Кайта келүү

  

  

Кыргыз Республикасынын 

Улуттук банк Башкармасынын 

2019-жылдын 21-августундагы 

№ 2019-П-33/43-7-(НФКУ) 

токтому менен бекитилген 

Террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү максатында Кыргыз Республикасындагы алмашуу бюролорунда ички контролду уюштурууга карата минималдуу талаптар жөнүндө 

ЖОБО 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 21-декабрындагы N 2022-П-12/81-7-(НФКУ), 2023-жылдын 14-июнундагы № 2023-П-12/38-4-(НПА), 2023-жылдын 27-декабрындагы № 2023-П-12/82-7-(НПА) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

1-глава. Жалпы жоболор  

1. Террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү максатында Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын (мындан ары - Улуттук банк) лицензиясына ээ алмашуу бюролорунда ички контролду уюштуруу боюнча минималдуу талаптарды аныктоо, бул Жобонун максаты болуп саналат.  

2. Улуттук банк террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү максатында ички контролду уюштуруу үчүн алмашуу бюролорунун ишине инспекциялык текшерүү жүргүзүп, алардын жыйынтыгы боюнча маалыматтарды террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга (мындан ары - финансылык чалгындоо органы) белгиленген тартипте жөнөтөт.  

3. Жобонун максаттарын ишке ашыруу үчүн төмөнкүдөй түшүнүктөр колдонулат:  

Ички контролдоо - контролдоого жана билдирүүгө тийиш болгон операцияларды (бүтүмдөрдү) жана шектүү операцияларды (бүтүмдөрдү) аныктоо, ошондой эле террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) түздөн-түз байланыштуу акча каражаттары же мүлк менен ишке ашырылган башка операцияларга (бүтүмдөргө) бөгөт коюу боюнча чаралардын жыйындысы.  

Идентификация - кардар жана (же) бенефициар ээси жөнүндө идентификациялык маалыматтарды белгилөө жол-жобосу.  

Верификация - кардардын жана (же) бенефициар ээсинин идентификациялык маалыматтарын текшерүү жол-жобосу.  

Бенефициар ээси - акырында (ээлик кылуу жана контролдоо тизмеги аркылуу) түз же кыйыр (үчүнчү жактар аркылуу) түрдө менчик укугуна ээлик кылган же кардарды контролдогон жеке адам (жеке жактар) же болбосо операция (бүтүм) ишке ашырылып жаткандын атынан же кызыкчылыгы үчүн жүргүзүлгөн жеке адам.  

Контролдоого жана маалымдоого тийиштүү операцияларды (бүтүмдөрдү) аныктоо - бул, террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү максатында ички контролду уюштуруу баскычы, мында милдеттүү контролго алынууга тийиш болгон операцияларды аныктоо иши камтылат.  

Контролдоого жана маалымдоого тийиш болгон операциялар (бүтүмдөр) - "Террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын мыйзамынын 23, 24, 25, 26-беренелеринде каралган акча каражаттары менен жүргүзүлгөн операциялар (бүтүмдөр).  

Чектүү сумма - Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети тарабынан белгиленген маани.  

"Экстремисттик иш" түшүнүгү Кыргыз Республикасынын "Экстремисттик иш-аракеттерге каршы аракеттенүү жөнүндө" Мыйзамынын түшүндүрмө берүү аппаратынын ченемдерине ылайык келет.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 21-декабрындагы N 2022-П-12/81-7-(НФКУ) токтомунун редакциясына ылайык) 

2-глава. Террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү боюнча ички контролдоо системасы  

4. Алмашуу бюролору Кыргыз Республикасынын террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү мыйзам талаптарын натыйжалуу аткарууга мүмкүндүк берген тобокелдикти аныктоого багытталган ыкмага негизделген ички контролдоо программасын иштеп чыгууга жана колдонууга милдеттүү. Алмашуу бюролорунун ички контролдоо программасы Кыргыз Республикасынын террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү мыйзамдарга туура келүүгө, ошондой эле алмашуу бюролорунун иш өзгөчөлүгүн, штаттык санын, кардарлар базасын, тобокелдик деңгээлин эске алуу менен иштелип чыгууга жана колдонулууга тийиш.  

Алмашуу бюролорунда Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети менен белгиленген талаптарга ылайык, Кыргыз Республикасынын террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү мыйзам талаптарын сактоо боюнча ички контролдоо программасын иштеп чыгууга жана ишке ашырууга жооптуу адам болууга тийиш. Алмашуу бюросунун бир эле жооптуу кызматкери эң аз дегенде үч жылда бир жолу окууга жөнөтүлүп турат. Мында жооптуу кызматкер террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү маселелери боюнча колдонуудагы мыйзамдарды билүүгө тийиш.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 21-декабрындагы N 2022-П-12/81-7-(НФКУ) токтомунун редакциясына ылайык) 

5. Программалар менен жол-жоболордун террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү боюнча мыйзам талаптарына шайкеш келүүсүнө баа берүү, ошондой эле террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү боюнча мыйзам талаптарын сактоо максатында ички контролдоо эрежелеринин натыйжалуулугуна жана ишенимдүүлүгүнө баа берүү алмашуу бюролорунда ички контролдоо системасына баа берген жооптуу адам тарабынан ишке ашырылат.  

Террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү боюнча мыйзам талаптарын сактоо максатында программанын жана жол-жоболордун шайкештигине жалпы баа берүү, ошондой эле ички контролдоо эрежелеринин натыйжалуулугуна жана ишенимдүүлүгүнө баа берүү туруктуу негизде, бирок кеминде үч жылда бир жолу жүргүзүлөт.  

Ушул пунктта белгиленген нормалар, бир гана адам алмашуу бюросунун жооптуу кызматкери, жетекчиси жана ошондой эле алмашуу бюросун түзгөн юридикалык жактын жетекчиси жана катышуучусу/акционери болгон шартта мындай алмашуу бюролоруна жайылтылбайт.  

Бир эле адам иштеген алмашуу бюролорунда баа берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө отчет кароого жана кабыл алууга алмашуу бюросун ачкан юридикалык жактын жогорку башкаруу органына берилет.  

6. Нак чет өлкө валютасы менен операцияларды жүзөгө ашырууда алмашуу бюролорунун кызматкерлери төмөнкү иш-чараларды аткарууга тийиш:  

1) 100000 сомдон 1000000 сомго чейинки суммага (же операция (бүтүм) ишке ашырылган күнгө карата Улуттук банктын расмий курсу менен эсептелген чет өлкө валютасына эквиваленттүү суммага) нак улуттук жана/же чет өлкө валютасын сатуу-сатып алуу (алмашуу) боюнча бир жолку операция (бүтүм) же бир нече өз ара байланыштуу бир жолку операциялар (бүтүмдөр) ишке ашырылган учурда, инсандыгын тастыктаган документтин түп нускасынын негизинде кардардын инсандыгы аныкталат.  

Инсандыгын тастыктаган документтерге төмөнкүлөр кирет:  

- Кыргыз Республикасынын жарандары боюнча:  

а) Кыргыз Республикасынын жаранынын 2004-жылы чыккан үлгүдөгү паспорту (ID-карта же мамлекеттик маалымат системаларынан алынган инсандыгын тастыктаган санарип форматтагы документ);  

б) идентификациялык карта - Кыргыз Республикасынын жаранынын 2017-жылы чыккан үлгүдөгү паспорту (ID карта же мамлекеттик маалымат системаларынан алынган инсандыгын тастыктаган санарип форматтагы документ);  

в) Жарандык абалды каттоо актылары органынын жарандын туулгандыгы тууралуу күбөлүгү - Кыргыз Республикасынын 16 жашка чыга элек жарандары үчүн;  

г) аскердик билет;  

д) айдоочунун күбөлүгү (кагаз жүзүндөгү же мамлекеттик маалымат системаларынан алынган санарип форматтагы күбөлүгү);  

- чет өлкө жарандары боюнча:  

а) чет өлкө жаранынын паспорту;  

б) Кыргыз Республикасында убактылуу жашоо укугун тастыктоочу документ;  

- жарандыгы жок адамдар боюнча - Кыргыз Республикасында убактылуу жашоого укугун тастыктоочу документ;  

- качкындар боюнча:  

а) качкын деп табуу жөнүндө өтүнүчтү каттоо күбөлүгү;  

б) качкын күбөлүгү.  

Кардардын инсандыгын аныктоодон тышкары, алмашуу бюросунун кызматкерлери алар кылмыш жолу менен алынган кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) катышкандыгы жөнүндө маалымат камтылган санкциялык тизмеде жана жактар, топтор жана уюмдар тизмегинде бар же жок экендигин текшерүүсү зарыл. 

2) 1000000 сомго барабар же андан ашкан суммада (же операция (бүтүм) ишке ашырылган күнгө карата Улуттук банктын расмий курсу менен эсептелген чет өлкө валютасындагы суммага эквиваленттүү) нак улуттук жана/же чет өлкө валютасындагы суммада сатуу-сатып алуу (алмашуу) боюнча бир жолку операция (бүтүм) же бир нече өз ара байланышкан бир жолку операциялар (бүтүмдөр) жасалганда, алмашуу бюросунун кызматкерлери кардарды белгиленген талаптар боюнча текшерүүгө милдеттүү.  

Кардарды талаптагыдай текшерүү - бул кардарды идентификациялоо: кардар-жеке адамдын инсандыгын аныктоо: аты-жөнүн, жашаган жерин, туулган жылын, жарандыгын - инсандыгын тастыктаган кагаз жүзүндөгү документтин түп нускасын (сүрөтү менен) же мамлекеттик маалымат системаларынан алынган санарип форматтагы документтин жана чет өлкөлүк жарандын же жарандыгы жок адамдын Кыргыз Республикасында убактылуу жашоого укугун тастыктаган документтин негизинде жашаган (катталган) жерин же убактылуу жашап турган дарегин, салык төлөөчүнүн идентификациялык номерин (болгон болсо) же социалдык коргоо күбөлүгүнүн номерин, акча каражаттарын же мүлктү тескөөгө ыйгарым укуктарын, ошондой эле Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларына ылайык талап кылынган башка маалыматтарды аныктоо дегенди билдирет. 

Кардарды индентификациялоо Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети тарабынан аныкталган форма боюнча анкетаны кардардын-жеке адамдын толтуруусу менен жүргүзүлөт.  

3) Контролдоого жана маалымдоого тийиштүү операцияларды (бүтүмдөрдү) аныктоо жана табуу.  

4) Кыргыз Республикасынын террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү мыйзам талаптарына ылайык, контролдоого жана маалымдалууга тийиш болгон операциялар (бүтүм) жөнүндө төмөнкү билдирүүлөрдү түзүү жана финансылык чалгындоо органына жөнөтүү:  

а) шектүү операциялар (бүтүм) жөнүндө билдирүү - ишке ашырылган операциянын суммасына көз карандысыз, операция (бүтүм) белгиленген тартипте шектүү деп табылган учурдан тартып беш саат ичинде берилүүгө тийиш.  

Шектүү операциялардын (бүтүмдөрдүн) критерийлеринин тизмеси финансылык чалгындоо органы тарабынан түзүлөт. Алмашуу бюролорунун иш өзгөчөлүгүн эске алуу менен финансылык чалгындоо органы тарабынан түзүлүүчү шектүү операциялардын (бүтүмдөрдүн) белгилерине толуктоо катары алмашуу бюролору улам толукталышы мүмкүн болгон шектүү операциялардын төмөнкүдөй мүнөздүү белгилеринин жана критерийлеринин тизмесин карап чыгууга тийиш:  

- кардардын суралып жаткан маалыматтарды (аты-жөнү, катталган жана жашаган жери, туулган күнү, паспорттогу маалыматтар жана Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларына ылайык талап кылынган башка маалыматтар) берүүдөн жүйөсүз баш тартуусу же түшүнүксүз себептер менен маалымат берүүнү созуу;  

- ошол эле бир адамдын бир айдын ичинде көп жолу (14 жана андан көп) эч кандай айкын экономикалык же болбосо ачык мыйзамдуу максаты жок нак чет өлкө валютасын сатуу жана сатып алуу боюнча операцияларды ишке ашыруусу;  

б) жогорку тобокелдикке ээ өлкөлөрдүн жеке адамдары жана юридикалык жактары тарабынан нак чет өлкө валютасын алмаштыруу операциялары (бүтүм) ишке ашырылгандыгы жөнүндө билдирүү - мындай операция (бүтүм) ишке ашырылган күндөн тартып операциянын суммасына көз карандысыз финансылык чалгындоо органына эки жумуш күнү ичинде берилүүгө тийиш;  

в) кылмыштуу кирешелерди легалдаштыруу (адалдоо) жана террористтик же экстремисттик иш-аракеттерди жүзөгө ашыруу, ошондой эле мындай ишти каржылоо үчүн жаза өтөгөн жеке адам тарабынан нак чет өлкө валютасын алмаштыруу операциялары (бүтүм) ишке ашырылгандыгы жөнүндө билдирүү - мындай операция (бүтүм) ишке ашырылган күндөн тартып финансылык чалгындоо органына эки жумуш күнү ичинде берилүүгө тийиш;  

г) коомдук кызмат адамдары тарабынан нак чет өлкө валютасын алмаштыруу операциялары (бүтүм) ишке ашырылгандыгы жөнүндө билдирүү - мындай операция (бүтүм) ишке ашырылган күндөн тартып финансылык чалгындоо органына үч жумуш күнү ичинде берилүүгө тийиш.  

Билдирүүлөр Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети тарабынан белгиленген тартипке ылайык, финансылык чалгындоо органына жөнөтүлөт.  

5) Ишке ашырылган операциялардын (бүтүмдөрдүн) суммасы чектүү суммага барабар болгон же андан ашкан учурда, кардар тууралуу маалыматты кошуу менен нак чет өлкө валютасы менен ишке ашырылган алмаштыруу операциялары (бүтүмдөр) жөнүндө маалыматтарды Кардарлар менен ишке ашырылган операцияларды каттоо журналына каттоо жана операция (бүтүм) ишке ашырылган күндөн тартып финансылык чалгындоо органына үч жумуш күнү ичинде берүү зарыл.  

6) Кардарды идентификациялоого, верификациялоого жана иликтөөгө, ошондой эле бенефициар ээсин аныктоого тиешелүү документтердин жана жазуулардын көчүрмөлөрү жана чет өлкө валютасы менен жүргүзүлгөн алмашуу операциялары боюнча маалыматтар алмашуу бюросу менен кардардын ортосунда бүтүм ишке ашырылгандан кийин кеминде беш жыл сакталат.  

7) Кыргыз Республикасында нак чет өлкө валютасы менен алмашуу операцияларын ишке ашыруу тартибине ылайык башка иш-чаралар.  

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 21-декабрындагы N 2022-П-12/81-7-(НФКУ), 2023-жылдын 14-июнундагы № 2023-П-12/38-4-(НПА), 2023-жылдын 27-декабрындагы № 2023-П-12/82-7-(НПА) токтомдорунун редакцияларына ылайык) 

7. Алмашуу бюросу террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү мыйзам талаптарына ылайык маалыматтардын финансылык чалгындоо органына берилгендиги тууралуу кардарларга жана башка жактарга билдирүүгө укугу жок.  

8. Алмашуу бюросу кардарды идентификациялоого, верификациялоого жана иликтөөгө, ошондой эле бенефициар ээсин аныктоого тиешелүү маалыматтарды жана нак чет өлкө валюталары менен алмашуу операцияларын ишке ашыруу боюнча маалыматтардын купуя сакталышын камсыз кылууга тийиш.  

9. Алмашуу бюросу ушул Жобону кошо алганда, террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү мыйзам талаптарын бузууга жол бергендиги үчүн Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларында каралган тартипте жоопкерчилик тартат.  

10. Кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) катышкандыгы тууралуу маалыматтар бар Санкциялык тизмектерди, жеке адамдардын, топтордун жана уюмдардын тизмелерин, жогорку тобокелдикке ээ өлкөлөрдүн тизмелерин, кылмыштуу кирешелерди легалдаштыруу (адалдоо) жана террористтик же экстремисттик иш-аракеттерди жүзөгө ашыруу, ошондой эле мындай ишти каржылоо үчүн жаза өтөгөн жеке адамдардын тизмелерин, террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган башка тизмелерди жана тизмектерди жарыялоо тартиби Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети тарабынан белгиленет. 

(КР Улуттук банк Башкармасынын 2022-жылдын 21-декабрындагы N 2022-П-12/81-7-(НФКУ) токтомунун редакциясына ылайык)