Кайта келүү

 

Кыргыз Республикасынын Улуттук банк Башкармасынын  

2012-жылдын 12-сентябрындагы № 37\3 токтому 

 

 

«Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё салуу эрежелерин бекитъъ жёнъндё 

 

Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы жёнъндё» мыйзамынын 7 жана 43-статьяларына ылайык, Кыргыз Республикасынын Улуттук банк Башкармасы токтом кылат:  

 

1. «Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё салуу эрежелери (кошо тиркелет) бекитилсин. 

2. Тёмёнкълёр къчън жоготкон катары таанылсын: 

Улуттук банк Башкармасы тарабынан 2005-жылдын 27-апрелинде кабыл алынган, Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде 2005-жылдын 9-июнунда 71-05 номеринде каттоодон ёткёртългён №12/6 «Кыргыз Республикасында кредиттик союздарды колдоо жана ёнъктъръъ боюнча финансы компаниясы» ЖЧКсынын ишин жёнгё салуунун убактылуу эрежелеринин жаьы редакциясы тууралуу токтом; 

Улуттук банк Башкармасы тарабынан 2009-жылдын 27-майындагы «Улуттук банк Башкармасы тарабынан 2005-жылдын 27-апрелинде кабыл алынган, Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде 2005-жылдын 9-июнунда 71-05 номеринде каттоодон ёткёртългён №12/6 «Кыргыз Республикасында кредиттик союздарды колдоо жана ёнъктъръъ боюнча финансы компаниясы» ЖЧКсынын ишин жёнгё салуунун убактылуу эрежелеринин жаьы редакциясы тууралуу токтомго ёзгёртъълёрдъ киргизъъ тууралуу» №25/9 токтом; 

Улуттук банк Башкармасынын 2010-жылдын 26-майындагы №36/15 «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын айрым ченемдик укуктук актыларына ёзгёртъълёрдъ жана толуктоолорду киргизъъ жёнъндё» токтомунун 2-пункту; 

3. Токтом расмий жарыялангандан бир ай ёткёндён кийин къчънё кирет. 

4. Юридика башкармалыгы ушул токтом расмий жарыялангандан кийин аны Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актыларынын мамлекеттик реестринде чагылдырылышы ъчън Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигине жёнётсън.  

5. Кёзёмёл методологиясы жана лицензиялоо башкармалыгы ушул токтом менен «Кредиттик союздардын финансы компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесин тааныштырсын. 

6. Ушул токтомдун аткарылышына контролдук Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын Тёрагасынын орун басары З.Л. Чокоев мырзага жъктёлсън. 

 

Тёрага Асанкожоева З.М. 

 

 

Улуттук банк Башкармасынын  

2012-жылдын 12-сентябрындагы 37\3 

токтомуна карата тиркеме 

 

«Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё салуу эрежелери 

 

1. Жалпы жоболор

2. Бир карыз алуучуга тобокелдиктин эь жогорку ёлчёмъ (К1)

3. Капиталдын жетиштъълъгънън ченеми (К2)

4. Кредиттик союздар алдындагы милдеттенмелер боюнча тобокелдиктин эь жогорку ёлчёмънън ченеми 3).  

5. Ликвиддъълък ченеми (К4)

6. Ар бир уюмга же банкка кандай болбосун инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ

7. Жайга (негизги каражаттарга) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ.  

8. Кыргыз Республикасынын Ёкмётънън баалуу кагаздарына жана мамлекеттик эмес карыздык баалуу кагаздарга инвестициялар ёлчёмъ

9. Концентрациялануу тобокелдигин чектёё боюнча эң төмөнкү талаптар

10. Экономикалык ченемдердин сакталышы жёнъндё маалыматтарды, жёнгё салуу жана башка отчетторду беръъ тартиби жана мёёнёттёръ.  

11. Экономикалык ченемдердин жана талаптардын сакталышына контролдук.  

 

1. Жалпы жоболор 

 

1. «Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ачык акционердик коому адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё салуу боюнча бул эрежелер (мындан ары - Эрежелер) Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы жёнъндё», «Кыргыз Республикасындагы банктар жана банк иши жёнъндё», «Кредиттик союздар жёнъндё» мыйзамдарына жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик укуктук актыларына ылайык иштелип чыккан

2. Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы (мындан ары - Улуттук банк) финансы системасынын туруктуулугун сактоо жана кредиторлордун таламдарын коргоо, берилген кредиттердин жана лизингдердин кайтарылбай калуу тобокелдиктерин басаьдатуу, «Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ААКсынын (мындан ары - КСФК) капиталынын белгиленген ёлчёмън колдоп туруу максатында КСФК милдеттъъ търдё аткарууга тийиш болгон экономикалык ченемдерди жана талаптарды белгилейт

3. КСФК, ушул Эрежелерде жана Улуттук банктын башка ченемдик укуктук актыларында белгиленген ченемдердин жана талаптардын маанилерин бузууга жол бербестен, тобокелдиктерди кошумча басаьдатуу максатында экономикалык ченемдер жана талаптар боюнча кыйла жогорулатылган талаптарды белгилей алат.  

4. Улуттук банк, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык КСФКга карата эскертъъ чараларын жана санкцияларын колдонуу саясатын аныктай алат

5. Улуттук банктын кредиттик союздардан депозиттерди тартууга лицензиясы болгон шартта, КСФК ъчън тёмёнкълёр белгиленет

кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттери боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеми (К 3.1); 

кредиттик союздардын мёёнёттъъ депозиттери жана кредиттик союздар алдындагы башка милдеттенмелер боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеми (К 3.2); 

ликвиддъълък ченеми (К4).  

6. Кредиттик союздар менен чет ёлкё валютасында операцияларды жъзёгё ашырууга Улуттук банктан алынган лицензиясы болгон шартта, КСФК ъчън тёмёнкъдёй лимиттер белгиленет

ар бир чет ёлкё валютасы боюнча таза валюталык абал;  

суммардык валюталык абал

Валюта абалдарынын лимиттерин эсептёё тартиби Улуттук банк тарабынан аныкталат.   

 

2. Бир карыз алуучуга тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмъ (К1) 

 

7. Ушул Эрежелердин алкагында карыз алуучу деп кредиттик союзду же ёз ара байланыштуу болгон бир нече кредиттик союздарды, ошондой эле кредиттик союздун финансылык ижара (лизинг) боюнча катышуучусун же ага кредит, талап боюнча жана кредиттик союздун милдеттъъ търдё катышуусу шартында (ъчънчъ жак катары) берилген кредиттик союздун катышуучусун тъшънъъ зарыл.  

8. Бир карыз алуучуга тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеми тёмёнкъ формула боюнча аныкталат: 

К1 = СЗ/ЧСК * 100 (<=) 25%, 

мында: 

СЗ - карыз алуучунун кредиттер, факторинг, финансылык ижара (лизинг), баланстан тышкаркы милдеттенмелер (кредиттик союзга жана анын катышуучусуна кредитти беръъгё байланыштуу милдеттенмелер), ошондой эле маьызы боюнча кредитти алмаштыруучу болуп саналган башка каражаттар боюнча чогуу алгандагы карызынын ёлчёмъ. Ар башка карыз алуучулардын бардык карызы, бир карыз алуучуга карата эң жогорку тобокелдик ченемин эсептёёдё суммаланып, эгерде бир карыз алуучунун карызды кайтарбай коюусу башкасынын карызынын кайтарылбай калышына алып келсе, бирдиктъъ чогуу алгандагы карыз катары каралат. Мында, ар башка карыз алуучулардын карызын кароодо, аларды бир тобокелдик катары суммалоодо карыз алуучулардын ёз ара байланыштуулук деьгээлин, акча каражаттары берилген тармактын абалын, карыз алуучулардын кредиттик таржымалын, карыздын ордун жабуунун болжолдонуп жаткан шарттарын ж.б. эске алуу талап кылынат

ЧСК (ТСК) - КСФКнын таза суммардык капиталы, аны эсептёё тартиби Улуттук банк Башкармасы тарабынан 2004-жылдын 21-июлунда кабыл алынган, Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде 2004-жылдын 23-августунда 94-04 номеринде каттоодон ёткёртългён №18/2 токтом менен бекитилген «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарынын капиталынын шайкештик стандарттарын аныктоо жёнъндё» нускоого ылайык аныкталат. 

9. КСФКнын таза суммардык капиталынын мааниси нёлгё барабар же терс мааниде болуп калса, анда бир карыз алуучуга тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеми эсептелбейт жана ченем сакталган эмес катары каралат

10. Эгерде ошол карыз алуучунун чогуу алгандагы карызынын ёлчёмънън кёбёйъъсъ, бир карыз алуучуга эң жогорку тобокелдик ченеминин жол берилген маанисинин бузулушуна алып келсе, КСФК бир карыз алуучуга жана аны менен байланыштуу жактарга жана компанияларга кредиттерди жана ага теьештирилген башка активдерди, баланстан тышкаркы милдеттенмелерди беръъгё тийиш эмес.  

 

3. Капиталдын жетиштүүлүгүнүн ченеми (К2) 

 

11. КСФКнын капиталынын жетиштүүлүгүнүн ченеми тёмёнкъдёй эки коэффициент боюнча аныкталат: 

К2.1 - суммардык капиталдын жетиштүүлүгүнүн коэффициенти; 

К2.2 биринчи деьгээлдеги капиталдын жетиштүүлүгүнүн коэффициенти. 

К2.1 жана К2.2 коэффициентин эсептёё Улуттук банк Башкармасы тарабынан 2004-жылдын 21-июлунда кабыл алынган, Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде 2004-жылдын 23-августунда 94-04 номеринде каттоодон ёткёртългён №18/2 токтом менен бекитилген «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарынын капиталынын жетиштүүлүгүнүн стандарттарын аныктоо жёнъндё» нускоого ылайык ишке ашырылат

КСФКнын капиталынын жетиштүүлүгүнүн ченеминин мааниси: 

- суммардык капиталдын жетиштүүлүгүнүн коэффициенти (К2.1) кеминде 12 пайызды тъзъъгё тийиш; 

- биринчи деьгээлдеги капиталдын шайкештик коэффициенти (К2.2) кеминде пайызды тъзъъгё тийиш

 

4. Кредиттик союздар алдындагы милдеттенмелер боюнча тобокелдиктин  

эң жогорку ёлчёмънүн ченеми (К3) 

 

12. Кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттери боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеми (К 3.1) тёмёнкъ формула боюнча эсептелинет: 

 

К3.1 = ЧСК / ДВКС * 100 %, 

мында  

ЧСК КСФКнын таза суммардык капиталы;  

ДВКС кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттеринин суммасы.    

13. Кредиттик союздардын мёёнёттъъ депозиттери боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеми (К 3.2) тёмёнкъ формула боюнча эсептелет:  

 

К3.1 = ЧСК / СДКС * 100 %, 

мында 

ЧСК КСФКнын таза суммардык капиталы;  

СДКС кредиттик союздардын мёёнёттъъ депозиттеринин суммасы.  

14. Бул ченемдер, ошондой эле алардын маанилери Улуттук банктын Кёзёмёл боюнча комитетинин чечими боюнча белгиленет.  

15. КСФК кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттери боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченемин (К3.1) отчеттук мезгил ичинде (бир айда) орточо жумалык кёрсёткъчтёрдън негизинде, ал эми кредиттик союздардын мёёнёттъъ депозиттери боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченемин (К 3.2) къндёлък негизде так сактоого тийиш. Отчеттук мезгил ичинде КСФК, кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттеринин орточо жумалык маанисин жумуш къндёрън гана эске алуу менен эсептёёгё тийиш. Бул кёрсёткъчтёр орточо арифметикалык маалыматтарды эсептёё ыкмасынын негизинде эсептелинет.  

16. Кън сайын, саат 9.00го чейин КСФК ёткён операциялык къндън акырына карата абал боюнча «Мёёнёттъъ депозиттер боюнча тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмънүн ченеминин (К 3.2) сакталышы жёнъндё» 1-тиркеменин 14.б-бёлъгънё ылайык отчетту электрондук търдё Улуттук банкка бериши зарыл.  

КСФКнын жетекчиси кол коюп къбёлёндърългён бул отчет, кагаз жъзъндё да Тышкы кёзёмёл башкармалыгына берилиши зарыл.  

 

5. Ликвиддъълък ченеми (К 4) 

 

17. Ликвиддъълък ченеми 30% тёмён болбогон деьгээлде колдоого алынып турууга тийиш.  

18. Ликвиддъълък ченем тёмёнкъ формула боюнча аныкталат:   

 

К4 = ЛА / О * 100% 

мында 

ЛА ликвиддъъ активдер, ага:  

- кассадагы нак акча каражаттары;  

- эсептешъъ эсептериндеги каражаттар;  

- Кыргыз Республикасынын Ёкмётъ менен Улуттук банк тарабынан чыгарылган мамлекеттик баалуу кагаздар кирет. Ликвиддъълък ченемин эсептёёдё бул баалуу кагаздар сыйакыны (дисконтту), сатып ёткёрълбёгён пайданы (чыгымды) кемитъъ менен эсепке алынат;  

- РЕПО-келишими боюнча сатылып алынган, жогорку ликвиддъъ баалуу кагаздар.  

О КСФКнын милдеттенмелери, ликвиддъълък ченемин эсептёё ъчън аларга тёмёнкълёр кирет:  

- кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттери, ошондой эле эсептёёлёрдёгъ акча каражаттары;  

- кайсы болбосун башка милдеттенмелер, ошондой эле алар боюнча эсептёёлёр отчеттук къндён кийинки 30 кън ичинде келип жеткен баланстан тышкаркы милдеттенмелер.  

19. Кредиттик союздарга же алардын катышуучуларына сунушталган активдер боюнча камсыздоо болуп саналган кайсы болбосун ликвиддъъ активдер, ликвиддъъ активдердин курамынан алынып салынат.  

20. Ликвиддъълък ченемин эсептёёдё, КСФК кабыл алган жана кредиттик союздарга же алардын катышуучуларына сунушталган активдер боюнча камсыздоо болуп саналган депозиттер, эгерде кредитти кайтарып беръъ мёёнётъ жеткенге чейин кърёёнън алынып коюлбай тургандыгын гарантиялаган зарыл жол-жоболорго жана контролдук системасына КСФК ээ болсо, анын милдеттенмелеринин курамына кирбейт.  

21. Ликвиддъълък тобокелдигин азайтуу максатында КСФКнын жетекчилиги активдерди жана милдеттенмелерди кън сайын тескёёгё алып турууга тийиш. КСФК ликвиддъълък ченемин отчеттук мезгил ичинде (бир айда) орточо жумалык маалыматтардын негизинде сактоого тийиш. Отчеттук мезгил ичинде КСФК орточо жумалык ликвиддъъ активдердин жана кыска мёёнёттък милдеттенмелердин маанисин эсептёёгё тийиш (орточо жумалык маанини эсептёёдё жумуш къндёръ гана эске алынат). Бул кёрсёткъчтёр орточо арифметикалык маалыматтарды эсептёё ыкмасында эсептелинет.  

22. КСФК ликвиддъълък тобокелдигин тескёё саясатын иштеп чыгууга тийиш, анда эь аз дегенде тёмёнкълёр камтылышы зарыл:  

- каражаттардын агылып киришин жана агылып чыгышын кън сайын эсептёёлёр жана ага мониторинг, ошондой эле ликвиддъълъккё болгон къндёлък керектёёлёргё жана милдеттенмелердин аткарылышынын камсыз кылынышына контролдукту жъргъзъъ ъчън КСФКнын активдеринин жана милдеттенмелеринин ордун жабуу мёёнёттёръ аралыгындагы ажырымга кън сайын жъргъзългён мониторинг;  

- зарыл болгон ликвиддъълъккё болжолдоолор;  

- депозиттик базанын жана башка карыздык каражаттардын тъзъмън жана алардын туруктуулугуна баа беръълёр;  

- ресурстардын наркы;   

- акча рыногунда карыз алуу ыкмалары;   

- активдердин сапаты;  

- баланстан тышкаркы милдеттенмелердин аткарылышы;  

- ликвиддъълък кризиси учурундагы пландаштыруу;  

- чет ёлкё валюталарындагы ликвиддъълъктън тескёёгё алынышы;  

- ликвиддъълък тобокелдигинин тескёёгё алынышына ички контролдук;  

- жетекчилердин кароосуна сунушталуучу зарыл отчеттор

 

6. Ар бир уюмга же банкка кандай болбосун инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ 

 

23. Ар бир уюмга же банкка кандай болбосун финансылык салымдарды жана кредиттерди кошо алганда, ар бир уюмга же банкка кандай болбосун инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ КСФКнын таза суммардык капиталынын ёлчёмънън 10% ашпоого тийиш. 

24. Уюмдарга жана/же банктарга кандай болбосун инвестициялардын жалпы ёлчёмъ КСФКнын таза суммардык капиталынын ёлчёмънън 50% ашпоого тийиш. 

25. Эгерде, КСФК кайсы болбосун уюмдун же банктын капиталына акциялар менен соода жъргъзъъ максатында эмес, узак мёёнёткё инвестициялоо ъчън ёзънън таза суммардык капиталынын 5% ашпаган ёлчёмдё инвестициялоого ниеттенсе, ал инвестициялоого чейинки 40 календардык кън ичинде бул тууралуу тёмёнкъ тиешелъъ документтерди/маалыматтарды кошо тиркёё менен кат жъзъндё Улуттук банкка маалымдоого милдеттъъ: 

1) инвестициялоо максаттары жана шарттары жёнъндё маалыматты; 

2) кийнки эки жыл ичинде инвестициялоодон тъшкён кирешелердин эсебин

3) уюм тууралуу жалпы маалыматты (аталышын, жайгашкан ордун, уюштуруу-укуктук формасын, иш-чёйрёсън, рынокто канча убактан бери иштеп жаткандыгын, менчик ээлери жана жетекчилери тууралуу маалымат); 

4) КСФКнын уюм же банк менен ошондой эле, инсайдерлер же аффилирленген жактар менен жалпы кызыкчылыгы бардыгы тууралуу маалыматтарды; 

5) кайсыл бир убакытта КСФК тарабынан ошол уюмга же банкка сунушталган кредиттер жана каржылоонун башка търлёръ, ошондой эле алардын ордунун жабылышына тиешелъъ маалыматтар

6) уюмдун акыркы эки жыл ичиндеги финансылык отчетторун (мыйзам талабына ылайык, ал болгон болсо, тышкы аудитор тарабынан къбёлёндърългён). 

Улуттук банк ёз функцияларын жъзёгё ашыруу ъчън КСФКдан кандай болбосун кошумча маалыматтарды талап кылууга укуктуу

26. Улуттук банк, болжолдонгон инвестициялоо башталганга чейинки 10 кън мурда инвестицияларды токтотууга, ошондой эле эгерде КСФК каражаттарды инвестициялагандан кийинки тёмёнкъдёй жагдайлар келип чыккан шартта, инвестициялоону токтотуу же аны чектёё тууралуу талап жёнётъъгё укуктуу:  

- акыркы инспектордук текшеръънън жыйынтыгы же болбосо тышкы кёзёмёлдъктън алкагында алынган маалыматтар КСФКнын финансылык туруктуулугуна жана ишенимдъълъгънё же болбосо анын аманатчыларынан болуп саналышкан кредиттик союздардын жана башка кредиторлорунун таламдарына коркунучтун орун алып жатышын тастыктаса

- инвестициялоо, банктык мыйзам талаптарын, Улуттук банктын жазма буйруктарын же КСФКнын Улуттук банк менен кат жъзъндё тъзългён келишимдеринин талабын бузуу менен операцияларды жъргъзъънън ишенимсиз жана алгылыксыз тажрыйбасына КСФКнын тартылышынан улам ишке ашырылса;  

- КСФК кандайдыр бир себептер боюнча мындай инвестицияларга мониторинг жъргъзё албаса; 

- Уюмдун же банктын, алардын кызмат адамдарынын ишкердик абройлорунун алгылыксыз экендигин тастыктаган фактылар, ошондой эле уюмдун же банктын же алардын кызмат адамдарынын буга чейинки иши кайсы бир юридикалык жактын банкрот абалында калышына же олуттуу финансылык чыгымдарга дуушар болушуна търткъ бергендигин тастыктаган фактылар Улуттук банкка маалым болсо; 

- КСФК документтерди/маалыматтарды толук эмес кёлёмдё, же такталбаган маалыматтарды берген болсо

27. КСФКнын туунду же караштуу компанияларды тъзъп же сатып алуусу учурунда Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасындагы банктар жана банк иши жёнъндё» мыйзамынын 49-2-беренесинин жана Улуттук банктын туунду же караштуу компанияларды тъзъъ жана/же сатып алуу тартибин аныктаган ченемдик укуктук актыларынын талаптары аткарылууга тийиш.  

 

7. Жайга (негизги каражатка) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ  

 

28. Жайга (негизги каражаттарга) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ КСФКнын тёлёнгён уставдык капитал ёлчёмънън 50% ашпоого тийиш. 

29. Бул Эрежелердин максаттарында жай дегенден улам, КСФКга тиешелъъ же финансылык ижара келишими боюнча анын тескёёсъндё турган, негизги каражат катары пайдаланылган/пайдаланылышы мъмкън болгон кыймылсыз мълктъ (курулуп жаткан/орнотулган кыймылсыз мълктъ кошо алганда) тъшънъъ зарыл

30. Бардык жайлар, ижарага алынган менчикти ыьгайлаштырууга капиталдык салымдар (операциялык жана/же финансылык ижара келишими боюнча), ошондой эле КСФКнын жайларына ээлик кылып турган ишканалардын акцияларына же облигацияларына же болбосо мына ушундай эле карыздык милдеттенмелерине кандай болбосун салымдар жайга (негизги каражатка) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмън эсептёёдё камтылууга тийиш. Бардык кёрсётългён активдер (КСФКнын финансылык ижара келишими боюнча жайларын эске албаганда) алардын баланстык наркы боюнча эсептёёгё кошулат.  

Финансылык ижара келишими боюнча КСФКнын тескёёсъндё турган жайлар, аларга (негизги каражаттарга) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмън эсептёёдё финансылык ижара боюнча милдеттенмелердин ошол учурдагы ёлчёмън эсептен алып салуу менен баштапкы наркы боюнча камтылууга тийиш. 

31. КСФК кызматкерлер ъчън эмгек жана эс алуу шарттарын тъзъъгё каралган кыймылсыз мълккё ээ боло алат, мында ошол мълктън баланстык наркы жайга (негизги каражатка) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмън эсептёёдё эске алынышы зарыл.  

32. Жайдын наркын кайра баалоону жъргъзъъдё анын натыйжасында жайга (негизги каражатка) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ ёзгёргён болсо, КСФК кайра баалоодон кийинки 12 ай ичинде жайга (негизги каражатка) инвестициялардын ёлчёмън Улуттук банктын талаптарына ылайык келтире тургандыгы тууралуу милдеттенме-катты Улуттук банкка беръъгё тийиш. 

33. Берилген кредиттер боюнча карыздын ордун жабуунун эсебине КСФК тарабынан алынган мълк, мыйзам талаптары сакталып жана тёмёнкъ шарттар аткарылган учурда, негизги каражат катары кабыл алынышы мъмкън: 

- мълктъ негизги каражат катары кабыл алуу жайга инвестициялардын эң жогорку ёлчёмънън ёзгёръшънё алып келбесе

- аны пайдаланууга беръъ мёёнётъ 18 айдан ашпоого тийиш. 

Эгерде, мълктън наркы КСФКнын таза суммардык капиталынын 10% ашса, анда берилген кредиттер боюнча карыздын ордун жабуунун эсебине негизги каражат катары аны кабыл алуу чечими Директорлор кеьеши тарабынан кабыл алынышы зарыл.  

 

8. Кыргыз Республикасынын Ёкмётънън баалуу кагаздарына жана мамлекеттик эмес карыздык баалуу кагаздарга инвестиция ёлчёмъ 

 

34. КСФКнын Кыргыз Республикасынын Ёкмётънън баалуу кагаздарына инвестицияларынын баланстык нарк боюнча жалпы ёлчёмъ анын таза суммардык капиталынын ёлчёмънън 25% ашпоого тийиш.  

35. КСФКнын мамлекеттик эмес карыздык баалуу кагаздарга инвестицияларынын баланстык нарк боюнча жалпы ёлчёмъ, анын таза суммардык капиталынын ёлчёмънън 10% ашпоого тийиш.  

 

9. Концентрациялануу тобокелдигин чектёё боюнча эң төмөнкү талаптар 

 

36. Бир карызгердин чогуу алгандагы карызынын КСФКнын таза суммардык капиталынын 10% барабар же андан ашкан суммасы КСФК тарабынан ёзгёчё кёьъл бурууну жана мындай карызгердин финансылык абалына дайыма баа берип турууну талап кылат. Чогуу алгандагы мындай карыз ири ёлчёмдёгъ карыз катары эсептелинет. 

37. КСФКнын кызматкерлери кредиттик союздардын катышуучуларынан боло алышпайт жана алар КСФКдан кредиттерди алууга тийиш эмес.  

38. КСФК концентрациялануу тобокелдигин кошо алганда, тобокелдиктерди тескёё боюнча саясатты иштеп чыгып, аны сактоого тийиш. Концентрациялануу тобокелдигин тескёё боюнча саясатта (мындан ары - саясат) эь аз дегенде тёмёнкъ маселелер эске алынышы зарыл: 

- кредиттик союздардын катышуучуларын кайра кредиттёё ъчън кредиттик союздарды кредиттёёдё, КСФК катышуучулардын билдирмелерине жараша концентрациялануу тобокелдигин идентификациялоого жана тескёёгё алууга, ошондой эле катышуучулар берилген кредиттерди максаттуу пайдаланылышына мониторинг жъргъзъъгё тийиш

- кредиттик союздарды кредиттёёдё КСФК, кредиттик союздардын каражаттары кайра кредиттелъъчъ экономиканын ар кандай тармактарынын ёз ара байланыштуулугун эске алышы зарыл

- кредиттик союздардын бир эле тармакка (тармак ичиндеги чакан тармакка) багытталган кредиттер боюнча кредиттик союздарда орун алган тобокелдиктин концентрациялануусу бардык берилген кредиттердин салыштырма салмагында каралууга тийиш;  

- КСФК кърёёнън ар кандай търлёрънън ёлчёмънё баа бериши зарыл. Концентрациялануу тобокелдиги, кредиттер боюнча кърёёлък камсыздоонун бир эле търънё КСФКнын ыкташынан улам келип чыгат;  

- кредиттик союздун катышуучусу менен финансы лизинги боюнча операцияларды жъзёгё ашырууда КСФК, ёз ара байланыштуу жактардын тобун бир кардар катары кароосу зарыл, мында ёз ара байланыштуу жактардын тобуна сунушталган активдердин ар кандай търлёрънън бардык суммасы суммаланып, бир тобокелдик катары каралат

- концентрациялануу тобокелдиги кредиттердин тёлёё мёёнётънё жана графигине, регионго (областка), кърёёлък камсыздоонун търънё жана кёлёмънё, валютанын търънё жараша диверсификацияланууга тийиш; 

- концентрациялануу тобокелдигин тескёёдё КСФК, ёз ишиндеги тобокелдиктерди диверсификациялоонун натыйжалуулугуна баа бериши зарыл.  

39. КСФКнын Директорлор кеьеши жана Башкармасы, анын ишинин бардык багыттарындагы концентрациялануу тобокелдиги жёнъндё маалыматка ээ болушу зарыл. Концентрациялануу тобокелдигин ёлчёё системасында иштин ар кандай багытында келип чыгышы мъмкън болгон концентрациялануу тобокелдигине дуушарлануу мъмкънчълъктёръ чогуу каралашы зарыл. КСФК концентрациялануу тобокелдигин аныктоо ъчън, эь аз дегенде тёмёнкъ позицияларды ёлчёп кёръшъ зарыл: 

а) КСФК тарабынан салынган/сунушталган каражаттардын ёлчёмдёръ: 

- активдердин белгилъъ бир търънё, анын ичинде валюталар боюнча

- бир карыз алуучуга

- республиканын белгилъъ бир областына (аймагына); 

- валюталардын търлёръ боюнча. 

б) милдеттенмелердин белгилъъ бир търлёрънън ёлчёмъ, анын ичинде валюталар боюнча

в) кърёёлёрдън ар кандай търлёрънън ёлчёмънё

40. КСФКда концентрациялануу тобокелдигин чектёё системасы жёнгё салынууга тийиш. Ал КСФК ъчън жол берилген концентрациялануу тобокелдигинин чектъъ ёлчёмън аныктап, мезгил-мезгили менен кароого алынып турушу зарыл. КСФКда эь аз дегенде концентрациялануу тобокелдигинин тёмёнкъдёй чектёёлёръ белгилениши зарыл:  

- бир карыз алуучунун суммардык чогуу алгандагы карызынын эң жогорку ёлчёмъ; 

- бир карызгердин таза суммардык капиталдагы кредиттеринин жана башка карыздарынын салыштырма салмагы. КСФК тарабынан белгиленген чектёё мааниси ушул Эрежелерде камтылган ченемдердин маанисин бузууга тийиш эмес

- активдердин айрым търлёръ бардык активдердин суммасынан салыштырмалуу салмакта

- ишкердиктин бир търънё (экономика тармагына) салынган инвестициялардын, кредиттердин бардык активдерден салыштырма салмакта

- республиканын белгилъъ бир областына (регионуна) жумшалган инвестициялардын, кредиттердин жана аларга теьештирилген активдердин бардык активдерден салыштырма салмакта

- активдер жана милдеттенмелер боюнча валюталардын търлёрънё жараша

- он ири кредит жана КСФК тарабынан ёз карызгерлерине сунушталган кредиттерге теьештирилген активдердин КСФК сунуштаган бардык кредиттерден салыштырма салмакта; 

- он ири кредиттер жана КСФК тарабынан ёз инсайдерлерине берилген, кредиттерге теьештирилген активдер КСФКнын бардык сунушталган кредиттеринен салыштырма салмакта; 

- эь эле ири он каржылоо булагы КСФКнын бардык милдеттенмелер суммасынан салыштырма салмакта; 

- кредиттер боюнча кърёёлък камсыздоонун айрым бир търлёръ бардык кърёёлък камсыздоолордун суммасынан салыштырма салмакта

41. КСФК эь аз дегенде, ай сайын концентрациялануу тобокелдиги деьгээлине бардык келип чыгуу формалары боюнча кёз салып, тъптёлгён жагдайга талдап- иликтёёлёрдъ жъргъзъп, тобокелдикти тескёё ишин пландаштырууга тийиш. Алар боюнча отчеттор (аналитикалык отчеттор, таблицалар, графиктер жана диаграммалар) КСФКнын Директорлор кеьешине жана Башкармасына сунушталышы зарыл. КСФКнын Директорлор кеьеши жана Башкармасы концентрациялануу тобокелдигин тескёё саясатын мезгил-мезгили менен кароого алып турушу зарыл.  

 

10. Экономикалык ченемдердин сакталышына тиешелъъ маалыматтарды, мезгил-мезгили менен берилъъчъ жана башка отчетторду беръъ тартиби жана мёёнёттёръ  

 

42. КСФКнын, кредиттик союздардын ишин талаптагыдай жёнгё салууну камсыз кылуу максатында, КСФК экономикалык ченемдердин сакталышы, кредит портфелинин сапатына тиешелъъ маалыматтарды, мезгил-мезгили менен берилъъчъ отчетторду, ошондой эле зарылчылыкка жараша башка кошумча маалыматтарды Улуттук банкка берип турууга тийиш. Мындан тышкары Улуттук банктын талабына ылайык, маалыматтар талап кылынышы мъмкън.  

43. КСФК экономикалык ченемдердин аткарылышына тиешелъъ отчетту ушул Эрежелерге карата 1-тиркемеде келтирилген форма боюнча Мезгил-мезгили менен берилъъчъ регулятивдик банктык отчеттун курамында Улуттук банкка берип турууга тийиш.  

43.1. КСФК кън сайын кредиттик союздардын мёёнёттъъ депозиттери боюнча эң жогорку тобокелдик ченеминин сакталышы жёнъндё отчетту 1-тиркемеге ылайык берип туруусу зарыл. 

43.2. Отчеттук мезгилден кийинки айдын 12синен кечиктирбестен КСФК, тёмёнкъ отчетторду берип турууга тийиш: 

а) белгиленген экономикалык ченемдердин жана талаптардын КСФК тарабынан сакталгандыгы жёнъндё маалыматты ушул Эрежелерге карата 1-тиркемеге ылайык;  

б) КСФКнын проблемалуу кредиттери жана лизингдери жёнъндё маалыматтарды, ушул Эрежелерге карата 3-тиркемеге ылайык; 

в) КСФКнын кредиттери жана лизингдери жёнъндё маалыматтарды ушул Эрежелерге карата 4-тиркемеге ылайык; 

г) Мезгил-мезгили менен берилъъчъ регулятивдик банктык отчетту (ПРБО) бёлъктёр боюнча

43.3. КСФК чейрек сайын ПРБОнун толук версиясын кароого сунуштап турууга тийиш. 

Бардык отчеттор ПРБОдогу маалыматтарды тастыктоо ъчън белгиленген тартипте къбёлёндърълъшъ зарыл.  

44. Экономикалык ченемдердин аткарылгандыгы тууралуу отчет, республикалык маанидеги жалпыга маалымдоо каражаттарында, ушул Эрежелерге карата 2-тиркемеде келтирилген форма боюнча мамлекеттик жана/же расмий тилдерде жарыяланып турууга тийиш.   

45. Экономикалык ченемдердин аткарылышы тууралуу отчет ар бир чейректен кийинки 30 кън ичинде жарыяланышы зарыл.  

46. КСФК экономикалык ченемдердин аткарылышы тууралуу чейректик отчетторду кеьири коомчулукка жеткиликтъъ болушу ъчън ыьгайлуу жалпыга маалымдоо каражаттарын тандай алат.  

47. Жарыялоолор тууралуу маалымат, жарыяланган маалыматтын кёчърмёсън кошо тиркёё менен 3 жумуш кънъ ичинде Улуттук банкка берилъъгё тийиш.  

48. КСФКнын финансылык отчету (финансылык абалы тууралуу отчет; чогуу алгандагы киреше жёнъндё отчет; ёздък капиталдагы ёзгёръълёр жёнъндё отчет; акча каражаттарынын жылышы тууралуу отчет; жыл жыйынтыгы боюнча финансылык отчетко карата тъшъндърмёлёр), Улуттук банк Башкармасынын 2010-жылдын 12-мартындагы №6/2 токтому менен бекитилген «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарынын финансылык отчетторун тъзъъгё карата талаптар жёнъндё» жобого ылайык, тышкы аудитордун (аудитордук уюмдун) корутундусу менен бирге, белгиленген мёнёёттё Улуттук банкка сунушталат.  

49. Ушул Эрежелерде белгиленген мёёнёттёрдё тиешелъъ маалыматтардын жана ПРБОнун берилбей калышы, ошондой эле такталбаган маалыматтардын берилиши учурунда КСФКга карата мыйзамдарда белгиленген эскертъъ чаралары жана санкциялар колдонулат.  

 

11. Экономикалык ченемдердин жана талаптардын сакталышына контролдук  

 

50. КСФК тарабынан экономикалык ченемдердин жана талаптардын сакталышына контролдук Улуттук банктын ыйгарым укуктуу тъзъмдък бёлъмъ тарабынан ишке ашырылат. 

51. КСФК тарабынан кън сайын/жума сайын эсептелип турган экономикалык ченемдердин жана талаптардын сакталышын текшеръъ, анын бухгалтердик балансынын негизинде кайсы болбосун кънгё карата абал боюнча жъргъзълъшъ мъмкън.  

52. КСФК тарабынан ушул Эрежелерде белгиленген экономикалык ченемдердин жана талаптардын сакталбай жатышы, алардын учурунда берилбей же такталбаган жана/же толук эмес маалыматтардын берилиши, экономикалык ченемдердин аткарылышы боюнча отчетторду жарыялоо мёёнёттёрънън сакталбашы боюнча фактысы аныкталса, ошондой эле КСФК ишинде башка кемчиликтерге жол берсе, Улуттук банк ага карата Кыргыз Республикасынын «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы жёнъндё», «Кыргыз Республикасындагы банктар жана банк иши жёнъндё» мыйзамдарга жана Улуттук банктын тиешелъъ ченемдик укуктук актыларына ылайык, эскертъъ чараларын жана санкцияларды колдонот.  

53. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына, Улуттук банктын ченемдик укуктук актыларына, анын ичинде Улуттук банктын токтомдоруна, буйруктарына, буйрууларына, нускоолоруна, жазма буйруктарына, жана башка документтерге, ошондой эле талаптарга каршы келген аракеттерге жол беръъ же аракеттенбей коюу, иштеги кемчилик катары таанылат.  

 

 

 

 

 

 

 

«Кредиттик союздардын финансылык 

компаниясы» ААКсы адистештирилген  

финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё  

салуунун эрежелерине карата 1-тиркеме 

 

«Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ААКсы тарабынан экономикалык ченемдердин сакталышы жёнъндё 20__ жылдын «___»______ карата абал боюнча маалымат 

 

Ченемдердин аталышы 

Белгилениши  

Ченемди эсептёё 

Ченемдин айкын мааниси 

Ченемдин белгиленген мааниси 

Белгиленген ченемден четтёё 

Бир карыз алуучуга тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмъ 

 

К1 

СЗ  

ЧСК 

  

25% ашпаган 

  

Капиталдын жетиштүүлүгүнүн ченеми 

К2.1 

ЧСК  ____________ 

ЧРА   

  

12% кем эмес 

  

К2.2 

ЧКПУ ___________ 

ЧРА   

  

6% кем эмес 

  

Ликвиддълък ченеми 

К4 

ЛА   _____________ 

О   

  

30% кем эмес 

  

  

 

Отчеттук мезгил ичиндеги орточо маанилер 

1 жума 

2 жума 

3 жума 

4 жума 

5 жума 

Ай ичинде орточо маани 

ЛА Ликвиддъъ активдер 

О КСФК милдеттенмелери 

К4 ченеми = ЛА/О*100% 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14.А. Кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттери боюнча тобокелдиктин максималдуу ёлчёмъ ченеминин сакталышы жёнъндё отчет (К3.1) 

 

Отчеттук мезгил ичиндеги орточо маанилер 

1 жума 

2 жума 

3 жума 

4 жума 

5 жума 

Ай ичинде орточо маани 

ЧСК КСФКнын таза суммардык капиталы 

 

 

 

 

 

 

ДВКС кредиттик союздардын талап боюнча тёлёнъъчъ депозиттеринин суммасы 

 

 

 

 

 

 

К3.1 = ЧСК/ ДВКС *100% 

 

 

 

 

 

 

 

14.Б. Кредиттик союздардын мёёнёттъъ депозиттери боюнча тобокелдиктин максималдуу ёлчёмъ ченеминин сакталышы жана кредиттик союздар алдындагы башка милдеттенмелер тууралуу къндёлък отчет (К3.2) 

 

Кънъ  

К 3.2 

ЧСК 

СДКС 

Айкын мааниси 

К 3.2 = ЧСК/ СДКС * 100% 

01.03.20__ ж 

 

 

 

02.03.20__ ж. 

 

 

 

03.03.20__ ж. 

 

 

 

04.03.20__ ж. 

 

 

 

… 

 

 

 

… 

 

 

 

31.03.20__ ж. 

 

 

 

 

14.В. Улуттук банктын талаптарынын аткарылышы тууралуу отчет 

 

Белгиниши  

Айкын мааниси 

Белгиленген мааниси 

Ар бир уюмга же банкка кандай болбосун инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ 

 

ТСКнын 10% ашпаган 

Уюмдарга жана/же банктарга кандай болбосун инвестициялардын жалпы ёлчёмъ 

 

ТСКнын 10% ашпаган 

Жайга (негизги каражатка) инвестициялардын эң жогорку ёлчёмъ 

 

КСФКнын тёлёнгён уставдык капиталынын ёлчёмънън 50% ашык эмес 

Кыргыз Республикасынын Ёкмётънън баалуу кагаздарына инвестициялардын ёлчёмъ  

 

ТСКнын 25%  

ашпаган  

Мамлекеттик эмес карыздык баалуу кагаздарга инвестициялардын ёлчёмъ  

 

ТСКнын 10%  

ашпаган 

Колтамгасы _____________________  

   

«Кредиттик союздардын финансылык 

компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё  

салуунун эрежелерине карата 2-тиркеме 

 

 

«Кредиттик союздардын финансылык компаниясы» ААКсы тарабынан 20__жылдын _________ чейреги ичинде экономикалык ченемдердин сакталышы жёнъндё  

20__ жылдын «___»____карата абал боюнча маалымат 

 

Экономикалык ченемдердин аталышы 

Ченемдин белгиленген мааниси 

Ченемдин айкын мааниси 

Бир карыз алуучуга тобокелдиктин эң жогорку ёлчёмъ (К1) 

25% ашпаган  

 

Суммардык капиталдын жетиштүүлүгүнүн коэффициенти (К2.1.) 

12% ашпаган 

 

Капиталдын биринчи деьгээлдеги жетиштүүлүгүнүн коэффициенти (К2.2.) 

6% ашпаган 

 

Ликвиддъълък ченеми (К4) 

30% ашпаган 

 

*бул маалыматтар Кыргыз Республикасынын "Кыргыз Республикасындагы банктар жана банк иши жёнъндё" мыйзамынын 4, 59, 59-2 статьясына ылайык ачып кёрсётълъъгё тийиш 

 

 

 

 

 

«Кредиттик союздардын финансылык 

компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё  

салуунун эрежелерине карата 3-тиркеме 

 

 

КСФКнын кёйгёйлъъ кредиттери жана лизингдери жёнъндё 

20____-жылдын «___»________ карата абалы боюнча маалыматтар 

 

КСнын аталышы (*) 

Чогуу алгандагы кредиттик карыздын суммасы 

Классификация 

Отчеттук мезгил ичиндеги ордун жабуу суммасы 

Жыл башынан бери отчеттук кънгё карата ёсъп жаткан тёлёё суммасы 

Кредиттин негизги суммасы 

пайыздар 

реструкту-ризациялаган-га чейин 

реструкту-ризациялагандан кийин 

Кредиттин негизги суммасы 

пайыздар 

Кредиттин негизги суммасы 

пайыздар 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кабыл алынган кърёёлък камсыздоонун търъ 

Кърёёлък камсыздоонун суммасы 

Реструктуризациялоо суммасы 

Реструктуризациялоо шарты 

Кредитти кайтарып алуу иш-чараларынын аткарылышынын къндёлък статусу (отчеттук мезгил ичинде) 

Кредиттин негизги суммасы 

пайыздар 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

 (*) маалымат региондорго топтоо менен ар бир кредиттик союз боюнча кёрсётълёт.  

 Колтамгасы _________________  

 

 

 

 

«Кредиттик союздардын финансылык 

компаниясы» ААКсы адистештирилген финансы-кредиттик мекемесинин ишин жёнгё  

салуунун эрежелерине карата 4-тиркеме 

 

  

КСФКнын кёйгёйлъъ кредиттери жана лизингдери жёнъндё 

20____-жылдын «___»________ карата абалы боюнча маалыматтар 

 

 № 

КСнын аталышы, Карызгердин аты-жёнъ  

Аймагы  

Лицензия берилген кън 

Орду жабылган кредиттер 

КК тарабынан колдонуудагы кредиттерге карата жактырылган кредиттин баштапкы суммасы 

% чен 

Кредиттин калдыгы, сом 

Саны  

Суммасы 

№ 

Кънъ  

Суммасы 

10 

11 

1  

КСФКнын кызматкерлерине кредиттер  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

2  

КСнын кредиттери жана лизингдери (*)  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

   

Тёлёё кънъ 

Кредиттин максаты 

Кредитти классификациялоо 

РППУнун суммасы  

Мёёнётъндё тёлёбёй коюу, къндёрдё 

Реструктуризациялардын 

саны  

Кърёёлък камсыздоо (%) 

Кърёё-нън търъ  

Ёткёръ-лъъчъ иш-чара 

Негизги сумма боюнча  

% боюнча  

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18 

19 

20 

21 

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

 (*)маалымат региондорго топтоо менен ар бир кредиттик союз боюнча кёрсётълёт.  

 Колтамгасы _________________