17,4 

3,2 

Борбордук Казыналыктын кириш тёлёмдёръ 

17,6 

44,4 

17,6 

45,6 

17,6 

2,6 

Социалдык Фонддун чыгыш тёлёмдёръ 

0,04 

0,8 

0,3 

0,8 

0,0 

0,0 

Социалдык Фонддун кириш тёлёмдёръ 

2,0 

6,1 

14,7 

6,3 

0,0 

0,0 

Ёткён ай ъчън орточо жумалык кёрсёткъчтёр 

Ёткён айдын орточо жумалык абсолюттук мааниси 

7 895,4 

60 633 

1 137,3 

58 775 

6 758,0 

1 859 

Отчеттук мезгилдин кёрсёткъчтёрънън ёткён айдын орточо жумалык кёрсёткъчтёрънён четтеши 

 

1 501,2 

9 940 

119,4 

9 881 

1 381,8 

58 

19,0 

16,4 

10,5 

16,8 

20,4 

3,1 

 

 

ь 2009-жылдын 10-апрелине карата абал боюнча «Банктар аралык процессинг борбору» ЖАКынын акционерлери болуп 16 коммерциялык банк жана «Кыргызтелеком» ААКы саналышат. 45 096 Элкарт карты чыгарылган, 106 банкомат жана 428 терминал иштеп жатат. 350 терминал коммерциялык банктардын Бишкек шаарындагы жана республиканын райондук борборлорундагы филиалдарында жана аманат кассаларында, 78 терминал соода-сервистик пунктарда орнотулган

Элкарт улуттук картын тейлёёчъ нак акчаларды беръъчъ пункттар, банкоматтар, соода-сервис-ишканаларынын тизмеси Улуттук банктын сайтында (www.nbkr.kg) Тёлём системасы/Бирдиктъъ банктар аралык процессинг борбору бёлъгъндё жайгаштырылган.