ь Кыргыз Республикасынын «Терроризмди каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легализациялоого (адалдоого) каршы аракеттерди кёръъ жёнъндё» мыйзамына ылайык, маалымат беръъчъ жак катарындагы коммерциялык банктар шектъъ операциялар жёнъндё маалыматтарды Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Финансылык чалгындоо кызматына (МФЧК) берип турууга милдеттъъ.  

2008-жылдан тартып Улуттук банк тарабынан комплекстъъ инспекциялык текшеръълёрдън алкагында, банктардын терроризмди каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легализациялоого (адалдоого) каршы аракеттерди кёръъ системасына баа беръъ жана бардык шектъъ деп табылган операциялар жёнъндёгъ маалымаматтардын Мамлекеттик Финансылык чалгындоо кызматына жёнётълъшън контролдоо боюнча иштер жъргъзългён. Текшеръълёрдън натыйжалары боюнча, терроризмди каржылоого жана кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легализациялоого (адалдоого) каршы аракеттерди кёръъ системасын ёркъндётъъ, бети ачылган бузууларды четтетъъ боюнча буйруу берилет жана Финансылык чалгындоо кызматына кат жёнётълёт. 

Бардык коммерциялык банктар тарабынан сунушталган мезгил-мезгили менен берилъъчъ регулятивдик банктык отчеттогу маалыматтар боюнча, банктар тарабынан 2009-жылы шектъъ операциялар жёнъндё 111 190 билдиръъ тиешелъъ чараларды кёръъ ъчън МФЧКга жёнётългён, анын ичинде «АУБ» ААКсы 77 978 билдиръъ жёнёткён, бул банк тутуму боюнча бардык билдиръълёрдън жалпы санынын 70,1 пайызын тъзёт. 2010-жылдын биринчи чейрегинде коммерциялык банктардан МФЧКга жёнётългён билдиръълёрдън жалпы саны 57 492 тъзгён, анын ичинде «АУБ» ААКсынан - 30 372 (же бардык билдиръълёрдън 52,8 пайызы) билдиръъ жёнётългён.  

ь «2010-жылдын 10-июнунда Санк-Петербургда эстелик монеталарынын «Мыкты монета-2010» деп аталган Эл аралык тёртънчъ сынактын жыйынтыгы чыгарылган жана анын жеьъъчълёръ сыйланышкан». 

Улуттук банк учурдун улуу жазуучусу Чыьгыз Айтматовдун жаркын элесине арналып чыгарылган монеталардын сериясы ъчън Атайын сыйлык «Ардак диплом» менен сыйланган.  

6 номинация боюнча сынактын жеьъъчълёръ тёмёнкълёр болушту: 

1. Ёзгёчё идеяны чагылдырып бергендиги ъчън: Суу монетасы (къмъш, номиналы – 1 лат, сынакка Латвия банкы тарабынан сунушталган).  

2. Ийгиликтъъ кёркёмдёлгёндъгъ ъчън: «Тынчтык жана коопсуздук» монетасы (къмъш, 20 евро, Финляндия монета сарайы тарабынан сунушталган) 

3. Ёзгёчё технологияларды колдонгондугу ъчън: «Эл аралык астрономия жылы» монетасы (алтын, 200 евро, Париж монета сарайы тарабынан сунушталган) 

4. Жылдын мыкты къмъш монетасы: «Чеслав Немен» монетасы (10 алтын монета Польша Улуттук банкы менен Польша Монета сарайы тарабынан сунушталган)  

5. Жылдын мыкты алтын монетасы: «Россия акча жъгъртълъшънън тарыхы» 3 килограммдык монета (25 000 рубли, Россия Банкы менен Санкт-Петербург монета сарайы тарабынан сунушталган) 

6. Жылдын мыкты монетасы: «Вечера на хуторе близ Диканьки» монетасы (къмъш, 50 гривен, Украина Улуттук банкы сунуштаган) 

«Зодиак белгилери» монетасынын сериялары (Беларусь Республикасынын Улуттук банкы сунуштаган) уюштуруу комитетинин Атайын сыйлыгынын ээси болгон). 

Ысымы Россия акча жъгрътълъшъндё уламышка айланган, Россия Борбордук Банкынын тёрагасынын мурунку орун басары А.В. Войлуковго «Эстелик монеталар рыногун ёнъктъръъгё кошкон салымы ъчън» сыйлыгы ыйгарылган. 

www.coinconference.com сайтындагы 10 миьден ашык адам катышкан добуш беръънън жыйынтыгы боюнча «Тиффани-Баракко искусствосу» монетасы (къмъш, Палау республикасынын 10 доллары, «Coin Invest Trust» дистрибьютордук компаниясы сунуштаган) кёръъчълёрдън сыйлыгына арзыган. 

Сынакка дъйнёнън 24 ёлкёсънён 209 монета катышкан. Сынакка катышкан бул монеталар 2009-жылдын 1-январынан тартып 31-декабрына чейин жъгъртъъгё чыгарылган.  

ь «АКШ Казыналыгынын жана Федералдык резервдик системасынын маалыматтарына ылайык 2011-жылдын 10-февралынан тартып жаьыртылган дизайндагы жаьы 100 доллардык купюра жъгъртъъгё чыгарылат. Аталган жаьы купюра жъгъртъъгё чыгарылгандан кийин эски ългъдёгълёрдъ жаьы купюрага алмаштыруу талап кылынбайт. 

Банкноттун жашыл тъс басымдуулук кылган, бирок кээ бир жерлеринде ачык кёгъш тъс орун алган фонунда саргыч, алтын жана кёк тъстёр айкалышта берилген. Банкноттогу ъч ёлчёмдъъ кёк тъстёгъ коргоо лентасына жана купюранын алдыькы бетиндеги саргыч тъстёгъ сыя челектеги коьгуроонун сърётънё кёьъл бурбай коюу мъмкън эмес. 

Банкноттун дизайны калемдин сърётъ жана Кёз карандысыздык декларациясынан келтирилген цитата менен толукталган. Бул бекеринен эмес, башкача айтканда, калем жана сыя челектин жардамы менен Америка мамлекетин негиздёёчъ инсандар тарабынан АКШнын Кёз карандысыздыгынын декларациясы жазылган, ал эми коьгуроо Америкадагы эркиндиктин жана Б. Франклиндин мекени – Филадельфиядагы ажайып кооз жерлердин биринин символу болуп саналат. 

2006-жылдагы 100 доллардык купюрага салыштырганда жаьы банкноттун кёптёгён элементтери ёзгёргён: 

· Б. Франклиндин сърётън курчап турган тегерек рамка жок. 

· Сърёт бир аз чоьойтулган жана ал америка валютасынын жаьыртылган серияларынын концепциясына туура келет. 

· АКШ Казыналыгынын жетекчисинин колтамгасы банкноттун сол жагына жана Rosie Rios АКШ казыналыгынын катчысынынын колтамгасынын ъстъ жагына жайгаштырылган. 

· Чыгарылган жылы купюранын оь жагында, банкноттун ачык сары тъстёгъ номиналынын жанында орун алган.  

· «оne hundred dollars» жазуусу банкноттун ъстъькъ оь жак бёлъгънё кёчърългён. 

· Банкноттун арткы бетинде Филадельфия Индепенденс-Холл имаратынын башкы эмес, арткы чоьойтулган фасады тъшърългён, бирок мунарадагы мурунку эле сааттар сакталып калган. 

· Индепенденс-Холлдун оь жагында алтын тъстёгъ рельефтик ири ёлчёмдёгъ «100» деген жазуу берилген, ал кёръъсъ начар адамдарга банкноттун номиналын жаьылуусуз аныктоого мъмкъндък берет.  

Жаьы ългъдёгъ 100-доллардык купюранын коргоо элементтери жёнъндё толук маалымат менен АКШ Федералдык резервдик системасынын Гравировкалоо жана басып чыгаруу бюросунун web- сайтынан www.newmoney.gov дареги боюнча таанышууга болот. 

Банктык эмес финансы-кредит мекемелеринин жаьылыктары 

Тёмёнкъ МФКларга жана алмашуу бюролоруна лицензиялар/къбёлъктёр берилген: 

1. "Ийгилик-Капитал" ЖЧК МККга (жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёёгё 2010-жылдын 24-июнундагы №298 эсептик каттоо жёнъндё къбёлък). Юридикалык дареги: Иссык-Кёл областы, Ак-Суу р-ну, Теплоключенка айылы, Ленин кёчёсъ, н/ж; 

2. Жеке ишкер Сарап Александр Александровичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылы 21-июнунда №4430 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2544 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек ш., Токтогул кёчёсъ, 84-ъй, 2-батир;  

3. Жеке ишкер Инамжанов Надиржан Исакжановичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылы 21-июнунда №4429 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 2543 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Чъй областы, Панфилов р-ну, Чалдовар айылы, Ленин кёчёсъ, 516 "А". 

Банктар аралык тёлёмдёр 

Элкарт системасынын кёрсёткъчтёръ* 

* «БПБ» ЖАКтын берген маалыматы боюнча ББПБга учурда бардык 22 коммерциялык банк кошулган, анын ичинде 18 банк ЭЛКАРТ улуттук тёлём системасынын тике катышуучуларынан болуп саналат.