Кыргыз Республикасынын Улуттук банк Башкармасынын 2012-жылдын 13-июнунда болуп ёткён отурумунда «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктар тутумунун 2012-жылдын биринчи чейрегиндеги ёнъгъъ тенденциялары жёнъндё» токтом кабыл алынган.
Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы: МФУлар ёз ишин жъргъзъъдё мыйзамдын жакырчылыкты жоюу, жумуштуулук деьгээлин жогорулатуу, ишкердикти ёнъктъръъгё кёмёктёшъъ жана республиканын калкын социалдык жактан мобилизациялоо ъчън микрокаржылоо боюнча жеткиликтъъ кызматтарды сунуштоо сыяктуу негизги максаттарына таянуулары тийиш.
Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасындагы микрофинансылык уюмдар жёнъндё» мыйзамынын 2-статьясынын жоболорун аткарбагындыгы ъчън «Микрофинансылык уюмдарга карата колдонулуучу эскертъъ чаралары жана санкциялар жёнъндё» жобого таянуу менен Улуттук банк, МФУлардын иши мыйзам актыларынын талаптарына ылайык келтирилгенге чейин, 2012-жылдын 21-майынан ушул эле жылдын 1-июлуна чейин айрым Микрофинансылык уюмдардын эсептик каттоодон ёткёндъгъ жёнъндё къбёлъктёрънън аракетин убактылуу токтоткон. МФУлар бул жазма буйруктун аткарылышы тууралуу отчетту Улуттук банкка 2012-жылдын 25-майына чейин сунуштоого тийиш.
Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасындагы микрофинансылык уюмдар жёнъндё» мыйзамына ылайык, МФУлар ёз ишин бул мыйзамда белгиленген компетенциялардын, Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларынын жана башка мыйзамдардын чегинде уюштурушат жана жъзёгё ашырышат. Мында, МФУлар ёз ишин жъргъзъъдё жогоруда кёрсётългён мыйзамдын жакырчылыкты жоюу, жумуштуулук деьгээлин жогорулатуу, ишкердикти ёнъктъръъгё кёмёктёшъъ жана республиканын калкын социалдык жактан мобилизациялоо ъчън микрокаржылоо боюнча жеткиликтъъ кызматтарды сунуштоо сыяктуу негизги максаттарына таянуулары зарыл.
Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында, анын ичинде Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларында Улуттук банкка, финансы-кредит мекемелеринин (коммерциялык банктардын, МФУлардын, МКК/МКАлардын, кредиттик союздардын) ишин кёзёмёлдёгён жана жёнгё салган орган катары, кёзёмёлдък алдында турган уюмдарга тиешелъъ таасир этъъ чараларын кёръъ укугу жана алардын ишинде мыйзам талаптарынын сакталышына жоопкерчиликтъъ болуусу аныкталган. Мындан тышкары, «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы жёнъндё» мыйзамда Улуттук банктан лицензия алышкан жана иши ал тарабынан жёнгё салынган банк тутумунун жана ФКМдердин иш туруктуулугу жана коопсуздугу ъчън жоопкерчилик белгиленген. Кёбънчё, жогоруда келтирилген жобого ылайык Улуттук банк, мыйзамдардын жана ченемдик актылардын талаптарын бузууга жол берген учурларда микрокредиттик компаниялардын жана микрокредиттик агенттиктердин эсептик каттоодон ёткёндъгъ тууралуу къбёлъктёрън кайтарып алууну кошо алганда, аларга карата таасир этъъ чараларын кёръъгё укуктуу.
Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы кёзёмёл функцияларынан тышкары, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык банктарга жана иши жёнгё салынуучу башка финансы мекемелери тарабынан монополияга каршы мыйзам талаптарынын сакталышы ъчън контролдук функцияларын жъзёгё ашырган кёзёмёл органы катары кредиттердин реалдуу наркын ачып кёрсётъънъ жана МФУлар тарабынан колдонулган пайыздык чендерди негиздеп беръънъ, ошондой эле алардын ишин Кыргыз Республикасынын мыйзам талаптарына ылайык келтиръънъ талап кылат.
Кёрсётългён МФУлардын эсептик каттоодон ёткёндъгъ тууралуу къбёлъктън аракети, аларды Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык келтирген учурдан тартып калыбына келтирилет.
Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын финансылык отчетуна тышкы аудит жъргъзъъ боюнча жабык тендер аягына чыкты
Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы жёнъндё» мыйзамынын 9-статьясына ылайык, 2012-жылдын 28-майында Улуттук банкта Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын финансылык отчетуна тышкы аудит жъргъзъъ боюнча жабык тендер ёткёрълдъ.
Аудитордук уюмдар арасында талапкерлерди ачык-ыйкындуулуктун, объективдъълъктън жана атаандаштыктын негизинде тандоо максатында, тендердик комиссиянын курамына Улуттук банктын ёкълдёрънён тышкары Жогорку Кеьештин бардык фракцияларынын атынан 5 депутат киргизилген.
Тендер борбордук (улуттук) банктарда аудит жъргъзъънън беш жылдан ашуун иш тажрыйбасы бар, эл аралык абройго ээ аудитордук уюмдар арасында жъргъзълъп, анда таанымал он аудитордук уюмдун катарына кирген «Делойт», «КПМГ», «Грант Торнтон» жана «БДО» сыяктуу тёрт аудитордук уюм катышкан.
Тендер тёмёнкъ эки баскычта ёткёрълдъ:
- комиссия алдында техникалык сунуштарды ачуу ъчън тендер алдындагы отурум;
- техникалык жана финансылык сунуштарга баа беръълёрдън негизинде жеьъъчъ-аудитордук уюмду жана вице-жеьъъчънъ тандоо жъргъзълъъчъ отурум.
Жогорку Кеьештин Экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитетинин 2012-жылдын 12-июнундагы отурумунда тендердин жыйынтыгында Улуттук банктын финансылык отчетуна аудит жъргъзъъ ъчън «КПМГ Бишкек» эл аралык аудитордук уюму бекитилди.
KPMG – бул, аудитордук, салыктык жана консультациялык кызматтарды сунуштаган фирмалардын эл аралык тъйънъ. KPMGнын дъйнёнън 153 ёлкёсъндё жайгашкан офистеринде 145 000 кызматкер эмгектенет. KPMG ELLP мъчёлёрънён болгон бул фирмалардын жылдык кирешеси 2011-жылдын акырына карата абал боюнча 22,7 млн. АКШ долларын тъзгён.
Кыргызстанда KPMG ёз аудитордук ишин 2003-жылдан тартып жъргъзъп келъъдё. Бул компания, ёлкёнън кёптёгён банктарына жана финансылык уюмдарына, ошондой эле ёндъръш, мунай заттары жана газ, азык-тълък, телекоммуникация сыяктуу башка экономиканын алдынкы секторлоруна финансылык маселелер боюнча аудитордук жана консультациялык кызматтарды кёрсётъъдё.
2003-жылдын 24-сентябрындагы ГК сериясындагы №0008 лицензия.
2007-жылдын 18-апрелиндеги Юридикалык жакты мамлекеттик кайра каттоодон ёткёртъъ жёнъндёгъ №19461-3300-000 (ИУ) къбёлъгъ.
Тёмёнкъ МФКларга жана алмашуу бюролоруна лицензиялар/къбёлъктёр берилген:
o Жеке ишкер Ташыбекова Салима Кочконовнага нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 11-июнунда №4981 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 3005 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Абдрахманов атындагы кёчё, 146-ъй;
o Жеке ишкер Минбаев Самат Асанбаевичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 12-июнунда №4982 лицензия берилген. Юридикалык дареги:: Ысык-Кёл областы, Каракол шаары, Токтогул атындагы кёчё, н/ж (Байсал дъкёнъ);
o Жеке ишкер Юсупов Рустам Хабибовичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 12-июнунда №4983 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Каракол шаары, Ленин кёчёсъ 145-ъй;
o Жеке ишкер Жообазаров Данияр Батыркановичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 13-июнунда №4984 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 3006 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Абдрахманов атындагы кёчё, 144-ъй, "Ар-Бат" АБ;
o Жеке ишкер Асылбеков Марат Нурлановичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 13-июнунда №4985 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 3007 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Абдрахманов атындагы кёчё, 150-ъй;
o Жеке ишкер Сарап Александр Александровичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 13-июнунда №4986 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 3008 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Токтогул кёчёсъ,84-ъй, 2 -кв.;
o Жеке ишкер Кудукеев Алтынбек Анарбековичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 13-июнунда №4987 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 3009 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары,Москва кёчёсъ, 164-ъй;
o Жеке ишкер Чекушева Гульсима Салимьяновнага нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 14-июнунда №4988 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Кадамжай району, Пульгон айылы, Гагарин атындагы кёчё, н/ж, борбордук базар;
o Жеке ишкер Кузибаев Сайдахмат Батировичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 14-июнунда №4989 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Кадамжай району, Пульгон айылы, Гагарин атындагы кёчё, н/ж, борбордук базар;
o Жеке ишкер Садыков Шавкатбек Каримжановичке нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 14-июнунда №4990 лицензия берилген. Юридикалык дареги: Жалал-Абад областы, Кочкор-Ата шаары, "Элиза" базары, 1 ётмёк, 9 жай;
o Жеке ишкер "AAVA Invest" (ААВА Инвест) ЖЧКсына нак чет ёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2012-жылы 15-июнунда №4991 лицензия берилген. Алмашуу бюросу 3010 номеринде катталган. Юридикалык дареги: Бишкек шаары Чъй проспектиси, 196-24-ъй.
Тёмёнкъ БФКМдердин къбёлъктёръ/лицензиялары кайтарып алынган/жокко чыгарылган:
1. 2012-жылдын 12-июнунан тартып "Актилек-Балыкчы" МКАнын эсептик каттоодон ёткёндъгъ тууралуу 2010-жылдын 15-мартындагы №189 жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёёгё берилген къбёлък, уюштуруучулардын 2012-жылдын 12-июнундагы жалпы чогулушунан толтурулган протоколго жана МКАнын 2012-жылдын 12-июнундагы арызына ылайык жокко чыгарылган. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Балыкчы шаары, Комсомол кёчёсъ, н/ж;
2. 2012-жылдын 14-июнунан тартып. "Жаннат-кредит" МКК ЖЧКсынын эсептик каттоодон ёткёндъгъ тууралуу 2010-жылдын 11-майындагы №289 жеке адамдарды жана юридикалык жактарды микрокредиттёёгё берилген къбёлък, уюштуруучулардын 2012-жылдын 14-июнундагы жалпы чогулушунан толтурулган протоколго жана МКАнын 2012-жылдын 14-июнундагы арызына ылайык жокко чыгарылган. Юридикалык дареги: Ысык-Кёл областы, Балыкчы шаары, Токтосунов атындагы кёчёсъ, 68-ъй;
Банктар аралык тёлёмдёр
Банктар аралык тёлёмдёр системасынын (БТС) кёрсёткъчтёръ |
|||||||
|
Бардыгы болуп БТС |
анын ичинде |
|||||
Клиринг системасы |
Гросстук система |
||||||
кёлёмъ, сом |
саны, даана |
кёлёмъ, сом |
саны, даана |
кёлёмъ, сом |
саны, даана |
||
2012-жылдын 11-июнунан тартып 15-июнуна чейинки мезгил ъчън кёрсёткъчтёр (отчеттук мезгил) |
|||||||
БТС тёлёмдёрънън ълъшъ (%) |
12 992 782 159,41 |
42 377 |
1 368 002 880,75 |
39 236 |
11 624 779 278,66 |
3 141 |
|
анын ичинде (%): |
100,0 |
100,0 |
10,5 |
92,6 |
89,5 |
7,4 |
|
ББПБнын таза позициялары |
|
|
|
|
|
|
|
БКдан жёнётългёндёр |
0,1 |
1,8 |
1,3 |
2,0 |
0,0 |
0,0 |
|
БКга тъшкёндёр |
17,8 |
7,5 |
13,4 |
7,9 |
18,3 |
1,6 |
|
СФдан жёнётългёндёр |
14,1 |
38,0 |
20,2 |
40,8 |
13,4 |
2,5 |
|
СФга тъшкёндёр |
0,02 |
0,3 |
0,2 |
0,3 |
0,0 |
0,0 |
|
БТС тёлёмдёрънън ълъшъ (%) |
1,0 |
8,7 |
9,2 |
9,4 |
0,0 |
0,0 |
|
Ёткён ай ъчън орточо жумалык кёрсёткъчтёр |
|||||||
Абсолюттук маани |
13 105 735 795,62 |
44 757 |
1 394 357 737,39 |
41 814 |
11 711 378 058,24 |
2 943 |
|
Отчеттук мезгил ичиндеги кёрсёткъчтёрдън ёткён айдагы орточо жумалык кёрсёткъчтёрдён четтёёсъ |
|||||||
Абсолюттук маани |
-112 953 636,21 |
-2 380 |
-26 354 856,64 |
-2 578 |
-86 598 779,58 |
199 |
|
% |
-0,9 |
-5,3 |
-1,9 |
-6,2 |
-0,7 |
6,7 |
Элкарт системасынын кёрсёткъчтёръ
Карата абал боюнча |
08.06.2012 |
15.06.2012 |
Жъгъртъъдёгъ карттардын саны (кайрадан чыгарылгандарды эске албаганда) |
133 099 |
133 599 |
Pos-терминалдардын саны: - банктарда - соода тъйъндёръндё |
719 458 261 |
725 464 261 |
Банкоматтардын саны |
209 |
211 |