Кайта келүү
 Конъюнктура: 12 - 16 июль


ь Ъстъбъздёгъ жылдын июль айынан тартып евронун кыргыз сомуна карата курсунун ёскёндъгъ катталууда. Атап айтсак, евронун расмий курсу июлдун башынан бери 2 сом 40 тыйынга, 1 евро ъчън 56,8557 сомдон 59,2519 сомго чейин, же пайыздык туюнтулушунда 4,2%га ёскён.  

Республиканын ички рыногундагы евронун сомго карата алмашуу курсу кросс-курс катары АКШ доллары аркылуу тъзълёт. Ушуга байланыштуу, евронун алмашуу курсунун кыймылы евронун дъйнёлък рыноктордогу тенденцияларынан сыяктуу эле, АКШ долларынын Кыргыз Республикасынын сомуна карата курсунан дагы кёз каранды болот. 

АКШ долларынын сомго карата курсу, бул валютага болгон суроо-талаптын сунуштардан олуттуу артып тургандыгына байланыштуу, ъстъбъздёгъ жылдын 1-июлунан 16-июлуна чейин 1 АКШ доллары ъчън 46,4004 сомдон 46,9617 сомго, б.а. 1,2%га ёскён. Дъйнёлък рыноктордо ъстъбъздёгъ жылдын 1-июлунан 16-июлуна чейин евро АКШ долларына каршы ёз позициясын еврозонанын экономикасынын турукташуусу боюнча кабыл алынган мамлекеттик программалардын жана иш-чаралардын аркасында 1 евро ъчън 1,2517ден 1,2930га же пайыздык туюнтулушунда 3,3%га бекемдей алган. Бул факторлор республикабызда евронун сомго карата курсунун ёсъшън шарттаган. 

 

 

ь 2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча Кыргыз Республикасынын аймагында 22 коммерциялык банк жана 242 коммерциялык банктардын филиалдары иштеп турган.

2010-жылдын 7-8-апрелинде болуп ёткён окуялардын натыйжасында банк тутумунун туруктуу иштешине тёмёнкъ кёйгёй маселелер тоскоолдук кылып турган: 

· банк карточкаларын тейлёёчъ банкомат-терминалдык тъйъндън, ошондой эле калктан къндёлък тёлёмдёрдъ кабыл алууга аргалган тёлём терминалдарынын кыскарышы

· банк-корреспонденттер менен транс чек аралык (эл аралык) тёлёмдёрдъ жъзёгё ашыруунун татаалдашышы; 

· акча которууларды жъргъзъъдёгъ кыйынчылыктар; 

· юридикалык жактар ортосунда тёлёмдёрдъ жана ёз ара эсептешъълёрдъ уюштуруудагы кыйынчылыктар; 

· банктарда талкаланган банкоматтардан жана тёлём терминалдарынан акча каражаттары уурдалгандыгына байланыштуу чыгашалардын келип чыгышы. 

2010-жылдын 8-апрелинен тартып прокуратуранын токтомунун негизинде бир катар коммерциялык банктарда Улуттук банк тарабынан убактылуу жетекчилик киргизилген эле. Убактылуу жетекчилик менен банктардын кёйгёй маселелерин ыкчам чечъънън негизинде жана Кыргыз Республикасынын аракеттеги мыйзамдарынын талаптарына ылайык, учурда бул банктардын тёртёё убактылуу жетекчилик режиминде иштёёнъ улантышууда, бир банкка консервациялоо режими киргизилген. 

2010-жылдын 30-июнуна карата консервация режими жана убактылуу жетекчилик киргизилген коммерциялык банктардын суммардык активдери 8,56 млрд. сомду же банк тутумунун активдеринин жалпы кёлёмънън 16,5% тъзгён.  

2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча консервация режими жана убактылуу жетекчилик киргизилген коммерциялык банктардын жалпы депозиттик базасы 7,54 млрд. сомду же банк тутумунун депозиттик базасынын жалпы кёлёмънън 23,0% тъзгён, алардын ичинен: 

· ишканалардын жана калктын депозиттери 5,57 млрд. сомду же банк тутумундагы ишканалардын жана калктын депозиттеринин жалпы кёлёмънън 22,6% тъзгён; 

· банктардын жана башка финансы-кредит мекемелеринин депозиттери банк тутумундагы банктардын жана башка финансы-кредит мекемелеринин депозиттеринин жалпы кёлёмънън 9,7% тъзгён; 

· бийлик органдарынын депозиттери 1,61 млрд. сомду же банк тутумундагы бийлик органдарынын депозиттеринин жалпы кёлёмънън 15,9% тъзгён. 

Банктардын каралып жаткан тобундагы кардарларга кредиттер кёлёмъ (кредиттер боюнча карыз калдыктары) 2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча 4,75 млрд. сомду же банк тутумунун кардарларга кредиттеринин жалпы кёлёмънън 18,5% тъзгён. 

Консервация режими жана убактылуу жетекчилик киргизилген коммерциялык банктардын кредит портфелинде класстарга бёлъштърългён кредиттер ълъшъ 2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча 13,7% же 3,52 млрд. сомду тъзгён (2010-жылдын баш жагында 8,2% же 2,06 млрд. сом). 

Консервация режими жана убактылуу жетекчилик киргизилген коммерциялык банктардын жыйнакталган уставдык тёлёнгён капиталы 2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча 2,4 млрд. сомду же коммерциялык банктардагы тёлёнгён уставдык капиталдагы чет ёлкё капиталынын жалпы кёлёмънън 27,4% тъзгён. 

2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча банктардын каралып жаткан тобунун тёлёнгён уставдык капиталындагы чет ёлкё капиталы 1,78 млрд. сомду же коммерциялык банктардын тёлёнгён уставдык капиталындагы чет ёлкё капиталынын жалпы кёлёмънън 45,2% тъзгён. 

2010-жылдын 30-июнуна карата абал боюнча консервация режими жана убактылуу жетекчилик киргизилген коммерциялык банктар 4,03 млрд. сом ёлчёмъндё чыгаша алышкан, анын натыйжасында бул топтогу банктардын жыйнакталган баланстык капиталы 0,1 млрд. сомду же банк тутумунун капиталынын жалпы кёлёмънън 0,9% тъзгён. 

 

 

Банктык эмес финансы-кредит мекемелердин жаьылыктары 

 

Улуттук банк тарабынан тёмёнкъ банктык эмес финансы-кредит мекемелерге лицензиялар (къбёлъктёр) берилген: 

1. ЖЧК "СЕЗИМ ГРУПП" МККсына жеке адамдарга жана юридикалык жактарга чакан кредиттерди беръъгё 2010-жылдын 14-июлунда берилген №301-къбёлък. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Славянская кёчёсъ, 41-ъй. 

2. ЖЧК "Финанс-Альянс" МККсына жеке адамдарга жана юридикалык жактарга чакан кредиттерди беръъгё 2010-жылдын 14-июлунда берилген №302-къбёлък. Юридикалык дареги: Ош областы, Ош шаары, Масалиев атындагы проспект, 48/88. 

3. "Колибри" ЖЧКсына нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылдын 16-июлунда берилген 4448-лицензия. Алмашуу бюросу 2563 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Киев кёчёсъ, 246. 

4. Жеке ишкер Cадыков Абдурасул Бахаповичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылдын 16-июлунда берилген 4447-лицензия. Алмашуу бюросу 2562 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Манас проспектиси, 38. 

5. Жеке ишкер Ченцов Олег Викторовичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылдын 12-июлунда берилген 4446-лицензия. Алмашуу бюросу 2561 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Киев кёчёсъ, 124-ъй

6. Жеке ишкер Лянко Александр Александровичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылдын 12-июлунда берилген 4445-лицензия. Алмашуу бюросу 2560 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чъй проспектиси, 162-15. 

7. Жеке ишкер Ашыркулова Чынара Азимкановнага нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылдын 12-июлунда берилген 4444-лицензия. Алмашуу бюросу 2559 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Чымкент кёчёсъ, 1 (батыш автовокзалы). 

8. Жеке ишкер Анарбаев Шавкат Таштемировичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2010-жылдын 12-июлунда берилген 4443-лицензия. Юридикалык дареги: Жалал-Абат областы, Жалал-Абат шаары, борбордук базар («Мариам» ательеси).  

 

2010-жылдын 12-июлунан тартып "Медер" кредиттик союзуна 2000-жылдын 11-декабрында берилген №217-лицензия 2010-жылдын 27-майындагы катышуучулардын жалпы жыйынынын протоколунун, 2010-жылдын 8-июлундагы ёзън-ёзъ жоюу жёнъндёгъ арыздын негизинде жокко чыгарылган. Юридикалык дареги: Талас областы, Талас шаары, Ломоносов кёчёсъ, 23. 

2010-жылдын 16-июлунан тартып "Беш-Айыл" кредиттик союзуна 2002-жылдын 9-июлунда берилген №415-лицензия 2010-жылдын 2-июлундагы катышуучулардын жалпы жыйынынын протоколунун, 2010-жылдын 16-июлундагы ёзън-ёзъ жоюу жёнъндёгъ арыздын негизинде жокко чыгарылган. Юридикалык дареги: Ош областы, Араван району, Мангыт айылы. 

 

 

Банктар аралык тёлёмдёр 

 

Банктар аралык тёлём системаларынын кёрсёткъчтёръ 

 

Бардыгы болуп банктар аралык тёлём системалары 

анын ичинде  

Клиринг системасы 

Гросстук системасы 

кёлёмъ 

млн. сом 

саны 

даана 

кёлёмъ 

млн. сом. 

саны 

даана 

кёлёмъ 

млн. сом. 

саны 

даана 

2010-жылдын 12-июлунан 16-июлуна чейинки мезгил ичиндеги кёрсёткъчтёр  

(отчеттук мезгил) 

Жумалык абсолюттук маани 

8 130 970 148,33 

25 418 

1 108 697 527,54 

23 342 

7 022 272 620,79 

2 076 

Банктар аралык тёлём системаларынын тёлёмдёръндёгъ ълъшъ (%)  

100,0 

100,0 

13,6 

91,8 

86,4 

8,2 

анын ичинде (%): 

 

 

 

 

 

 

ББПБнын таза позициялары 

0,1 

1,5 

1,1 

1,6 

0,0 

0,0 

Борбордук Казыналыктын чыгыш тёлёмдёръ 

12,8 

8,7 

14,1 

9,3 

12,5 

2,5 

Борбордук Казыналыктын кириш тёлёмдёръ 

12,4 

24,3 

16,9 

26,2 

11,7 

2,3 

Социалдык Фонддун чыгыш тёлёмдёръ 

0,02 

0,2 

0,1 

0,3 

0,0 

0,0 

Социалдык Фонддун кириш тёлёмдёръ 

1,1 

12,6 

8,4 

13,7 

0,0 

0,0 

Ёткён ай ъчън орточо жумалык кёрсёткъчтёр 

Абсолюттук мааниси 

8 732 115 883,25 

23 568 

1 088 102 347,65 

21 314 

7 644 013 535,61 

2 254 

Отчеттук мезгилдин кёрсёткъчтёрънън ёткён айдын орточо жумалык кёрсёткъчтёрънён четтеши 

 

-601 145 734,92 

1 850 

20 595 179,89 

2 028 

-621 740 914,82 

-178 

-6,9 

7,9 

1,9 

9,5 

-8,1 

-7,9 

 

 

Элкарт системасынын кёрсёткъчтёръ* 

 

Абалы  

2010-жылдын 9-июлуна карата 

2010-жылдын 16-июлуна карата 

Жъгъртъъдёгъ карттардын саны (кайрадан чыгарылгандарын эске алуусуз

96 965  

97 182 

Pos-терминалдардын саны

- банктарда  

- соода тъйъндёръндё 

 

512 

451 

61 

 

512 

451 

61 

Банкоматтардын саны 

132 

131 

Тёлём мастери 

30 

30 

 

* «Банктар аралык процессинг борбору» ЖАКынын маалыматтары боюнча, борборго иштеп жаткан 22 коммерциялык банктын ичинен 16 коммерциялык банк туташтырылган